«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
بدعهدی دولت، کشت کلزا را در گلستان کاهش داد/ واردات؛ شیرین‌تر از تولید
نتیجه بدعهدی دولت در پرداخت مطالبات کلزاکاران در سال گذشته، اکنون خود را در کاهش کشت کلزا در مزارع گلستان نشان داده است.
سال گذشته کشاورزان استان گلستان، ۴۸ هزار هکتار از اراضی خود را به کشت کلزا اختصاص دادند که از این میزان ۱۰۶ هزار تن محصول تولید شد؛ به این ترتیب گلستان در تولید این محصول، رتبه اول کشور را کسب کرد.
اما به گفته موسی خانی، رئیس اداره پنبه و دانه‌های روغنی جهاد کشاورزی گلستان، تا امروز کشاورزان استان برای کشت کلزا در ۴۴ هزار هکتار قرارداد بسته‌اند و از این مقدار ۳۶ هزار هکتار را زیر کشت برده‌اند.
کشت کلزا به سبب سهمی که در تولید روغن خوراکی دارد، گامی مهم در جهت بی‌نیازی از واردات روغن بوده است، علاوه بر آن با ایجاد تناوب در کشت با دیگر محصولات سبب کنترل آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز می‌شود اما بدعهدی‌های دولت در پرداخت به‌موقع هزینه خرید تضمینی سبب شد امسال رغبت کشاورزان گلستانی به کشت این محصول استراتژیک کاهش یابد.
این در حالی است که حالا زمزمه افزایش هزینه واردات دانه‌های روغنی و به تبع آن افزایش قیمت روغن خوراکی نیز به گوش می‌رسد. در چنین شرایطی، افق روشنی برای سال آینده دیده نمی‌شود که تولید داخل بتواند نیاز بازار را تامین کند.
بدعهدی دولت رغبت کشاورزان به کشت کلزا را از بین برد
فریدون فدایی، فعال حوزه کشاورزی، دراین‌باره به تجارت‌نیوز گفت: «کاملاً طبیعی است که کشاورزان رغبتی به کشت کلزا نداشته باشند؛ چراکه نپرداختن به‌موقع مطالبات کشاورزان، اقتصاد این قشر را به خطر انداخته است.»
او افزود: «کشاورزان تنها به این دلیل که کلزا زودتر از گندم درو می‌شود، این محصول را کشت می‌کنند تا بتوانند با دریافت پول آن، برای کشت بعدی هزینه کنند، اما امسال پرداخت مطالبات کلزا نزدیک به یک سال به طول انجامید و دیگر رغبتی برای کشت این محصول باقی نمانده است.»
فدایی گفت: «برخی کشاورزان در شرایطی برای سال آینده کلزا کاشتند که هنوز پول محصول سال گذشته خود را دریافت نکرده بودند. این واقعاً سخت است که کشاورز برای دریافت دسترنج خود یک سال بدود و چشم‌انتظار باشد.»
ارز نیمایی برای واردات محصولات اساسی
این فعال حوزه کشاورزی تاکید کرد: «کاملاً مشخص بود که بعد از بدعهدی‌های دولت، کشاورزان میلی به کشت این محصول استراتژیک نخواهند داشت؛ این در حالی است که کشور به‌شدت نیازمند تولید دانه‌های روغنی است. اکنون ۹۵ درصد نیاز بازار به دانه‌های روغنی از طریق واردات تامین می‌شود که نتیجه آن خروج ارز از کشور است.»
به گفته او، اگر دولت همین ارز را به تولید اختصاص دهد و ضمن قیمت‌گذاری مناسب، مطالبات کشاورزان را به‌موقع پرداخت کند، آنها با انگیزه بیشتری به تولید می‌پردازند.
فدایی ادامه داد: «دولت امسال در شرایطی پول کلزاکاران گلستان را با تاخیر پرداخت کرد که کارخانه‌های روغن‌کشی مملو از دانه‌های روغنی وارداتی بودند و متاسفانه باید گفت راه واردات این محصولات بسیار آسان‌تر از تولید است.»
این کشاورز گلستانی گفت: «دولت برای واردات محصولات اساسی ارز نیمایی تخصیص می‌دهد؛ در حالی که کشاورز گلستانی باید با هزینه‌های دلاری تولید کند و این‌گونه است که توان رقابت با محصولات وارداتی را ندارد. همچنین برای کارخانه‌ها نیز استفاده از مواد اولیه وارداتی به‌صرفه‌تر است. در نهایت این کج‌سلیقگی‌ها و بی‌مهری‌ها، به نارضایتی کشاورزان منجر شده و الگوی کشت گلستان را تغییر داده است.»
گندمکاران هم امیدی ندارند
او تاکید کرد: «متاسفانه این مشکل تنها مختص کلزا نیست و همین شرایط در مورد خرید تضمینی گندم نیز حاکم است. پرداخت مقطعی و طولانی‌مدت مطالبات گندمکاران باعث شد برخی از آنها حتی نتوانند اقساط تسهیلات دریافتی خود را بپردازند. با وجود چنین مشکلاتی، دیگر کشاورزان انگیزه‌ای برای ادامه فعالیت ندارند.»
فدایی توضیح داد: «کشاورزان دنبال سود هنگفت نیستند. به‌ویژه در مورد کلزا، اگر دولت با آنالیز قیمت‌ها سود متعارفی را در نظر بگیرد، بخشی از نیاز کشور به دانه‌های روغنی مرتفع می‌شود.»
الگوی کشت پاییزه گلستان تغییر کرد
علی‌اکبر مهقانی، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گلستان، نیز در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز از برنامه‌ریزی برای کشت گندم در ۴۲۸ هزار هکتار از زمین‌های استان خبر داد و گفت: «پرداخت دیرهنگام مطالبات کشاورزی در سال گذشته، برنامه ابلاغی الگوی کشت پاییزه استان را تغییر داد.»
او افزود: «بر اساس آخرین برنامه ابلاغی کشت در استان گلستان، از مجموع ۵۷۰ هزار هکتار کشت پاییزه استان، ۴۲۸ هزار هکتار به کشت گندم اختصاص پیدا کرد؛ این در حالی است که کشت این محصول در گذشته ۳۶۸ هزار هکتار بود.»
مهقانی با اشاره به وضعیت خوب تولید محصولات کشاورزی در سال کشاورزی گذشته توضیح داد: «با وجود اینکه گلستان با ۱۰۶ هزار تن تولید کلزا، رتبه نخست کشور را به خود اختصاص داد اما کشاورزان مطالبات خود را با تاخیر دریافت کردند.»
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گلستان کشت دانه روغنی کلزا را یک محصول راهبردی به شمار آورد و یادآور شد: «پرداخت دیرهنگام مطالبات کشاورزان در سال گذشته، انگیزه آنها را برای کشت دانه روغنی کلزا کاهش داد و در نتیجه جهاد کشاورزی استان خواستار بازنگری و اصلاح در برنامه ابلاغی الگوی کشت استان شد.»
این مقام مسئول ادامه داد: «دولت، پس از مکاتبات فراوان، برنامه جدید الگوی کشت را به استان ابلاغ کرد و برنامه کشت گندم با افزایش ۶۰ هزار هکتار سطح زیر کشت، از ۳۶۸ هزار هکتار به ۴۲۸ هزار هکتار افزایش یافت.»
او گفت: «با اصلاح برنامه ابلاغی الگوی کشت، سطح زیر کشت کلزا از ۷۰ هزار هکتار ابلاغ اولیه به ۴۵ هزار هکتار کاهش یافته و سطح زیر کشت جو نیز بیش از ۶۶ هزار هکتار پیش‌بینی شده است.»
الگوی کشت در صورت ناامیدی کشاورز اجرایی نمی‌شود
رمضانعلی سنگدوینی، نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی، نیز در این مورد به تجارت‌نیوز گفت: «الگوی کشت در وزارت جهاد کشاورزی و دولت مصوب شده است و باید مبنای کشت و کار در کشور باشد. اما اگر دولت از کشاورز می‌خواهد کشت برنج انجام ندهد، باید کشت جایگزین را به او معرفی و بر همان مبنا امکانات، تسهیلات و نیاز‌های کشاورز را تامین کند.»
او با تاکید بر این مساله که برنج محصولی آب‌بر است افزود: «بحران کم‌آبی در استان گلستان به مرحله جدی رسیده و امروز عمق چاه‌های آب در استان به ۲۴۰ متر افزایش یافته است.»
این نماینده مجلس ادامه داد: «الگوی کشت در صورتی محقق می‌شود که دولت برنامه‌ریزی درستی در این حوزه داشته باشد و کشاورزان دچار ناامیدی نشوند.»
به جای تخصیص ارز برای واردات، از کشاورز حمایت شود
سنگدوینی با اشاره به پرداخت دیرهنگام مطالبات کشاورزان گفت: «جهاد کشاورزی باید به کشاورزان اطمینان دهد که مطالبات آنها را به‌موقع پرداخت می‌کند.»
او اضافه کرد: «امسال کشاورزان کلزاکار در گلستان، با مشکل پرداخت‌نشدن مطالبات مواجه بودند و سرمایه‌گذاری که برای خرید محصول کلزای گلستان قرارداد بسته بود، به تعهدات خود عمل نکرد.»
این نماینده مجلس توضیح داد: «برخی افراد ذی‌نفع، محصول کشاورزان را در انبارهای خود نگه داشتند اما آنها را نخریدند و در نهایت نیز، مطالبات کلزاکاران با تاخیر زیاد پرداخت شد.»
سنگدوینی با بیان اینکه خرید محصول تضمینی داخل کشور باید در اولویت باشد گفت: «دولت ابتدا باید محصولات تولیدی کشاورزان را خریداری کند و اگر این تولیدات نتوانستند نیاز کشور را تامین کنند، ارز مورد نیاز برای واردات را تخصیص بدهد.»
به گزارش تجارت‌نیوز، سال گذشته برخی از فعالان حوزه کشاورزی وضعیت خوبی نداشتند و تصمیم‌گیری‌های دولت در حوزه خرید، واردات و صادرات محصولات مختلف از جمله جو، سیب‌زمینی، کلزا و گندم، به نارضایتی آنها منجر شد.
نتیجه این شرایط، خود را در کم‌رغبتی کشاورزان به کشت کلزا، افزایش قیمت واردات دانه‌های روغنی و به دنبال آن، درخواست کارخانه‌های روغن‌کشی برای افزایش قیمت روغن خوراکی از یک سو و تغییر الگوی کشت گلستان از سوی دیگر نشان می‌دهد.
نظرات