شاخص‌های توسعه جهانی/ آیا هر پیشرفتی واقعا پیشرفت است؟

به گزارش تجارت‌نیوز، شاخص‌های توسعه جهانی نه‌تنها به ما در درک معنی پیشرفت و توسعه کمک می‌کنند، بلکه مجموعه‌ای از آمارهای مرتبط، با کیفیت بالا و قابل‌ مقایسه بین‌المللی در مورد توسعه جهانی و مبارزه با فقر را ارائه می‌دهند. این پایگاه داده که متعلق به بانک جهانی است، حاوی 1400 شاخص سری زمانی برای 217 اقتصاد و بیش از 40 گروه کشور است. داده‌های بسیاری از شاخص‌ها از بیش از 50 سال قبل آغاز می‌شود.

فقر و نابرابری

این دسته شامل مؤلفه‌هایی چون فقر، رفاه، مصرف و توزیع درآمد است. دولت‌های ملی و شرکای توسعه آنها همگی برای کاهش فقر تلاش می‌کنند. اگرچه فقر اغلب به کمبود منابع مادی تعبیر می‌شود، اما با تمام جنبه‌های زندگی یک فرد ارتباط نزدیکی دارد. فقرای جهان بیشتر در معرض سوءتغذیه قرار دارند، آنها دسترسی کمتری به خدماتی مانند آموزش، برق، بهداشت و مراقبت‌های بهداشتی دارند و در برابر درگیری‌ها و تغییرات آب‌وهوایی آسیب‌پذیرتر هستند.

مانند فقر، راه‌های زیادی برای اندازه‌گیری نابرابری وجود دارد. پایگاه‌های اطلاعاتی شاخص‌های توسعه جهانی (WDI) طیف وسیعی از شاخص‌های نابرابری مانند شاخص جینی و سهم مصرف یا درآمد هر پنجک را ارائه می‌دهند.

مردم و جمعیت

شاخص‌های آموزش، بهداشت، مشاغل، جمعیت و جنسیت به درک کیفیت زندگی مردم کمک می‌کنند و تصویری چندبعدی از پیشرفت جوامع ارائه می‌دهند. این داده‌ها همچنین از بسیاری از اهداف توسعه پایدار (SDGs) پشتیبانی می‌کنند.

جمعیت در میان این شاخص‌ها منحصربه‌فرد است چراکه نه‌تنها خود شاخص مهمی است، برای ساخت سایر شاخص‌ها نیز ضروری است. برای مثال، به عنوان مخرج بسیاری از معیارهای سرانه از جمله برآوردهای GNI سرانه عمل می‌کند که تا حدی بانک جهانی به منظور تعیین نرخ وام و شرایط اعتبار برای عملیات کشور از آن استفاده می‌کند.

شاخص‌های مهمی مربوط به توسعه پایدار به WDI اضافه شده است. شاخص سرمایه انسانی (HCI) که از سوی بانک جهانی در سال گذشته منتشر شد، سهم بهداشت و آموزش را در بهره‌وری نسل بعدی کارگران کمی‌سازی می‌کند. سرمایه‌گذاری بر سرمایه انسانی برای رشد پایدار و کاهش فقر حیاتی است. افزایش توانایی، دانش، مهارت و سلامت افراد می‌تواند بهره‌وری و نوآوری بیشتری در افراد ایجاد کند.

محیط‌زیست

کشاورزی، تغییرات آب‌وهوایی، انرژی، تنوع زیستی، آب و بهداشت از موارد بررسی‌شده این شاخص هستند. فعالیت‌های انسانی رد پای محیطی دارد. ما می‌توانیم دنیای طبیعی را کمی‌سازی کنیم و روش‌های تعامل با آن را بسنجیم. شاخص‌های این بخش وضعیت کره زمین و همچنین استفاده ما از منابع طبیعی و تاثیرات مشاهده‌شده را نشان می‌دهد. استفاده از منابع طبیعی می‌تواند توسعه اقتصادی را ارتقا دهد، اما پدیده‌های محیط‌زیستی نیز می‌توانند پیشرفت اقتصادی را تضعیف کنند و زمانی که این اتفاق بیفتد، اغلب بیشترین تاثیر را قشرهای بسیار آسیب‌پذیر می‌بینند. تحت تاثیر این شاخص‌ها، تلاش‌هایی نیز برای کاهش و مهار تاثیر منفی بالقوه فعالیت‌های انسانی، به عنوان مثال با گسترش مناطق حفاظت‌شده دریایی یا استفاده بیشتر از انرژی‌های تجدیدپذیر (انتقال سبز)، صورت گرفته است.

اقتصاد

رشد، ساختار اقتصادی، درآمد و پس‌انداز، تجارت و بهره‌وری نیروی کار در این شاخص بررسی می‌شوند و به ما امکان می‌دهند جنبه‌های مختلف فعالیت اقتصادی ملی و جهانی را تجزیه‌وتحلیل کنیم. از آنجا که کشورها کالاها و خدمات تولید می‌کنند و این کالاها در کشور مبدأ یا پس از تجارت بین‌المللی مصرف می‌شوند، شاخص‌های اقتصادی سطوح و تغییرات اندازه و ساختار اقتصادهای مختلف را اندازه‌گیری و رشد و انقباضات پولی و مالی را شناسایی می‌کنند.

شاخص‌های اقتصادی عبارت‌اند از: معیارهای عملکرد اقتصاد کلان (تولید ناخالص داخلی (GDP)، مصرف، سرمایه‌گذاری و تجارت بین‌المللی) و ثبات (بودجه‌های دولت مرکزی، قیمت‌ها، عرضه پول و تراز پرداخت‌ها). همچنین شامل معیارهای گسترده‌تری از درآمد و پس‌انداز است که برای آلودگی، استهلاک و کاهش منابع تنظیم شده است.

دولت‌ها و بازارها

در این شاخص، تجارت، بازارهای سهام، ارتش، ارتباطات، حمل‌ونقل و فناوری بررسی می‌شوند. بازارهای خصوصی موتور رشد اقتصادی، ایجاد مشاغل مولد و ایجاد درآمدهای بالاتر محسوب می‌شوند. کارآفرینی برای پویایی اقتصاد بازار مدرن ضروری است. بهره‌برداری از ابتکارات و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای اهداف مفید اجتماعی به منظور کاهش فقر نیز حیاتی است. دولت نقش اساسی در تنظیم بازار و ارائه خدمات دارد. آمارهای دولت‌ها و بازارها بر توسعه بخش خصوصی از جمله کارآفرینی و امور مالی تمرکز دارند؛ و توسعه زیرساخت‌ها، سیاست‌ها و نهادهای عمومی بر اقتصاد تاثیر می‌گذارند. بسیاری از این موضوعات از اهداف توسعه پایدار نیز به شمار می‌روند.

پیوندهای جهانی

بدهی، تجارت، وابستگی به کمک، پناهندگی، گردشگری و مهاجرت نیز از شاخص‌های توسعه هستند. اقتصاد جهانی توسط جریان‌های مالی، تجارت کالاها و خدمات و جابه‌جایی مردم به هم پیوند خورده است. با توسعه اقتصادهای ملی، پیوندهای بین آنها گسترش می‌یابد و پیچیده‌تر می‌شود.

شاخص‌های پیوندهای جهانی یک نمای کلی از جریان‌ها و انجمن‌هایی عرضه می‌کنند که به اقتصاد جهان و اقتصاد هر کشور امکان رشد و گسترش می‌دهند. این شاخص‌ها اندازه و جهت این جریان‌ها را اندازه‌گیری و مداخلات سیاستی مانند تعرفه‌ها، تسهیل تجارت و جریان‌های کمک را مستند می‌کنند.