خاورمیانه و شمال آفریقا: طلوع یک غول سبز؟

به گزارش تجارت‌نیوز، خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) منطقه‌ای است که در برابر چالش‌های محیط‌زیستی آسیب پذیر است. طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد، دما در اینجا دو برابر سریعتر از میانگین جهانی افزایش می‌یابد. این واقعیت مستلزم یک محور فوری برای اقدامات پایدار است که به خوبی در فضای مالی گسترش می‌یابد.

به نقل از اکونومی، در اوایل سال 2023، PwC تامین مالی سبز را به عنوان یک موضوع اقتصادی کلیدی برای تماشا شناسایی کرد. تامین مالی سبز بر جمع‌آوری بودجه برای مقابله با مشکلات محیط‌زیستی مانند کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، تغییرات آب‌وهوا و احیای تنوع زیستی متمرکز است. این بخشی از تامین مالی پایدار است، رویکردی گسترده‌تر که مستلزم در نظر گرفتن عوامل محیط‌زیستی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری است.

بر اساس داده‌های OECD، این منطقه از سال 2012 به طور مداوم بین 2 تا 3 میلیارد دلار در سال کمک مالی برای آب و هوا دریافت کرده است. با این حال، برای پاسخگویی به نیازهای فزاینده، ابتکارات داخلی نیز در حال رشد هستند.

در حالی که جریان مالی برای آب‌وهوا ثابت بوده است، اما نمی‌تواند نیازهای منطقه را برآورده کند و چندین کشور خاورمیانه و شمال آفریقا را وادار به نوآوری و گسترش مکانیسم‌های مالی سبز خود کرده است. به هر حال، تامین مالی سبز فرصت های حیاتی را برای منطقه، به ویژه آنهایی که به شورای همکاری خلیج فارس (GCC) تعلق دارند، ارائه می دهد.

منطقه MENA شاهد افزایش قابل توجهی در سرمایه‌گذاری‌های پایدار و مرتبط با محیط زیست در سال‌های اخیر بوده است. براساس آمارها تا سال 2030، سرمایه‌گذاری سبز در شش صنعت بزرگ شورای همکاری خلیج فارس (GCC) می‌تواند 2 تریلیون دلار به تولید ناخالص داخلی انباشته منطقه اضافه کند، بیش از 1 میلیون شغل ایجاد کند و جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) را افزایش دهد.

با از بین بردن شکاف مالی در گذار MENA به سمت یک اقتصاد پایدارتر، دولت های مختلف شروع به وضع قوانین و مقررات بر اساس اهداف پایداری کرده‌اند.

به عنوان مثال، در امارات، سازمان اوراق بهادار و کالاها را موظف می‌کند که شرکت‌های سهامی عام در بورس ابوظبی یا بازارهای مالی دبی یک گزارش پایداری سالانه منتشر کنند. چنین ابتکاری با هدف تقویت اعتماد سرمایه‌گذاران و اطمینان از افشای و مدیریت موثر عوامل مهم ESG توسط شرکت‌ها انجام می‌شود.

گام های خاورمیانه و شمال آفریقا برای اقتصاد سبز

• رشد اوراق قرضه سبز: در سال 2023، شاهد انتشارات قابل توجه اوراق قرضه سبز، پایدار و مرتبط با پایداری (GSSB) در منطقه بودیم که به 24 میلیارد دلار رسید و 155 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت. امارات متحده عربی (میزبان COP28 سال گذشته) و عربستان سعودی پیشرو هستند. این دو کشور با هم 77 درصد از کل انتشارات در MENA را به خود اختصاص دادند. امارات، فروش اوراق قرضه سبز نزدیک به 10.7 میلیارد دلار داشت. این حدود 45 درصد از کل فروش اوراق قرضه سبز منطقه را تشک می‌دهد. همچنین نسبت به ارقام قبلی افزایش خیره کننده 170 درصدی را نشان می‌دهد.
• صکوک (اوراق بهادار اسلامی) سبز: صکوک (اوراق بهادار اسلامی) سبز در سال 2023 در MENA به نقطه عطفی رسید. این منطقه همچنین 6.5 میلیارد دلار از بازار جهانی صکوک سبز را به خود اختصاص داد.
• ابتکارات جدید: در سال 2024، عمان چارچوب مالی پایدار خود را برای تسهیل انتشار ابزارهای سبز و عربستان سعودی چارچوب تامین مالی سبز خود را برای حمایت از پروژه‌های پایدار رونمایی کرد.
• نیاز به چارچوب نظارتی: با افزایش پیچیدگی بازار، تقاضا برای یک چارچوب نظارتی فراگیر برای اطمینان از شفافیت و محافظت از سرمایه گذاران افزایش یافته است.
• صندوق های ثروت دولتی سبز: علاوه بر این، ایجاد صندوق‌های ثروت مستقل سبز (SWF) در هر کشور شورای همکاری خلیج فارس (GCC) برای جذب سرمایه‌گذاران داخلی و بین‌المللی و تسریع در گذار به یک اقتصاد پایدار توصیه می‌شود. SWFها در سال 2023 در مجموع 26 میلیارد دلار در سرمایه‌گذاری‌های سبز سرمایه‌گذاری کردند که بیش از دو برابر سرمایه‌گذاری در سوخت‌های فسیلی بود.

MENA در مسیر تبدیل شدن به یک مرکز جهانی برای تامین مالی سبز قرار دارد. با تداوم سرمایه‌گذاری‌ها و ظهور ابزارهای نوآورانه، این منطقه فرصتی منحصر به فرد برای دستیابی به توسعه پایدار و رونق اقتصادی دارد.

در مجموع، منطقه MENA در حال گذار به سمت آینده‌ای پایدارتر است. با سرمایه‌گذاری‌های سبز و ابتکارات سیاسی مناسب، این منطقه می‌تواند نه تنها به اهداف آب و هوایی خود دست یابد، بلکه فرصت‌های اقتصادی جدیدی را نیز ایجاد کند.

اخبار حوزه محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.