محمد امین سامنی 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
آینده انرژی: تقابل مصرف زغال سنگ و انرژی‌های تجدیدپذیر
تقاضا برای زغال سنگ، براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، احتمالا در هند و چین رشد می‌کند اما در آمریکا و اتحادیه اروپا کاهش مییابد.
به گزارش تجارت‌نیوز، آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد که تقاضا برای زغال سنگ در سال گذشته میلادی، 1.4 درصد افزایش یافت و برای اولین بار از 8.5 میلیارد تن فراتر رفت. انتظار می‌رود مصرف زغال سنگ در هند 8 درصد رشد کند و در چین به دلیل افزایش تقاضای برق و تولید ضعیف انرژی آبی 5 درصد افزایش یابد.
زغال سنگ بزرگترین منبع انرژی مرتبط با انتشار دی‌اکسید کربن محسوب می‌شود که در کنار دیگر گازهای گلخانه‌ای مسئول گرمایش جهانی است.
چین، تامین‌کننده نیمی از زغال سنگ جهان
به گفته آژانس بین‌المللی انرژی، نیمی از مصرف زغال سنگ جهان از چین تامین می‌شود، بنابراین چشم انداز زغال سنگ در سال‌های آینده به طور قابل توجهی تحت تأثیر سرعت استقرار انرژی پاک، شرایط آب‌وهوایی و تغییرات ساختاری در اقتصاد چین قرار می‌گیرد.
بر اساس این گزارش، مصرف زغال سنگ در سال جاری در اتحادیه اروپا و آمریکا حدود 20 درصد کاهش مییابد.
آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید: «پیش‌بینی تقاضا در روسیه که اکنون چهارمین مصرف کننده بزرگ زغال سنگ محسوب می‌شود، به دلیل ادامه جنگ در اوکراین دشوار است.»
در عین حال، این آژانس تاکید کرد که انتظار نمی‌رود مصرف کلی زغال سنگ تا سال 2026 کاهش یابد.
طبق این گزارش، پیش‌بینی می‌شود مصرف جهانی در سال 2026 در سطح بیش از 8 میلیارد تن باقی بماند.
تعهدات بین‌المللی برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی
این در حالی است که بر اساس، توافقنامه آب‌وهوای پاریس (2015 ) دولت‌ها موافقت کردند در نیمه دوم قرن، سوخت‌های فسیلی را به نفع انرژی‌های تجدیدپذیر حذف کنند.
در اجلاس آب‌وهوای سازمان ملل متحد COP28 دبی (2023) نیز، رهبران جهان متعهد شدند که کشورهای خود را به سمت دور شدن از سوخت‌های فسیلی سوق دهند تا از بدترین اثرات تغییرات آب‌وهوایی جلوگیری کنند.
البته، این توافق با وجود درخواست بیش از 100 کشور، تا آنجا پیش نرفت که به دنبال حذف تدریجی زغال سنگ و سوخت‌های فسیلی باشد. توافقنامه دبی تنها خواستار «انتقال از سوخت‌های فسیلی در سیستم‌های انرژی، به شیوه‌ای عادلانه، منظم و عادلانه و تسریع اقدامات در این دهه بحرانی» شد.
تولید برق با زغال سنگ در هند
آمارها از احتمال افزایش مصرف زغال سنگ در هند حکایت می‌کنند. این کشور پس از چین که نخستین مصرف‌کننده بزرگ زغال سنگ در جهان محسوب می‌شود و سهم این ماده معدنی را در ترکیب تولید برق خود به رکورد 80 درصد رسانده، دومین مصرف‌کننده زغال سنگ است و سهم آن را در تولید برق به بالاترین حد خود تا کنون رسانده.
به نقل از zawya، آمار‌های اندیشکده انرژی Ember نشان می‌دهد که خروجی برق زغال سنگ در ژانویه سال جاری میلادی، 115 تراوات ساعت (TWh) بود که 10 درصد نسبت به ماه مشابه در سال 2023 افزایش یافته است.
انتشارات زغال سنگ در ژانویه به 104.5 میلیون تن دی‌اکسید کربن (CO2) رسید، در حالی که انتشار از همه منابع انرژی به 107.5 میلیون تن افزایش یافته بود. این ارقام رکورد جدیدی را در هر دو بخش ثبت کرد.
علت افزایش انتشار زغال سنگ چیست؟
افزایش تولید زغال سنگ در هند، به دلیل کاهش تولید برق از تاسیسات خورشیدی، بادی و آبی به ترتیب 3، 19 درصد و 21.4 درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل است.
مجموع تولید برق با انرژی پاک 26.6 تراوات ساعت در ژانویه بود که 11.2 درصد نسبت به ژانویه 2023 کاهش یافته است و منجر به کاهش سهم برق پاک از کل ترکیب تولید برق هند به کمترین میزان در 5 سال گذشته یعنی 18.4 درصد در ماه گذشته شد.
در آینده، شرکت‌های برق باید بتوانند حجم فزاینده‌ای از انرژی پاک را در شبکه‌های برق هند مستقر کنند، زیرا مجموع تولید برق پاک این کشور در حوالی آگوست به اوج خود می‌رسد، زمانی که تولید انرژی خورشیدی، بادی و آبی از لحاظ تاریخی به بالاترین حد خود در سال رسیده است.
این رشد در تولید انرژی‌های تجدیدپذیر و تأسیسات آبی باعث می‌شود که سهم نیروی پاک از ترکیب تولید ملی نیز به اوج 30 درصد و 32 درصد در سه ماهه سوم سال برسد و سهم زغال سنگ و سوخت‌های فسیلی کاهش یابد.
تقاضا برای سوخت‌های فسیلی همچنان بالاست
در حالی که انتظار می‌رود تولید انرژی‌های پاک در ماه‌های آینده با گرم شدن هوا و افزایش تابش خورشید افزایش یابد، تقاضای رو به رشد برای برق، به ویژه برای تهویه مطبوع در فصل گرما، شرکت‌های برق را به استفاده بیشتر از زغال سنگ و سایر سوخت‌های فسیلی مجبور می‌کند.
در واقع، از آنجایی که کل مصرف برق هند با سرعتی بالا‌تر از آنچه که شرکت‌های برق می‌توانند به عرضه اضافه کنند به رشد خود ادامه می‌دهد، شرکت‌های برق مجبور شده‌اند تولید زغال سنگ و گاز طبیعی را در کنار تولید برق پاک افزایش دهند تا با برق شبانه‌روزی کشور هماهنگی داشته باشند.
انتشار کل بخش برق هند در سال 2023، به 1.18 میلیارد تن دی‌اکسید کربن رسید که نسبت به سال 8.6 درصد افزایش داشت.
شرکت‌های برق هند در صورت حفظ سطوح بالای تولید زغال سنگ که در ژانویه تا ماه‌های آینده مشاهده می‌شود، احتمالاً این رکورد را در سال 2024 خواهند شکست، حتی اگر تولید منابع انرژی پاک نیز در اواخر سال به بالاترین حد خود برسد.
این موضوع نگرانی‌هایی را در مورد تعهدات هند به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و مقابله با گرمایش جهانی ایجاد کرده است.
کارشناسان می‌گویند هند باید برای گذار به سمت منابع انرژی پاک و پایدار سرمایه‌گذاری‌های بیشتری انجام دهد. علاوه بر این، افزایش آگاهی عمومی و سیاست‌های مناسب دولتی نیز برای کاهش وابستگی به زغال سنگ و دیگر سوخت‌های فسیلی ضروری است. در غیر این صورت، هند با پیامدهای ناگوار زیست‌محیطی و اقتصادی روبرو می‌شود.
اخبار حوزه محیط زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.
نظرات