حامد اناری 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
نشانه‌های فروپاشی اقتصادی / آیا جهان صدای تیک‌تاک این بمب ساعتی را می‌شنود؟
بررسی کتاب «شغل‌های بی‌معنی» / بهره‌وری، دورکاری و یک جنگ لفظی بی‌پایان
دوران جدیدی در آستانه ظهور است. پس از پاندمی کرونا دورکاری با تکیه بر پلتفرم‌های آنلاین، شرایطی بود که به بسیاری از شرکت‌ها تحمیل شد. در حال حاضر اما شرایط تغییر کرده است.
هر ساله مدیران عامل شرکت‌ها از کارمندان می‌خواهند که بیشتر به دفتر کار بازگردند و رسانه‌های جریان اصلی اغلب کارمندان دورکار را تنبل معرفی می‌کنند. دلیلی که مطرح می‌کنند بهره‌وری است. با این حال واقعیت بسیار پیچیده‌تر است. بحث‌های مربوط به دورکاری بیشتر از آن که به بهره‌وری مرتبط باشد به مشکلات مالی مربوط به بدهی‌های املاک تجاری مربوط می‌شود به ویژه برج‌های اداری که اکنون نیمه‌خالی هستند.
کتاب «شغل‌های بی‌معنی» دیوید گربر نشان داد که بهره‌وری در محیط‌های اداری اغلب یک افسانه است. در طول یک قرن گذشته، نخبگان وعده هفته‌های کاری کوتاه‌تر را داده‌اند، اما با وجود پیشرفت‌های فناوری و ظهور هوش مصنوعی، این وعده‌ها محقق نشده است. بسیاری از کارمندان دورکار ثابت کرده‌اند که در خانه به همان اندازه، اگر نه بیشتر، کارآمد هستند. با این حال، فشار برای بازگشت به دفتر همچنان ادامه دارد.
تناقض لفاظان؛ عدم جدیت دورکاران و رفاه کارمندان چه تفاوتی دارد؟
برخی مقالات، کارمندان دورکار را به خاطر انجام کارهای خانه یا قدم زدن در حین جلسات زوم به عدم جدیت متهم می‌کنند. از طرف دیگر به طرز تناقض‌آمیزی همین رفتارهای سلامت‌محور مثل استراحت کردن یا قدم زدن برای بهبود تمرکز، سال‌ها در مقالات مربوط به بهره‌وری در محیط کار توصیه شده‌اند. حالا که کارمندان این گام‌های سالم را در حین دورکاری انجام می‌دهند منتقدان آن را نشانه تنبلی یا عدم جدیت در کار می‌دانند.
در واقع مطالعاتی مانند مطالعه اخیر دانشگاه استنفورد نشان می‌دهد که کارمندان دورکار به اندازه همتایان خود در دفتر کار بهره‌ور هستند. همچنین، آنها خوشحال‌تر هستند و احتمال ترک شغلشان کمتر است. اقتصاددان نیز با این نظر موافق است و بیان می‌کند که هرگاه دورکاری بهره‌وری را کاهش می‌دهد، این ناشی از عدم تأمین منابع مورد نیاز توسط شرکت‌ها است. در واقع، شرکت‌ها کار را برای موفقیت دورکاری سخت‌تر کرده‌اند چون می‌خواهند کارمندان را به زور به دفتر بازگردانند.
بحران املاک تجاری؛ ساختمان‌های زامبی محصول ورشکستگی خواهند بود
1.2 تریلیون دلار وام بر روی ساختمان‌های اداری مشکل‌ساز شده‌اند
دلیل واقعی فشار برای بازگشت به دفتر مربوط به بحران قریب‌الوقوع در املاک تجاری است. صاحب‌خانه‌های شرکتی در حال حاضر 1.2 تریلیون دلار وام بر روی ساختمان‌های اداری در سراسر ایالات متحده دارند. وقتی پاندمی COVID-19 شروع شد بسیاری از این صاحب‌خانه‌ها با تصمیمات اشتباه، از فرصت استفاده کردند و با پول تقریبا رایگان از بانک مرکزی آمریکا اقدام به خرید ساختمان‌های لوکس و گران‌قیمت کردند.
اکنون با پذیرش گسترده دورکاری که البته نقش پاندمی کرونا در این پذیرش قابل‌توجه است، این فضاهای اداری تقریبا خالی هستند. تلاش برای تبدیل این ساختمان‌ها به آپارتمان‌ها یا رستوران‌ها گران و پروسه‌ای پیچیده است. در برخی موارد این ساختمان‌ها به سادگی برای تغییر کاربری مناسب نیستند. در نتیجه بسیاری از برج‌های اداری به «ساختمان‌های زامبی» تبدیل شده‌اند، بدین معنا که بی‌روح و غیرقابل استفاده‌اند
نرخ خالی بودن فضاهای اداری از 12 به 20 درصد رسیده است
نرخ خالی بودن فضاهای اداری به 12 تا 20 درصد رسیده است که بدتر از دوران رکود اقتصادی سال 2008 است. اگر صاحب‌خانه‌ها نتوانند به زودی این ساختمان‌ها را پر کنند ممکن است وام‌های خود را نپردازند و به ورشکستگی گسترده منجر شود. وقتی این صاحب‌خانه‌ها ورشکست شوند بانک‌ها مالک این ساختمان‌های بی‌استفاده خواهند شد که بیش از یک تریلیون دلار ارزش املاک را در خطر قرار می‌دهد.
آغاز شمارش معکوس؛ تیک تاک بمب ساعتی
بررسی چگونگی و احتمالات مربوط به فروپاشی اقتصادی در ابعاد کلان
طبق مقاله‌ای در Harvard Business Review حدود یک تریلیون دلار بدهی املاک تجاری از حالا تا سال 2026 سررسید خواهد شد. اگر صاحب‌خانه‌ها نتوانند از ساختمان‌های اداری خود درآمد کسب کنند این خسارات مالی می‌تواند به یک بحران کامل تبدیل شود و همینطور با احتمال ورشکستگی تعداد زیادی از بانک‌های کوچک و متوسط.
نخبگان و صاحب‌خانه‌ها سرمایه‌گذاری‌های خود را بر اساس این فرض بنا نهادند که کارمندان بعد از پاندمی به سرعت به دفاتر بازخواهند گشت. آنها تاثیر بلندمدت افزایش هزینه‌های انرژی و کمبود نیروی کار که بسیاری از آنها توسط پاندمی تشدید شده بود را نادیده گرفتند. اکنون اما نرخ‌های نپرداختن وام‌ها در حال افزایش است و تلاش‌های بانک مرکزی برای مقابله با تورم از طریق افزایش نرخ بهره اوضاع را بدتر کرده است. شرکت‌ها به دنبال صرفه‌جویی هستند و قراردادهای اجاره دفاتر خود را لغو می‌کنند و این امر باعث تسریع در کاهش ارزش املاک تجاری شده است.
اگرچه بانک مرکزی اخیرا شروع به کاهش نرخ بهره کرده اما بعید است که این حرکت بتواند بازار املاک تجاری را از سقوط نجات دهد. اقتصاددانان از جمله آن‌هایی که در Forbes و Columbia University ذکر شده‌اند، پیش‌بینی می‌کنند که خساراتی بین 644 میلیارد تا 1.5 تریلیون دلار رخ دهد. حتی در بهترین حالت، تأثیرات آن دردناک خواهد بود و احتمال فروپاشی کامل اقتصادی همچنان وجود دارد.
وقتی که همه‌چیز در آستانه تغییر قرار می‌گیرد
تغییر در ساختار کاری کارمندان می‌تواند شکل زندگی را تغییر دهد
شهرهای بزرگ یا همان ابرشهرها مثل تهران، شیراز، مشهد و غیره، به ویژه آن‌هایی که مناطق مرکزی آنها به ادارات اداری وابسته‌اند نیز از این فروپاشی املاک تجاری رنج می‌برند. البته که موج این تغییر و دگرگونی هنوز در ایران به شکلی جدی اتفاق نیافتاده است. بررسی همین مصداق در داخل کشور نیاز به اعداد و ارقامی دارد که در این لحظه از دسترس خارج است. نکته‌ای که واضح است در این گزاره کلیدی نهفته است که شامل حال ما هم می‌شود. فارغ از اینکه در چه جغرافیایی ساکن هستیم و کسب و کارها یا صنایع چگونه چرخ‌های اقتصاد را می‌چرخاند. به طور کلی ساختار در حال تغییر است. اگر متوجه این تغییر نیستید کافیست به اشکال مشابه و ساختار در صد سال گذشته نگاه کنید. در صورت نقش تکنولوژی و فناوری را در این تغییرات بسیار پررنگ می‌بینید. تکنولوژی‌های ارتباطی در تحولات این چنینی تاثیر به‌سزایی داشتند. این تاثیر قطع نخواهد شد و مابه‌ازای هر اختراع یا کشف جدید، دوران جدیدی نیز شروع می‌گردد.
حال در با بازگشت به بحث اولیه در مورد این شهرها، باید گفت که ابرشهرها مدت‌هاست که به کارمندان اداری برای تقویت اقتصاد خود تکیه کرده‌اند. شکل و پیوند عناصر و عوامل گونه‌های مختلف جوامع در یک ابرشهر گویای عمر و سن آن است. مردم عادت کرده‌اند که تعطیلات اخر هفته به وقت گذراندن کنار دوستان یا خانواده خود سپری کنند. این تحول در ابعاد کلانی رخ خواهد داد که حتی سبک زندگی مردم را تغییر خواهد داد. در یک کلام همه‌چیز. همه‌چیز تغییر خواهد کرد. مسیرهای پراستفاده دیگر مثل سابق شلوغ نخواهد بود. شاید این نکته مثبتی باشد اما باید دید که این شلوغی متمرکز چطور و چگونه پراکنده می‌شود.
علاوه بر این شهرها به مالیات املاک از املاک تجاری با ارزش بالا وابسته هستند. وقتی کسی نمی‌خواهد این ساختمان‌ها را بخرد ارزش آنها کاهش می‌یابد و بودجه شهری کوچک‌تر می‌شود. تنها در نیویورک 453 میلیارد دلار از ارزش املاک اداری از دست رفته است و در سراسر ایالات متحده، ارزش ساختمان‌های اداری تا 80 درصد کاهش یافته است.
مسیری که راه برگشت ندارد؛ نشانگان تغییر را ببینید
تغییر جاری‌ست. در جریان است و شاید لحظه‌ای را به عنوان یک عامل اساسی در شکل‌گیری تغییر ببینید یا حتی نقطه عطفی برای آن تعریف کنید. اما یک تفسیر دیگر آنجایی‌ست که تغییر پیوسته و با ضربانی ثابت شاید حتی زمانی که از وجود آن آگاه نباشید در حال رخ دادن باشد. حال کافیست به خبری که امروز در جای دیگری از کره زمین به نقاط دیگر جهان مخابره شده است نگاهی داشته باشید تا بیشتر و بهتر به این تغییری که خبر از شکل جدید جهان خواهد داد توجه بیشتری داشته باشید.
جذب 12 میلیون دلار توسط Jump برای ارائه مزایای مشابه به فریلنسرها همچون کارمندان
استارتاپ فرانسوی Jump به تازگی توانسته در یک دور تمین مالی مبلغ 11 میلیون یورو (حدود 12 میلیون دلار) جذب کند تا به فریلنسرها امکان دسترسی به مزایایی که معمولا برای کارمندان تمام وقت محفوظ است ارائه دهد. در این پروژه شرکت‌های مختلفی حضور داشته و سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این موفقیت نقطه عطفی مهم برای استارتاپ فرانسوی Jump است که پیشتر در سال 2021 موفق به جذب مبلغ 4 میلیون یورو برای استفاده به همین منظور به حساب می‌آید.
رویکرد نوآورانه Jump بر ارائه ثبات به فریلنسرها بدون از دست دادن استقلال آنها متمرکز است. این شرکت با ارائه قراردادهای تمام وقت و مدیریت امور اداری، به فریلنسرها کمک می‌کند تا از مزایای مالی و بهداشتی بلندمدت برخوردار شوند، در حالی که همچنان آزادی کار با چندین مشتری را حفظ می‌کنند.
پس از ثبت نام فریلنسرها می‌توانند از پلتفرم Jump برای صدور فاکتور به مشتریان خود استفاده کنند. در پایان هر ماه این پلتفرم فیش حقوقی تولید کرده و فریلنسرها بر اساس درآمد خود حقوق دریافت می‌کنند. این مدل به آنها اجازه می‌دهد تا درآمدی ثابت تعیین کنند که به کاهش نوسانات درآمد در فریلنسینگ کمک می‌کند، به‌ویژه در دوره‌های کم‌کار مانند تابستان.
مزایا برای فریلنسرها
فریلنسرهایی که با Jump قرارداد دارند به مزایایی دسترسی پیدا می‌کنند که معمولا برای کارگران مستقل قابل دسترسی نیست. به عنوان مثال فریلنسرها در سیستم بهداشت و درمان و بازنشستگی ملی فرانسه ثبت‌نام می‌شوند و از پوشش‌های درمانی و مزایای بازنشستگی برخوردار می‌گردند. علاوه بر این برنامه‌های دولتی، Jump با ارائه‌دهندگان خصوصی مختلف برای بیمه سلامت و برای بُن غذا همکاری می‌کند. همچنین فریلنسرها می‌توانند در طرح‌های پس‌انداز کارمندان شرکت کنند و از ابزارهای مالی و امنیتی مشابه کارمندان رسمی بهره‌مند شوند.
Jump در حال حاضر به حدود 2000 فریلنسر در رشته‌های مختلف از جمله توسعه‌دهندگان نرم‌افزار، مهندسان داده، مدیران پروژه، مشاوران خلاق و مربیان ورزشی خدمات ارائه می‌دهد. با این حال این استارتاپ برنامه‌های جاه‌طلبانه‌ای برای گسترش خدمات خود به گروه‌های بیشتری از کارگران مستقل دارد. به عنوان مثال Jump قصد دارد از فروشندگان B2C پشتیبانی کند.
چشم‌انداز
تعریف یک چشم‌انداز در بدو امر کار ساده‌ای نخواهد بود. ما از آینده خبری نداریم. تا بدینجا نشانه‌هایی از تغییر برای شما شرح دادیم. حتی در انتهای این گزارش با شرح یک مثال از این میل و جهتی که به سمت آن حرکت می‌کنیم گفته شد. جهان در آستانه یک تغییر بزرگ قرار دارد. بدین ترتیب باید در انتظار ماند تا همان نقاط عطفی که نظر همه را نسبت به خود جلب می‌کند از راه برسند.
اخبار حوزه استارتاپ و فناوری اطلاعات را در صفحه استارتاپ تجارت‌نیوز بخوانید.
نظرات