محمد امین سامنی 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
ترمز دستی عربستان بر پروژه‌های چشم‌انداز ۲۰۳۰/ آیا غول نفتی محتاط شده است؟
عربستان سعودی در حال اولویت‌بندی برخی از پروژه‌های برنامه چشم‌انداز 2030 خود و به تعویق انداختن برخی دیگر است.
به گزارش تجارت‌نیوز، عربستان سعودی، بزرگ‌ترین صادرکننده نفت خام جهان، به دنبال تقویت رشد در بخش غیرنفتی خود، درصدد جلوگیری از برافروختگی اقتصاد و افزایش تورم است.
محمد الجدان وزیر دارایی عربستان می‌گوید: «دادن زمان بیشتر به منظور اجرای پروژه‌های سرمایه‌گذاری عظیم تحت برنامه چشم‌انداز 2030 برای تنوع بخشیدن به اقتصاد وابسته به نفت می‌تواند اقدام عاقلانه‌ای باشد.»
به گزارش بلومبرگ، وزیر امور خارجه قطر در نشست اقتصادی در دوحه اعلام کرد: اگر اجازه ندهید اقتصاد شما به پروژه‌هایتان برسد، اساساً آنچه اتفاق می‌افتد این است که مقدار بیشتری واردات خواهید داشت.»
عربستان به دنبال جلوگیری از برافروختگی اقتصاد خود است
الجدان می‌گوید: «عربستان باید مراقب باشد به نقطه‌ای نرسد که اقتصاد به محدودیت‌های ظرفیت خود برای پاسخگویی به تقاضای دولت و افراد برسد. این نقطه که معمولاً به عنوان اقتصاد برافروخته از آن یاد می‌شود، منجر به تورم و کسری بالا می‌شود. در علم اقتصاد، یکی از نمونه‌های کسری، حجم بالاتر کالاهای وارداتی است، زیرا درآمد حاصل از یک کشور را به کشور دیگر منتقل می‌کنند.»
الجدان در ادامه توضیح می‌دهد اگر عربستان سعودی اجازه ندهد اقتصادش به پروژه‌های سرمایه‌گذاری عظیم میلیارد دلاری خود برسد، ممکن است در نهایت فاقد ظرفیت تولید و دیگر ظرفیت‌ها برای حمایت از برنامه‌های خود باشد.
بنابراین دادن زمان بیشتر عاقلانه است. در واقع این محدودیت بودجه نیست. این کسری اقتصادی است.
پروژه‌های چشم‌انداز 2030 عربستان ممکن است به تعویق بیفتند
عربستان سعودی در ماه‌های اخیر اعتراف کرده است برخی از پروژه‌ها را که بخشی از برنامه چشم‌انداز 2030 ولیعهد محمد بن سلمان هستند در اولویت قرار می‌دهد در حالی که احتمالاً برخی دیگر را به تعویق می‌اندازد.
در پایان سال گذشته، عربستان سعودی برای اولین بار اذعان کرد برخی از پروژه‌های برنامه چشم‌انداز 2030 برای تنوع بخشیدن به اقتصادش به دور از نفت به تعویق افتاده است تا از فشار بر اقتصاد جلوگیری کند.
الجدان وزیر دارایی عربستان در ماه دسامبر اعلام کرد: «عربستان به زمان بیشتری برای ساخت کارخانه‌ها حتی منابع انسانی کافی نیاز دارد. تاخیر یا بهتر است بگوییم تمدید برخی پروژه‌ها به اقتصاد کمک می‌کند.»
به‌رغم بحث‌های احتمالی در مورد تنظیم مجدد زمان پروژه‌های گران‌قیمت، عربستان سعودی همچنان خوش‌بین است که می‌تواند برنامه چشم‌انداز 2030 را برای رشد اقتصاد غیرنفتی خود با گردشگری و فناوری اجرا کند.
الجدان در نشست اقتصادی در قطر گفت: «عربستان در سال‌های اخیر شاهد رشد پیوسته بخش غیرنفتی خود بوده است و درآمد بیشتری از فعالیت‌های غیرنفتی دارد. این افزایش درآمد برای دولت، همراه با پیش‌بینی محافظه‌کارانه در مورد درآمدهای نفتی، به عربستان سعودی در برنامه‌ریزی برای تامین مالی بسیاری از پروژه‌های چشم‌انداز 2030 کمک می‌کند.»
بخش غیرنفتی و فعالیت‌های دولتی در سه‌ماهه اول 2024 رشد کردند، اما کاهش 10.6 درصدی فعالیت‌های نفتی به دلیل اینکه سعودی‌ها تولید نفت را به 9 میلیون بشکه در روز محدود می‌کنند، تولید ناخالص داخلی عربستان را 1.8 درصد کاهش داد. در اوایل این ماه، اداره کل آمار عربستان سعودی در مقایسه با مدت مشابه سال 2023 اعلام کرد. این کاهش عمدتاً ناشی از کاهش 10.6 درصدی در فعالیت‌های نفتی بود. در عین حال، فعالیت‌های غیرنفتی 2.8 درصد و فعالیت‌های دولتی 2.0 درصد به صورت سالانه در سه‌ماهه اول 2024 رشد کردند.
تولید ناخالص داخلی در سه‌ماهه اول سال جاری 1.3 درصد نسبت به سه‌ماهه چهارم سال 2023 افزایش یافت که ناشی از افزایش 2.4 درصدی فعالیت‌های نفتی، همراه با رشد 0.5 درصدی در فعالیت‌های غیرنفتی بود.
طبق آمارها، درآمدهای دولت از بخش نفت در سه‌ماهه اول 2 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافت، در حالی که درآمدهای غیرنفتی با سرعت بیشتری 9 درصد افزایش یافت تا در مجموع منجر به رشد چهار درصدی در درآمدهای بودجه شود.
با این حال، عربستان سعودی در سه‌ماهه اول 2024 کسری بودجه را به دلیل افزایش مخارج که از درآمدهای دولت پیشی گرفت، ثبت کرد.
وضعیت تورم در عربستان
به طور جداگانه، تورم در عربستان ثابت و پایین‌تر از سطح جهانی است و به طور بالقوه به مقامات و تامین‌کنندگان مالی عربستان سعودی اطمینان می‌دهد که اقتصاد به نقطه بحرانی نزدیک نشده است.
نرخ تورم سالانه در عربستان سعودی در آوریل 2024 برابر با نرخ تورم سالانه در ماه مارس 1.6 درصد بود. شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) در آوریل نسبت به مارس 2024 0.3 درصد افزایش یافت.
مقامات سعودی در نهایت شروع به اعتراف کردند که برخی از پروژه‌های آینده‌نگر گران‌قیمت ممکن است برای جلوگیری از متلاطم کردن اقتصاد بزرگ‌ترین صادرکننده نفت خام جهان که می‌تواند بر بازار و اقتصاد جهانی نفت تاثیر بگذارد، باید بیشتر منتظر بمانند.
اخبار حوزه محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.
نظرات