شهرزاد زمانی 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
قطب شمال چه فرصت‌ها و چالش‌هایی بر سر راه اقتصاد می‌گذارد؟
همه به دنبال منابع معدنی قطب شمال هستند، اما چه کسی حاضر است آن‌ها را استخراج کند؟ در این گزارش به بررسی چالش‌های اقتصادی قطب شمال می‌پردازیم.
سه زمین‌شناس که در کمپ نزدیک بزرگراه یخی دمپستر در قلمروهای شمال غربی کانادا زندگی می‌کردند، به دلیل اینکه سیم‌های برق کمپشان توسط کایوتی جویده شد، مجبور شدند ژنراتور جدیدی تهیه کنند که به معنای یک سفر یک هفته‌ای به نزدیک‌ترین شهر، یعنی وایت‌هورس، در فاصله ۹۰۰ کیلومتری بود. اکونومیست در ماه نوامبر بازدیدی از کمپ آن‌ها داشت.
استخراج مواد معدنی در قطب شمال کاری سخت و پرخطر است. هر اشتباه با ماشین‌آلات سنگین می‌تواند به حادثه‌ای منجر شود. کمک رسانی کادر پزشکی بسیار دشوار و ممکن است رسیدن نیروهای کمکی با پرواز سه ساعت طول بکشد، البته که شرایط به گونه‌ای است که هواپیما در طوفان نمی‌تواند پرواز کند. زندگی در قطب شمال همچنین بسیار تنهایی‌آور است. ناتان، یکی از سه زمین‌شناس، ۲۸ روز مداوم روی یک معدن روی کار می‌کند. کمبود نور روحیه را تضعیف می‌کند. در نوامبر، تنها سه ساعت نور خورشید ضعیف در روز وجود داشت. ناتان می‌گوید: «فکر نمی‌کنم افراد زیادی دوست داشته باشند اینجا باشند.»
دولت‌ها و سرمایه‌گذاران به‌طور فزاینده‌ای به قطب شمال علاقه‌مند شده‌اند. این منطقه دارای منابع نفت، گاز و مواد معدنی حیاتی برای انرژی‌های سبز است. قطب شمال بزرگ‌ترین ذخایر تیتانیوم (در سیبری)، مقادیر عظیمی از پالادیوم (نورلیسک، روسیه) و سنگ‌آهن (نوناووت، کانادا) را در خود جای داده است. تا کنون، این منابع عمدتاً به دلیل هزینه بالای استخراج در زمین باقی مانده‌اند.
اما به گفته مادس فردریکسن از شورای اقتصادی قطب شمال، تغییرات اقلیمی و کاهش یخ‌ها، استخراج در مناطق شمالی را «بسیار آسان‌تر» کرده است. قطب شمال اکنون ۰.۷۵ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر از یک دهه پیش است. بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹، یخ‌های تابستانی ۱۷ درصد کاهش یافت و حمل‌ونقل دریایی ۷۵ درصد افزایش یافت. تا سال ۲۰۳۵ ممکن است دیگر هیچ یخی در تابستان در اقیانوس قطب شمال باقی نماند.
ژئوپلیتیک و منابع کمیاب
ژئوپلیتیک نیز فوریت این جست‌وجو را افزایش داده است. همه قدرت‌های بزرگ می‌خواهند وابستگی خود به چین برای فلزات کمیاب را کاهش دهند؛ عناصری که برای همه چیز، از ریزتراشه‌ها گرفته تا سیستم‌های سونار، حیاتی هستند. سونار که مخفف عبارت Sound Navigation and Ranging است، دستگاهی است که معمولاً مورد استفاده قرار می گیرد تا با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، اجسام واقع در زیر آب را تشخیص دهد. امواج صوتی پس از برخورد با هر جسم، به مبدل باز می‌گردند.
ذخایر ماگمای جامد شده در گرینلند نه تنها بزرگ‌ترین ذخایر فلزات کمیاب غرب را در خود جای داده‌اند، بلکه بزرگ‌ترین ذخایر نیکل و کبالت نیم‌کره شمالی را نیز دارند که برای باتری‌ها ضروری است.
در آخرین نشست سالانه در ریکیاویک، پایتخت ایسلند، هیجان زیادی وجود داشت. سرمایه‌گذاران ایده‌هایی برای معادن جدید مطرح کردند و مقامات گرینلند به قدری تحت فشار مدیران معدن بودند که حتی وقت خوردن پیش‌غذاهای خود را نداشتند. شایعاتی وجود دارد که دونالد ترامپ که زمانی پیشنهاد خرید گرینلند از دانمارک را مطرح کرده بود، ممکن است دوباره این ایده غیرمحتمل را بررسی کند.
چالش‌های استخراج در قطب شمال
استخراج منابع در قطب شمال به هیچ وجه ساده نیست. سخت‌ترین بخش، متقاعد کردن افراد برای کار در این مناطق است. حقوق باید بسیار بالا باشد تا سختی‌های کار جبران شود. یک کارگر یقه‌آبی در قطب شمال آمریکای شمالی می‌تواند پنج برابر میانگین دستمزد در ونکوور درآمد داشته باشد. یک مکانیک در معدن آهن ماری ریور در جزیره بافین کانادا می‌گوید که سالانه ۱۷۰ هزار دلار درآمد دارد، بیش از سه برابر درآمدی که در کبک می‌توانست کسب کند.
هرچه به شمال نزدیک‌تر شویم، شرایط سخت‌تر می‌شود. در منطقه‌ای با عرض ۴۰۰ کیلومتر درست در جنوب دایره قطب شمال، ۱۲۴ معدن فعال و ۹ میلیون نفر ساکن هستند؛ اما در داخل دایره قطب شمال، با وجود ذخایر معدنی بیشتر، تنها ۳۰ معدن فعال و چهار میلیون نفر ساکن وجود دارد. بیشتر ساکنان این منطقه با شکار، کشاورزی یا با حقوق دولتی زندگی می‌کنند. شرکت‌هایی که می‌خواهند حفاری کنند، معمولاً باید نیروی کار خود را از هزاران کیلومتر دورتر وارد کنند.
شرایط دشوار زندگی و کار
کاوشگران اولیه قطب شمال اغلب به دلیل سرمازدگی یا کمبود ویتامین C جان خود را از دست می‌دادند. اگرچه این روزها شرایط بهتر شده است، اما هنوز خطرات زیادی وجود دارد. در سال ۲۰۲۴، معدنچیان در رانش‌های سنگی و سیلاب‌ها در روسیه و یک سانحه هوایی در کانادا جان خود را از دست دادند. تعداد افرادی که از روی صفحات یخی ذوب‌شده سقوط می‌کنند نیز افزایش یافته است.
کارفرمایان خوب تلاش زیادی برای ایمن نگه داشتن کارکنان خود می‌کنند، که این امر هزینه‌بر است. ساختمان‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که در عین گرم بودن، پایه‌های آن‌ها سرد بماند تا پرمافراست (توندرا یخ‌زده) ذوب نشود. ذوب شدن پرمافراست می‌تواند به رانش زمین منجر شود.
تاریکی نیز تأثیر منفی زیادی دارد. در معدن ماری ریور، خورشید در پایان نوامبر غروب می‌کند و تا پایان ژانویه طلوع نمی‌کند و در نهایت دما به منفی ۶۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. برخی از معادن، استخر و اتاق‌های تفریحی برای مقابله با تنهایی و ترس از فضای بسته تاسیس کرده‌اند، اما بسیاری از معدنچیان به دلیل شیفت‌های طولانی، زمان استفاده از آن‌ها را ندارند.
چشم‌انداز آینده
دولت‌ها در سراسر قطب شمال از کسب‌وکارهای قطبی حمایت می‌کنند. در سه استان شمالی کانادا، دولت بزرگ‌ترین کارفرما است و یارانه‌های دولتی از درآمدهای معدنی پیشی گرفته است. گرینلند دو سوم درآمد خود را از دولت دانمارک دریافت می‌کند.
هجوم به منابع قطب شمال تأثیرات زیادی بر شهرهای نزدیک داشته است. در وایت‌هورس، پایتخت استان یوکان کانادا، قیمت املاک به دلیل ورود افراد خارجی افزایش یافته است. شرکت‌های معدنی، برای جلب رضایت جمعیت بومی، مشاغل زیادی ارائه می‌دهند اما متقاضیان کمی پیدا می‌کنند.
همان‌طور که در سراسر جهان مشاهده شده است، هنگامی که مردم به سمت طلا هجوم می‌برند، پول زیادی از ارائه خدمات به معدنچیان به دست می‌آید، از فروش بیل و استیک گرفته تا اجاره هلیکوپتر و کامیون‌های یدک‌کش. یک ضرب‌المثل قدیمی گرینلندی می‌گوید: «مهم نیست چیزی پیدا کنند، تا زمانی که به جست‌وجو ادامه دهند.» و به نظر می‌رسد این جست‌وجو ادامه خواهد داشت.
نظرات