وقف جنگل! شگرد جدید برای جنگل خواری در گلستان

به گزارش تجارت نیوز،

به نظر بسیاری از صاحب‌نظران، ۴۵۰ هزار هکتار جنگل هیرکانی در استان گلستان به عنوان ارزشمندترین موهبت و ثروت خدادادی این خطه محسوب می‌شود. فسیل زنده ۴۰ میلیون ساله‌ای که از بیش از ۱۵۰ گونه درختی درختچه‌ای بوته‌ای و علفی تشکیل شده است.زیست بوم ارزشمندی که در سال‌های اخیر فعالیت‌های ناسازگار و تهدیدات مختلفی از جمله برداشت خاک جنگل، قطع درختان با هدف تامین سوخت یا قاچاق تعلیف غیرمجاز دام و تغییر کاربری گرفتار بوده است، هرچند در این مدت، متولیان حفظ صیانت از جنگل‌ها تلاش کردند تا با تقویت تیم‌های حفاظتی و گشتی، ارتقاء ادوات خودرویی و لجستیکی و البته رصد غیرمستقیم و مانیتورینگ جنگل‌ها تبعات این فعالیت‌های ناسازگار را کاهش دهند.یکی از موضوعاتی که در سالیان اخیر آسیب‌ چشمگیری به جنگل‌های هیرکانی گلستان وارد کرده است تغییر کاربری جنگل‌ها با هدف ویلاسازی در آن بوده است.

نظارت جدی، بازدارنده است

نهادهای متولی صیانت از جنگل‌ها برای قطع دستبرد به اراضی ملی نظارت‌های میدانی خود را تشدید کردند و محاکم قضایی گلستان نیز همراهی مطلوبی را در این راستا بروز دادند تا جایی که به استناد آمارها شیب تند تغییر کاربری تغییر کاربری و ویلاسازی در مناطق جنگلی استان گلستان متوقف شده و آرامش نسبی در این عرصه حاکم شده است.منافع اقتصادی هنگفت ناشی از دست ندازی به جنگل‌ها چنان وسوسه انگیز است که معارضین طبیعت برای فرار از مجازات‌های قانونی یا دور زدن آن به شگردهای نوینی متوسل می‌شوند؛ به طور نمونه، اخیراً در ماه‌های گذشته تعدادی از اهالی گلستان با تکیه به قوانین سنت حسنه وقف موفق شدند تا بخشی از عرصه‌های جنگلی را از «چتر تملک ملی» خارج و به عنوان مستثنیات بر آن تملک یابند موضوعی که نگرانی بسیاری از دلسوزان طبیعت را همراه داشته است.

وسوسه ویلاسازی در جنگل

نورالله رستمی از محققان حوزه جنگل در این خصوص به خبرنگار فارس گفت: سود هنگفت ناشی از ویلاسازی در مناطق جنگلی آن چنان وسوسه انگیز است که متخلفان حرفه‌ای جنگل به راحتی از آن چشم پوشی نمی‌کنند.وی گفت: استخدام وکلا و کارشناسان کارآزموده در حوزه حقوق برای دستیابی به راه های فرار قانونی برای دور زدن مقررات یکی از رویکردهای پرتکرار در سالیان اخیر است.رستمی ادامه داد: متخلفان با تشکیل باندهای ویژه و هزینه کرد چند صد میلیونی به‌سراغ شناسایی گپ‌های قانونی می‌رونند تا بتوانند به درآمدهای چند ۱۰ میلیاردی برسند که یکی از این رویه‌ها استناد به قوانین حوزه وقف است.این محقق جنگل گفت: هرچند تکیه به این خلأ قانونی در سالیان گذشته در استان مازندران با ورود شخص اول قوه قضاییه ناکام ماند؛ اما متخلفان و سودجویان گلستانی امیدوار هستند که این بار بتوانند قانون را در گلستان دور بزنند و در آمدهای میلیاردی تحصیل کنند.

هجوم به ۳۰ هزار هکتار از اراضی ملی

مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری گلستان هم در گفت‌وگو با خبرنگار فارس از هجوم مدعیان وقف به ۳۰ هزار هکتار از جنگل‌های شهرهای گرگان، رامیان و کردکوی خبر داد.حمید سلامتی افزود: سنت حسنه وقف با اهداف مختلف اجتماعی و مذهبی و خیرخواهانه از دیرباز مورد توجه افراد خیر جامعه بوده است.وی تصریح کرد: اما در چندماه اخیر عده‌ای وقف را بهانه قرار داده تا در پوشش وقف یک دانگ یا کمتر از عرصه‌های جنگلی استان را، که وسعت قابل توجه و نگران کننده‌ای نیز دارد، از عرصه‌های ملی و عمومی جنگل‌های کم‌نظیر هیرکانی کاسته و آن را تصاحب کنند.مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری گلستان ابراز کرد: این اقدامات عمدتاً با نیت خوش‌نشینی و ویلا‌سازی و در نهایت سودجویی برخی افراد با ادعاهایی بی‌اساس مطرح و دنبال می‌شود.

مکاتبه با مراجع قضایی

وی ادامه داد: اکنون صدور دادنامه‌هایی به نفع اشخاص و علیه منابع‌طبیعی و با پیشینه وقف باعث هجوم بیش از پیش این افراد و طرح دادخواست و دعاوی در دادگستری شده و متاسفانه برخی از آنها به صرف ادعای وقف‌بودن و سند ثبتی بدون حکم قضایی یا مجوز اداری اقدام به قطع درختان جنگلی نموده‌اند که نگرانی مردم محلی و طبیعت دوستان را نیز به‌ همراه داشته است.سلامتی گفت: برابر فتاوای مراجع تقلید و مقام معظم رهبری وقف جنگل‌ها و مراتع صحیح و شرعی نیست.وی بیان کرد: مکاتبات متعددی با مراجع قضایی و نظارتی صورت گرفته است و با مستندات قانونی متعددی تقاضای رسیدگی شده است که در دو ماه اخیر در حال رسیدگی و پیگیری است‌.

انفال قابل وقف نیستند

رئیس کل دادگستری گلستان هم در جلسه شورای حفظ حقوق بیت‌المال گلستان گفت: هیچ‌گونه ادعای مالکیت یا وقف بر اراضی ملی و جنگلی قابل‌قبول نیست و به‌صورت جدی با موضوع تصرف اراضی ملی جنگلی که در پوشش وقف در برخی از شهرستان‌ها انجام شده، برخورد می‌شود.حیدر آسیابی افزود: دادگستری به صورت جدی با موضوع تصرف اراضی ملی جنگلی که در پوشش وقف در برخی از شهرستان‌ها انجام شده است، برخورد می‌کند.وی گفت: طبق ماده یک قانون ملی شدن جنگل‌ها و مراتع مصوب ۱۳۴۱، جنگل‌ها، اراضی جنگلی، مراتع و بیشه‌زار‌های طبیعی متعلق به انفال و اموال عمومی است و هیچ‌گونه ادعای مالکیت یا وقف بر این اراضی قابل‌قبول نیست و حتی اسناد پیش از سال ۱۳۴۱ نیز فاقد اعتبار قانونی است.

پیروزی نگران کننده برخی مدعیان وقف

گفتنی است، براساس اخبار و اطلاعاتی که به خبرنگار خبرگزاری فارس رسیده است در ۸ ماهه نخست امسال ۴ مدعی تملک بر جنگل‌های هیرکانی با تکیه به قوانین حوزه وقف موفق به تحصیل دادنامه علیه منابع طبیعی استان گلستان شدند.به زبان ساده‌تر، این افراد چند هزار متر از جنگل‌های گران‌بهای گلستان را خیلی شیک و مجلسی تصاحب کردند. همین اخبار حکایت از آن دارد که آمارهای مربوط به طرح شکایت علیه منابع طبیعی با استناد به همین گپ قانونی، روز به روز در حال افزایش است تا جایی که تا لحظه تنظیم این گزارش برای حدود ۲۵ تا ۳۰ هزار هکتار از جنگل‌های استان گلستان بر مبنای قوانین وقف مدعی پیدا شده است.