خسارت گرد و غبار برای ۵ استان؛ ۶ هزار میلیارد تومان / خسارت ۶۰۰ میلیون دلاری «بیابان» برای کشور

به گزارش تجارت‌نیوز، خشکسالی، تغییرات اقلیمی و اقدامات مدیریتی و بشری، به بیابان‌زایی و گسترش کانون‌های تولید گرد و غبار منجر شده؛ در نتیجه هم جان و سلامت انسان‌ها و دیگر جانداران را به خطر انداخته است و هم خسارت‌های اقتصادی هنگفتی را به استان‌های مختلف تحمیل می‌کند. 

داود میرشکار مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان امروز در مراسم گرامیداشت روز جهانی مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد و غبار از برآوردهایی گفته است در سال 1397 برای تعیین میزان خسارت این پدیده انجام شده بود؛ ۶ هزار میلیارد تومان برای پنج استان خوزستان، کرمانشاه، ایلام، هرمزگان و خراسان جنوبی. 

او البته در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرده این محاسبات، بر اساس هزینه‌های هشت سال پیش انجام شده‌اند و با نرخ‌های امروز ارقام بسیار بالاتر می‌شوند. میرشکار یک نکته دیگر نیز افزوده است؛ این عدد فقط خسارت‌های مادی پدیده گرد و غبار را نشان می‌دهد و خسارت‌های دیگری چون بیماری، مرگ و میر، مهاجرت، خروج سرمایه‌ها و از بین رفتن پوشش گیاهی به ریال درنمی‌آیند. 

به گفته او، پدیده گرد و غبار در استان‌های مختلف، زنبورهای عسل یا جوجه‌های یک‌روزه را از بین می‌برد، به تاسیسات برق و جاده‌ها خسارت وارد می‌کند و کشاورزی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. 

خوزستان؛ در صدر خسارت‌های ناشی از گرد و غبار

از بین پنج استانی که بیشترین خسارت را از گرد و غبار دیده‌اند، خوزستان در صدر قرار دارد؛ به گونه‌ای که از آن رقم ۶ هزار میلیاردی، حدود چهار هزار میلیارد تومان سهم این استان است. 

درگیری 30 درصد شهر قم با پدیده گرد و غبار

اما علاوه بر پنج استان خوزستان، کرمانشاه، ایلام، هرمزگان و خراسان جنوبی، استان‌های دیگر نیز از گسترش آن آسیب دیده‌اند؛ از جمله خراسان رضوی که اخیراً شهرآرانیوز، میزان خسارت این استان از گرد و غبار را 900 میلیارد تومان در سال اعلام کرده است. بر اساس این گزارش، کانون‌های گردوغبار خراسان‌ رضوی در چهار سال گذشته دو برابر شده‌اند. 

همچنین علی‌محمد طهماسبی بیرگانی دبیر ستاد ملی سیاست‌گذاری و مدیریت پدیده گردوغبار، پیش از این گفته بود ۶ استان کشور سالانه ۵۸ هزار و ۳۳۰ میلیارد تومان از گرد و خاک خسارت می‌بینند. به گفته او، حدود ۲۷۰ کانون فعال گرد و غبار با شدت بالا در ۲۱ استان کشور شناسایی شده‌اند (ایسنا). 

اخیراً یک مقام سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی گفته کشور حداقل از سال 1388 درگیر گرد و غبار با منشاء خارجی و داخلی بوده است اما در تمام این سال‌ها آن‌گونه که باید به این پدیده توجه نشده و بر منابع زیستی همچون منابع آبی فشار آورده شده است؛ در نتیجه امروز شهرهای زیادی درگیر گردوغبار هستند. 

به گفته رضا شهبازی، شهری همچون قم وسعت چندانی ندارد، اما ٣٠ درصد آن درگیر این پدیده است. 

خسارت گرد و غبار برای کل کشور؛ ۶۰۰ میلیون دلار

در سال‌های گذشته، آمار و ارقامی نیز برای برآورد خسارت اقتصادی بیابان‌زایی و گسترش گرد و غبار در کل کشور اعلام شده بود. برای مثال سال گذشته عباسعلی نوبخت رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، خسارت پدیده بیابان و هجوم ماسه‌های روان را برای کل کشور، حدود ۶۰۰ میلیون دلار اعلام کرده بود. به گفته او، اگر نسبت کوچکی از این عدد برای پیشگیری هزینه شود، موفقیت بیشتری برای کنترل این پدیده به دست می‌آید. 

چنان‌که مهر گزارش داده، نوبخت مساحت بیابان در کشور را حدود ۳۲ میلیون هکتار اعلام کرده است که ۱۲۵ میلیون هکتار آن در معرض فرسایش آبی و ۳۰ میلیون هکتار در معرض فرسایش بادی قرار دارد. 

به گفته او، مساحت کانون‌های بحرانی کشور حدود ۱۴ میلیون هکتار است که به طور متوسط ۴.۲ تن گرد و غبار تولید می‌کنند. 

گلایه از کم‌کاری در مقابله با گرد و غبار، در سال‌های اخیر به مقامات مسئول به‌ویژه در نهادهای مرتبط با محیط زیست و منابع طبیعی رسیده است. آنها معتقدند مقامات اجرایی سهم خود را در این زمینه ایفا نکرده‌اند؛ در مقابل برخی کارشناسان هم از انفعال و کم‌کاری خود مدیران محیط‌زیستی و منابع طبیعی گله دارند. در این میان، هرچه هست نتیجه‌‌اش نفسی است که بالا نمی‌آید!

برای اطلاعات بیشتر گزارش فاجعه تغییرات اقلیمی در سیستان؛ خشک شدن ۱۵۰ هزار هکتار زمین کشاورزی را بخوانید.