چرا آهنگ رشد اقتصاد عربستان کند شد؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، عرفان حاج‌محمدی: اداره کل آمار عربستان سعودی روز دوشنبه اعلام کرد تولید ناخالص داخلی ریاض در سه ماهه دوم سالانه 1.1 درصد افزایش یافته است که نسبت به 3.8 درصد در سه ماهه قبل و 11.2 درصد در مدت مشابه سال 2022 کاهش یافته است.

به نقل از CNBC در بخش غیرنفتی، جایی که عربستان سعودی اصلاحات اجتماعی-اقتصادی خود را تحت برنامه تنوع اقتصادی چشم‌انداز 2030 ولیعهد محمد بن سلمان هدایت می کند، در سه ماهه دوم 5.5 درصد رشد کرد.

اما ریاض متکی به هیدروکربن، کاهش 4.2 درصدی تولید ناخالص داخلی غیرنفتی را در سه ماهه دوم به ثبت رساند که بار عمده کاهش قیمت جهانی نفت خام و تولید نفت را متحمل شد. قیمت نفت در سال گذشته افزایش یافت، زیرا حمله روسیه به اوکراین و تحریم‌های بین‌المللی متعاقب آن بسیاری از مصرف‌کنندگان غربی را از عرضه نفت روسیه جدا کرد. بزرگترین صادرکننده نفت جهان در آن زمان سود مضاعفی برد؛ هم از افزایش قیمت‌ها و هم از افزایش تقاضا برای نفت خام عربستان سعودی که از نظر کیفی با عرضه اصلی روسیه مقایسه می‌شود.

کالاها در نیمه اول سال جاری بر وضعیت اقتصاد عربستان سعودی تاثیر کمتری داشتند. به این موضوع قیمت نفت زیر 80 دلار به ازای هر بشکه، نگرانی‌های اقتصاد کلان، کاهش رکودی تقاضا و خروج طولانی‌مدت چین از محدودیت‌های کووید-19 را نیز اضافه کنید. هر بشکه از نفت برنت با قرارداد سپتامبر در ساعت 9:10 صبح به وقت لندن به قیمت 84.89 دلار در هر بشکه معامله شد که نسبت به روز جمعه 10 سنت کاهش داشت.

عربستان مجبور به پیروی از اوپک

عربستان سعودی همچنین سهم عمده‌ای از کاهش داوطلبانه تولید نفت خام مورد توافق برخی از اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش موسوم به اوپک پلاس را بر عهده دارد. تعدادی از کشورهای اوپک پلاس تا پایان سال 2024 روزانه 1.66 میلیون بشکه کاهش تولید خواهند داشت و عربستان سعودی در ماه‌های ژوئیه و آگوست یک میلیون بشکه دیگر در روز تولید خود را کاهش داده است. روسیه، متحد نفتی و سنگین وزن نیز صادرات نفت خام خود را در ماه آینده 500 هزار بشکه در روز کاهش می‌دهد.

صندوق بین‌المللی پول، ریاض را با رشد کلی 8.7 درصدی در سال گذشته، سریع‌ترین اقتصاد G20 در سال 2022 نامید. این صندوق در هفته گذشته کاهش رشد عربستان سعودی را پیش‌بینی کرد، زمانی که پیش‌بینی رشد تولید ناخالص داخلی ریاض را از 8.7 درصد در سال 2022 به 1.9 درصد در سال 2023 کاهش پیدا کرد.

در این بیانیه آمده است: «کاهش رتبه عربستان سعودی برای سال 2023 منعکس‌کننده کاهش تولید اعلام شده در آوریل و ژوئن در راستای توافق از طریق اوپک پلاس است.»

این بیانیه تاکید کرد که «سرمایه‌گذاری خصوصی، از جمله اجرای ابر‌پروژه عربستان سعودی، همچنان به حمایت از رشد تولید ناخالص داخلی غیرنفتی قوی احتیاج دارد.»

کاهش رشد عربستان سعودی به عملکرد کلی در منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی منجر خواهد شد، جایی که صندوق بین‌المللی پول اکنون انتظار دارد رشد تنها 2.5 درصد در سال جاری نسبت به 5.4 درصد در سال 2022 باشد.

پیش‌بینی آینده اقتصاد عربستان

اقتصاد عربستان سعودی به دلیل اتکا به نفت، افزایش شدید سرمایه‌گذاری خصوصی و اجرای اصلاحات در حال رشد است. مازاد حساب جاری به مازاد یک دهه رسیده و تورم مهار شده است.

با توجه به سرمایه‌گذاری‌های سنگین انجام شده در فوتبال انتظار می‌رود در بلندمدت، طبق مدل‌های اقتصادسنجی، تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی در حدود 1161.00 میلیارد دلار در سال 2024 و 1196.00 میلیارد دلار در سال 2025 باشد.

درست است که انتظارات عربستان هنوز از اقتصاد غیرنفتی برآورده نشده اما چشم‌انداز این پروژه طبق گزارشات صندوق بین‌المللی پول، روشن‌تر از گذشته است.