کدام اقتصاد در سال ۲۰۲۳ بهترین عملکرد را داشت؟

به گزارش تجارت‌نیوز، شهرزاد زمانی- تقریباً همه انتظار یک رکود جهانی در سال 2023 را داشتند، زیرا بانک‌های مرکزی جهان نرخ بهره را برای کاهش تورم، افزایش دادند. اما این نظر جمعی اشتباه بود. تولید ناخالص داخلی جهانی احتمالاً سه درصد رشد کرده، بازار کار مقاومت کرده و تورم در راه است. بازارهای سهام 20 درصد رشد یافته‌اند.

با اینحال این عملکرد مثبت تجمعی، تنوع اقتصادها را پنهان می‌کند. اکونومیست داده‌هایی را در مورد پنج شاخص تورم، وسعت تورم، تولید ناخالص داخلی، مشاغل و عملکرد بازار سهام، برای 35 کشور عمدتاً ثروتمند جمع‌آوری و بر اساس میزان عملکرد رتبه‌بندی و یک امتیاز کلی ایجاد کرده است. جدول، نتایج جذابی را در کنار رتبه‌بندی نشان می‌دهد.

در صدر نمودار، برای دومین سال متوالی، یونان قرار دارد. نتیجه‌ای قابل‌توجه برای اقتصادی که تا همین اواخر مساوی سوءمدیریت بود. به غیر از کره جنوبی، بسیاری از اقتصادهای برجسته دیگر در قاره آمریکا هستند. ایالات متحده سوم است و کانادا و شیلی هم خیلی عقب نیستند. تنبل‌های آخر لیست هم اهالی شمال اروپا از جمله بریتانیا، آلمان، سوئد و فنلاند هستند.

دیو بزرگ 2023

مقابله با افزایش قیمت‌ها چالش اصلی سال 2023 بود. اولین معیار به تورم هسته‌ای می‌پردازد که اجزای بی‌ثباتی مانند انرژی و مواد غذایی را حذف می‌کند و شاخص خوبی برای فشار تورمی اساسی است.

ژاپن و کره جنوبی، ترمز قیمت‌ها را کشیده‌اند. در سوئیس هم قیمت‌های هسته‌ای، سالانه فقط 1.3 درصد افزایش یافته است. در مقابل، در سایر نقاط اروپا، بسیاری از کشورها هنوز با فشار جدی روبه‌رو هستند. در مجارستان، تورم هسته‌ای سالانه 11 درصد است. فنلاند نیز، که به شدت به منابع انرژی روسیه وابسته است، با مشکل مواجه است.

در اکثر کشورها، تورم کمتر ریشه‌دار شده است. شاخصی که با «وسعت تورم» اندازه‌گیری می‌شود. این معیار سهم اقلام در سبد قیمت مصرف‌کننده را محاسبه می‌کند که در آن قیمت‌ها سالانه بیش از 2 درصد افزایش می‌یابد. بانک‌های مرکزی در کشورهایی از جمله شیلی و کره جنوبی در سال 2022، زودتر از بسیاری همتایان خود در سراسر جهان ثروتمند، نرخ‌های بهره را به شدت افزایش دادند و به نظر می‌رسد اکنون از مزایای آن بهره می‌برند. در کره جنوبی وسعت تورم از 73 درصد به 60 درصد کاهش یافته است. بانک‌های مرکزی آمریکا و کانادا که در آن‌ها وسعت تورم به شدت کاهش یافته نیز، سزاوار توجه هستند.

با این حال در جاهای دیگر، نبرد با تورم، به پیروزی حتی نزدیک هم نیست. استرالیا را در نظر بگیرید. در آن‌جا تورم کاملاً ریشه‌دار است و قیمت حدود 90 درصد از اقلام موجود در سبد خرید افراد عادی، سالانه بیش از 2 درصد افزایش می‌یابد و خبر بدتر این است که وسعت تورم نیز کاهش نمی‌یابد. فرانسه و آلمان هم دچار مشکل هستند و به نظر می‌رسد در اسپانیا، تورم با گذشت زمان بیشتر هم می‌شود.

تاثیر اقتصاد بر مردم

دو معیار بعدی یعنی رشد اشتغال و تولید ناخالص داخلی، به عملکرد و آورده این 35 اقتصاد برای مردم عادی اشاره دارد. با این دو معیار، هیچ کشوری کاملا و به طور چشمگیر خوب نبوده است. بازارهای کار فشرده در آغاز سال 2023 به این معنی بود که فضای کمی برای بهبود مشاغل وجود داشت. رشد بهره‌وری در سراسر جهان ضعیف است و افزایش بالقوه تولید ناخالص داخلی را محدود می‌کند. با این حال، تنها چند کشور شاهد کاهش تولید ناخالص داخلی خود بودند.

ایرلند با افت 4.1 درصدی بدترین عملکرد را داشت. استونی، کشور دیگری که در اثر حمله روسیه به اوکراین، ضربه خورد، عملکرد بدی داشت. بریتانیا و آلمان نیز عملکرد ضعیفی داشتند. آلمان با پیامدهای شوک قیمتی انرژی و رقابت فزاینده خودروهای وارداتی چینی درگیر است. بریتانیا همچنان با عواقب برگزیت دست و پنجه نرم می‌کند. اکثر اقتصاددانان نیز انتظار دارند که این کشور از رشد اقتصادی ضعیف در سال‌های آینده رنج ببرد.

آمریکا از طرف دیگر، هم در تولید ناخالص داخلی و هم در  اشتغال به خوبی عمل کرد. این کشور از تولید بی‌سابقه انرژی و همچنین یک محرک مالی که در سال‌های 2020 و 2021 اجرا شد، سود برد. اشتغال کانادا با سرعت افزایش یافته است. اسرائیل که آمریکا را بزرگترین شریک تجاری خود می‌داند، در رتبه چهارم قرار دارد، ولی جنگ با حماس که در اکتبر آغاز شد، چشم‌انداز سال 2024 را عمیقاً نامشخص می‌سازد.

ممکن است فکر کنید که بازار سهام آمریکا که مملو از شرکت‌هایی است که از انقلاب هوش مصنوعی سود می‌برند، خیلی خوب عمل کرده است، ولی با تعدیل تورم، عملکرد متوسطی داشته است. بازار سهام استرالیا هم که مملو است از شرکت‌های کالایی که کاهش قیمت‌ها در سال 2022 را مدیریت می‌کردند، عملکرد ضعیفی داشته است. بازار سهام فنلاند سال ضعیفی را پشت سر گذاشت و قیمت سهام نوکیا، قهرمان ملی فنلاندی‌ها، به کاهش طولانی و آهسته خود ادامه داد. در مقابل، شرکت‌های ژاپنی به خاطر اصلاحاتی در حاکمیت شرکتی، چیزی شبیه به رنسانس را تجربه کردند. بازار سهام این کشور یکی از بهترین عملکردها در سال 2023 را داشت که نزدیک به 20 درصد رشد کرد.

از بازار سهام چه خبر؟

اما برای بازدهی باشکوه سهام، بازمی‌گردیم به یونان. در آن‌جا ارزش واقعی بازار سهام بیش از 40 درصد افزایش یافته است. پس از اینکه دولت مجموعه‌ای از اصلاحات طرفداران بازار (Pro-market approaches) را اجرا کرد، سرمایه‌گذاران به شرکت‌های یونانی نگاهی تازه کرده‌اند (رویکردهای طرفدار بازار معمولاً فرض می‌کنند که هنجارهای اقتصاد بازار سازگار و منسجم با هنجارهای سایر نهادها هستند). اگرچه این کشور هنوز بسیار فقیرتر از قبل از سقوط اساسی خود در اوایل دهه 2010 است، صندوق بین‌المللی پول که زمانی دشمن یونان بود، در بیانیه اخیر «تغییر دیجیتالی اقتصاد» و «رقابت بازار فزاینده» یونان را ستود.

به نظر می‌رسد به جز فنلاندی‌ها که عملکرد ضعیفی داشتند، بقیه جهان می‌توانند در کریسمس امسال برای این قهرمانی که نامحتمل‌ترین قهرمانی بود، جشن بگیرند.