عوامل آلودگی هوای خوزستان همچنان پا برجاست

به گزارش تجارت نیوز،

امروز 29 مهر 1403، برای چندمین روز متوالی، آلودگی هوای خوزستان ادامه دارد. بر اساس سامانه پایش کیفی هوای کشور، هوای امروز دو شهر هویزه و ماهشهر در وضعیت «ناسالم برای همه گروه‌های سنی» و «قرمز» قرار گرفته. همچنین کیفیت هوا در دزفول، اهواز، رامهرمز، خرمشهر، شادگان و بهبهان نیز «ناسالم برای گروه‌های حساس» و «نارنجی» گزارش شده است. داده‌های این سامانه نشان می‌دهد که هوای اندیمشک و شوشتر در وضعیت «قابل قبول» است اما هوای هیچکدام از شهرهای خوزستان در شرایط «پاک» قرار ندارد. 

5 عامل موثر بر آلودگی هوای خوزستان

بحران آلودگی هوای خوزستان در حالی سال‌هاست ادامه دارد که مسئولان ملی و استانی در دولت‌های مختلف وعده‌های متعددی را برای حل این چالش ارائه کرده‌اند. طرح‌هایی نیز با ادعای حل بحران آلوگی هوای این استان اجرایی شدند. در عین حال چندی پیش، علی طهماسبی، فعال محیط زیست خوزستان، در گفتگو با تجارت‌نیوز، این وعده‌عا و طرح‌ها را بی‌نتیجه خواند و ضعف‌ها، اشتباهات و ترک فعل‌های مدیریتی در استان را دلیل اصلی آلودگی هوای خوزستان دانست. 

به گفته او، پنج عامل در آلودگی هوا در خوزستان از جمله در مرکز این استان موثرند؛ وجود پالایشگاه‌های اطراف اهواز و مشعل‌هایی که در غرب کارون می‌سوزند، فعالیت کارخانه کربن در داخل شهر اهواز، آتش زدن بقایای کاه و کلش یا پسماند کشاورزی؛ به ویژه در مزارع نیشکر، ریزگردهایی با منشا خارجی و گرد و غبار با منشا داخلی.

طهماسی تاکید کرد که وزارتخانه‌ها و ادارات مختلفی، هم مسئول ایجاد شرایط کنونی برای آلودگی هوای خوزستان و هم متولی رفع این معضل هستند. او برای مثال، به تبدیل تالاب هورالعظیم به حوضچه‌های متعدد و خشک شدن برخی از آنها اشاره کرد. این تالاب، به منشا گرد و غبار به ویژه برای شهرستان اهواز تبدیل شده؛ اتفاقی که به گفته طهماسبی بر اثر اقدامات وزارت نفت رخ داده است. همچنین این فعال محیط زیست خوزستان معتقد است که اداره کل جهاد کشاورزی استان نیز تا کنون نتوانسته‌ است راهکار جایگزینی را برای خودداری کشاورزان از آتش زدن مزارع به آنها ارائه کند (برای اطلاعات بیشتر، مطالعه گزارش داستان پر آب چشم آلودگی هوا در خوزستان پیشنهاد می‌شود). 

2500 مرگ منتسب به آلودگی هوای خوزستان در یک سال

این شرایط در حالی همچنان ادامه دارد که بر اساس برخی آمارها، تعداد مرگ و میر منتسب به آلودگی هوا در خوزستان در بعضی سال‌ها به حدود 2500 نفر رسیده است. روزنامه اعتماد سال گذشته به نقل از  «فرخنده شفیعی»، کارشناس بهداشت هوای مرکز بهداشت خوزستان، مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در سال 1399 در این استان را دو هزار و 482 مورد اعلام کرد و نوشت که در آن سال، هشت کودک زیر پنج سال به علت عفونت حاد تنفسی، ۷۸ فرد بزرگسال به علت انسداد مزمن ریوی، ۶۵ نفر به دلیل سرطان ریه، ۲ هزار و ۶۳ نفر به علت بیماری قلبی و ۲۶۸ نفر به علت سکته مغزی جان خود را از دست دادند که «همه این موارد منتسب به آلودگی هوا هستند.»

بروز بیماری‌های تنفسی، آسم و آلرژی در کودکان و بزرگسالان، افزایش معنادار مراجعه افراد به بیمارستان‌ها بر اثر علایم و مشکلات تنفسی به ویژه در پاییز، آسیب به سیستم عروقی، مغزی، قلب، چشم و دستگاه گوارش و آمار بالاتر از متوسط مرگ زودرس (کمتر از 70 سالگی) در این استان، از دیگر عوارض آلودگی هوای خوزستان هستند.

افزایش گازسوزی‌ مشعل‌های نفتی در خوزستان

در چنین شرایطی، چندی پیش فرهاد قلی‌نژاد، معاون اداره‌کل حفاظت محیط زیست این استان، مهم‌ترین دغدغه در زمینه آلودگی هوای خوزستان را سوزاندن گازهای همراه نفت در مشعل‌ها یا همان فلرهای نفتی دانست. آنگونه که ایسنا گزارش داده است، او در عین حال، افزود گازسوزی‌های فلرها در حال افزایش است و در این زمینه نگرانی شدیدی وجود دارد.

از سوی دیگر، در حالی که برخی مقامات استانی پیش از این مدعی جلوگیری از آتش زدن مزارع در شرایط پایداری هوای خوزستان شده بودند، قلی‌نژاد از تداوم نگرانی‌ها و اخطارها در این مورد خبر داد. 

آغاز گشت‌های شبانه برای شناسایی صنایع آلاینده و جلوگیری از زباله‌سوزی آنها، نگرانی شدید از وضعیت زباله‌سوزی در سایت‌های پسماند چهار شهر استان، فاصله خوزستان از استاندارد کشوری فضای سبز و حجم پایین بنزین یورو 4 توزیع شده در اهواز، مواردی دیگری هستند که مورد اشاره معاون اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان، قرار گرفته‌اند.

مسئولان سازمان محیط زیست این استان همچنین در روزهای گذشته از برنامه‌ریزی برای بازنگری در طرح کاهش آلودگی هوای اهواز و همچنین تدوین سندی برای پاسخ به بحران آلودگی هوای خوزستان خبر داده‌ بودند.

پیش از این، طهماسبی، دوستدار و فعال محیط زیست این استان در مورد چنین وعده‌هایی به تجارت‌نیوز گفته بود: «آلودگی هوای خوزستان با همه وعده‌ها و اقدامات مسئولان، همچنان ادامه دارد و در برخی مقاطع، دید افقی شهروندان نیز کاهش می‌‌یابد. واقعا نمی‌توان گفت مردم، مثلا کشاورزان در این زمینه مقصر هستند. توسعه ناپایدار و اشتباهات مدیریتی، چنین شرایطی را رقم زده است و وضعیت باید تغییر کند.»

برای اطلاعات بیشتر مطالعه دو گزارش کیفیت پایین یا نبود آب شرب و وضعیت بد آبخوان‌ها در خوزستان و خطر کشاورزی ناپایدار برای منابع آبی خوزستان پیشنهاد می‌شود.