اردبیل؛ چهارمین استان کشور با بیشترین نرخ بیکاری مردان / دارندگان مدرک کارشناسی؛ در صدر گروه بیکار باسواد

به گزارش تجارت نیوز،

گزارش مرکز آمار از روند بازار کار در تابستان 1403 نشان می‌دهد نرخ بیکاری در ۶ استان، برخلاف روند کلی کشور، افزایشی و دورقمی است. اردبیل با نرخ بیکاری 10.6 درصدی، در این فهرست در جایگاه پنجم قرار دارد.

پنج استان دیگر عبارت‌اند از: سیستان و بلوچستان (14 درصد)، خوزستان (13.1 درصد)، کرمانشاه (12.6)، قم (10.9 درصد)، و لرستان (10.5 درصد).

در مقابل، نرخ بیکاری کشور در تابستان 1403 تک‌رقمی و روند آن نزولی بوده. مرکز آمار این شاخص را 7.5 درصد اعلام کرده است که 0.2 واحد درصد کاهش نسبت به بهار امسال و 0.4 واحد درصد کاهش در مقایسه با تابستان سال گذشته نشان می‌دهد. 

نرخ بیکاری اردبیل اما در تابستان سال جاری با یک واحد درصد افزایش نسبت به بهار امسال و 0.8 واحد درصد افزایش در مقایسه با تابستان سال گذشته، به 10.6 درصد رسیده است. 

اختلاف 5 واحد درصدی نرخ بیکاری زنان اردبیل با میانگین کشوری

نرخ بیکاری مردان اردبیل در تابستان امسال، بر اساس گزارش مرکز آمار، به 8.1 درصد رسیده است؛ این رقم، افزایش 0.5 واحد درصدی را نسبت به بهار 1403 و همچنین افزایش 0.6 واحد درصدی را در مقایسه با تابستان سال گذشته نشان می‌دهد.

نرخ بیکاری این گروه در اردبیل در تابستان امسال، 2 واحد درصد بیشتر از نرخ بیکاری مردان کشور بوده است. 

مرکز آمار همچنین نرخ بیکاری زنان اردبیل را در تابستان 19.1 درصد ثبت کرده است که افزایش 2.2 واحد درصدی نسبت به بهار 1403 و افزایش 1.3 واحد درصدی در مقایسه با تابستان سال گذشته نشان می‌دهد. این رقم همچنین گویای اختلاف 4.9 واحد درصدی نرخ بیکاری زنان در اردبیل با متوسط کشوری این شاخص در همین گروه است.

جدول اول، نرخ بیکاری و برخی شاخص‌های اقتصادی مرتبط را در کل کشور و در اردبیل در سال 1402 نشان می‌دهد.

دومین جدول نیز نرخ بیکاری و برخی شاخص‌های اقتصادی مرتبط را در کل کشور و در اردبیل در تابستان 1403 نشان می‌دهد.

اردبیل؛ چهارمین استان با بیشترین نرخ بیکاری مردان

طبق جدیدترین گزارش مرکز آمار از بازار کار، نرخ بیکاری «مردان 15 ساله و بیشتر» اردبیل، 11واحد درصد کمتر از نرخ بیکاری زنان در همین گروه سنی است. این اختلاف در مورد «جوانان 15 تا 24 ساله» و  گروه سنی «18 تا 35 ساله،» به‌ترتیب به 35.8 و 18.3 واحد درصد می‌رسد.

در عین حال، بر اساس گزارش‌های مرکز آمار، در تابستان امسال و در کل کشور، نرخ بیکاری مردان در سه گروه یادشده به‌ترتیب 8.1، 10.7 و 13 واحد درصد کمتر از نرخ بیکاری زنان بوده است؛ این ارقام نشان می‌دهد اختلاف نرخ بیکاری زنان و مردان اردبیل، به‌ویژه در گروه سنی 18 تا 35 ساله، بیشتر از کل کشور است  (جدول شماره 2).

در این میان، اردبیل پس از سیستان و بلوچستان (11.7 درصد)، خوزستان (11.1 درصد) و کرمانشاه (10.8 درصد)، چهارمین استان با بیشترین نرخ بیکاری مردان است.  

از طرفی، اردبیل نهمین استان کشور با بیشترین نرخ بیکاری زنان محسوب می‌شود. هشت استان نخست عبارت‌اند از: قم (26.1 درصد)، کرمان (24.4)، لرستان (24.2 درصد)، خوزستان (23.8 درصد)، چهارمحال و بختیاری (23.5 درصد)، ایلام (22.8 درصد)، سیستان و بلوچستان (21.5 درصد) و کرمانشاه (21.3 درصد).

سهم زنان از جمعیت شاغلان باسواد؛ بالاتر از متوسط کشوری

ادامه این گزارش نگاهی دارد به شرایط اشتغال و بیکاری، در جمعیت باسواد استان اردبیل در سال 1402.

کل جمعیت 15 ساله و بیشتر شاغل باسواد در  اردبیل در سال گذشته، 378 هزار و 728 نفر بوده است که از این تعداد، 311 هزار و 632 نفر را مردان و 67 هزار و 96 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

بر اساس گزارش مرکز آمار، دارندگان مدرک «ابتدایی/ سوادآموزی» در صدر افراد این گروه قرار دارند و کمترین تعداد نیز متعلق به «متوسطه/ متوسطه 2» هستند.

سهم زنان از جمعیت شاغلان باسواد استان اردبیل به حدود 18 درصد می‌رسد. آمارها این نسبت را در کل کشور حدود 16 درصد اعلام کرده‌اند؛ به عبارت دیگر، در اردبیل حدود 82 درصد و در کل کشور حدود 84 درصد شاغلان باسواد در گروه مردان قرار می‌گیرند. 

همچنین حدود 30 درصد از جمعیت شاغلان باسواد استان اردبیل را فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تشکیل می‌دهند. این رقم در کل کشور نیز در همین حدود است.

15235 مدرک کارشناسی به اشتغال ختم نشد

کل جمعیت 15 ساله و بیشتر بیکار باسواد در اردبیل در سال گذشته، 46 هزار و 114 نفر بوده است که از این تعداد، 30 هزار و 623 نفر را مردان و 15 هزار و 491 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

سطح تحصیلی «کارشناسی» بیشترین و سطح تحصیلی «متوسطه/ متوسطه 2» نیز کمترین افراد را در این گروه به خود اختصاص داده‌اند.

در این میان، سهم فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از جمعیت بیکاران باسواد در اردبیل، همچون کل کشور حدود 45 درصد است. بیشتر فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکار در اردبیل و کشور، تا سطح کارشناسی تحصیل کرده‌اند.

علاوه بر این، سهم زنان نیز در این جمعیت، در اردبیل به حدود 34 درصد و در کل کشور به حدود 33 درصد می‌رسد. 

سهم 73 درصدی زنان از جمعیت غیرفعال باسواد اردبیل

کل جمعیت 15 ساله و بیشتر غیرفعال باسواد در اردبیل در سال گذشته، 398 هزار و 501 نفر بوده است که از این تعداد، 106 هزار و 698 نفر را مردان و 291 و 803 نفر را زنان تشکیل می‌دهند. 

بیشتر افراد این گروه در دسته «ابتدایی/ سوادآموزی» قرار می‌گیرند و کمترین تعداد نیز در دسته «فوق‌لیسانس و بالاتر» هستند.

در عین حال، سهم زنان از جمعیت غیرفعال باسواد در اردبیل به حدود 73 درصد می‌رسد. آمارها این نسبت را در کل کشور حدود 72 درصد نشان می‌دهند. همچنین، حدود 21 درصد از این جمعیت نیز فارغ‌التحصیل دانشگاه هستند؛ گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد این نسبت در کل کشور در همین حدود است. 

سهم اشتغال در بخش کشاورزی؛ بالاتر از متوسط کشوری

گزارش مرکز آمار از بازار کار اردبیل در تابستان نشان می‌دهد شاغلان این استان به‌ترتیب بیشترین سهم را از بخش‌های خدمات، کشاورزی و صنعت دارند. در حالی که این ترتیب در کل کشور عبارت است از خدمات، صنعت و کشاورزی.

به این ترتیب، سهم اشتغال شاغلان اردبیل از بخش‌های خدمات و صنعت کمتر و از بخش کشاورزی، بیشتر از متوسط کشوری است. همین وضعیت در دو گروه مردان و زنان نیز دیده می‌شود.  

سهم اشتغال در بخش خصوصی، همچون کل کشور در اردبیل نیز، بیشتر از بخش عمومی ذکر شده است.

در این میان، بیشتر شاغلان استان اردبیل، همچون کل کشور، در بخش رسمی اقتصاد حضور دارند.

بنا بر تعریف مرکز آمار، بخش غیررسمی (در مقابل بخش رسمی)، شامل واحدها و بنگاه‌هایی می‌شود که اساساً به منظور ایجاد اشتغال و درآمد برای خود، در زمینه تولید کالا و خدمات فعالیت می‌کنند. این واحدها غالباً در چارچوب مقررات تشکیل نشده‌اند یا با تشکیلات کوچک و بدون تفکیک بین کار و سرمایه به عنوان عوامل تولید، در سطح کوچک عمل می‌کنند. به عبارت دیگر، آنها معمولاً حساب و کتاب یا حسابداری ندارند و اندازه بنگاه از نظر تعداد شاغلان، کمتر از سطح تعیین‌شده در مقررات کشور است. این بنگاه‌ها اغلب مطابق مقررات و قوانین ثبت نشده یا جواز کسب‌وکار دریافت نکرده‌اند.

اشتغال غیررسمی (در مقابل اشتغال رسمی) نیز عبارت است از اشتغال کارکنان مستقل، کارفرمایان، کارکنان شرکت‌های تعاونی تولیدی بخش غیررسمی، تمامی کارکنان فامیلی بدون مزد و حقوق‌بگیرانی که از نظر قانونی یا در عمل، زیر پوشش قوانین کار و مزایای تامین اجتماعی و استخدامی (از قبیل مالیات بر درآمد، تامین اجتماعی، یا مزایای استخدامی، مرخصی استحقاقی و مرخصی استعلاجی با مزد) قرار ندارند.

تورم سالانه اردبیل؛ بالاتر از نرخ کشوری

تورم نیز یکی دیگر از شاخص‌های مهم در اقتصاد هر کشور است. گزارش مرکز آمار از شاخص قیمت مصرف‌کننده در آبان سال جاری حاکی از آن است که نرخ تورم ماهانه، در اردبیل پایین‌تر از نرخ کشوری آن و تورم نقطه به نقطه و سالانه این استان بیشتر از متوسط کشوری است. اردبیل چهارمین استان کشور با بیشترین نرخ تورم سالانه محسوب می‌شود.

برای اطلاعات بیشتر، مطالعه دو گزارش 10 استان با کمترین و بیشترین نرخ تورم و هشدارها در مورد بروز تنش آبی در اردبیل پیشنهاد می‌شود.