کارت اعتباری خرید، مُسکن موقت تولید
مشکل بازار لوازم خانگی در ایران، نبود تقاضا برای تولیدات نیست، بلکه اصلی‌ترین مشکل ما نرخ بهره بانکی برای واحدهای تولیدی بخش خصوصی است. نرخ بالای بهره بانکی در واقع به سرطانی تبدیل شده که با وجود آن، هر‌گونه تلاش دولت برای کاستن از مشکلات این بخش، راه به جایی نخواهد برد.
طرح خرید کالای ایرانی که در واقع به نوعی از همان ساز‌وکار کارت‌های اعتباری استفاده می‌کند در شرایطی برای تولید‌کننده داخلی مفید خواهد بود که دولت ضمانت اجرای صحیح آن را بر عهده بگیرد. منظور از اجرای صحیح این طرح هم این است که منابع پیش‌بینی شده برای اجرای این طرح صرفا به سمت خرید تولیدات داخلی برود و نه به جیب تولیدکنندگان خارجی.
در واقع من معتقدم به شرط آنکه دریافت‌کنندگان این تسهیلات 5 میلیون تومانی تنها مجاز به خرید لوازم خانگی یا هر کالای بادوامِ ایرانی دیگر باشند، می‌توانیم امیدوار باشیم که بخشی از مشکلات تولیدکنندگان ما حل شود. برای رسیدن به این مقصود، باید از فروشندگان به شیوه‌ای مناسب تعهد گرفته شود که در قبال استفاده از این کارت های اعتباری، صرفا کالای ایرانی بفروشند. در غیر این صورت، باز هم در رقابت میان تولیدکنندگان داخلی و خارجی لوازم خانگی، این خارجی‌ها خواهند بود که سود می‌کنند.
با این همه، همان‌طور که اشاره کردم، این طرح فقط در حکم نوعی مُسکن برای مشکلات تولید در داخل خواهد بود و نه چیزی بیشتر. دلیل این موضوع هم آن است که مشکل اساسی تولیدکنندگان لوازم خانگی در ایران، نرخ بهره بانکی بالا است. بانک‌ها حتی در شرایط تعطیلی واحدهای تولیدی هم همچنان به دریافت این بهره ادامه می‌دهند و به این ترتیب، سرطانِ تولید در ایران حل نخواهد شد.
پیشنهاد مشخص ما این است که دولت بازپرداخت تسهیلات دریافت شده توسط واحدهای تولیدی را به مدت 2 سال استمهال کند و به صنایع فرصت تنفس بدهد. در غیر این صورت، طرح‌هایی از این قبیل، حتی اگر به دقت اجرا شوند و منابع به سمت خرید کالاهای تولیدی کشورهای دیگر (مثلا لوازم خانگی تولید شده توسط کره‌جنوبی) هم نرود، نمی‌توانند تاثیر چندانی داشته باشند. این در حالی است که اگر این تسهیلات به سمت خرید کالای خارجی برود، نه فقط مشکلی حل نمی‌شود که باری جدید بر دوش نهال نازک تولید در داخل اضافه خواهد شد.
واحدهای تولید کننده لوازم خانگی در ایران با مشکلات بسیاری دست و پنچه نرم می‌کنند و به نظر من حدود 50 درصد از این واحدها همین حالا هم تعطیل شده‌اند. از سوی دیگر، هر چند یکی از مشکلات عمده تمام تولیدکنندگان در ایران کمبود نقدینگی است، اما به نظر می‌رسد اعطای تسهیلات به قصد تقویت تقاضا برای خرید کالای ایران فقط می‌تواند مشکلات را تسکین دهد و نه آنکه به عنوان در نظر گرفته شود.
نظرات