روایت یک اقتصاددان از فسادهای میلیاردی با پاسپورت فروشی

مدت‌هاست که بحث مدیران دوتابعیتی در بدنه دولت مطرح است. برخی از نمایندگان و تعدادی از فعالین سیاسی و اجتماعی این موضوع را به شدت پیگیری می‌کنند.

به گزارش تجارت‌نیوز، این روزها که جامعه از مشکلات اقتصادی رنج می‌برد، مردم نیز با دقت و حساسیت بیشتری رفتار مدیران دولتی را دنبال می‌کنند. کمپین «فرزندت کجاست» در فضای مجازی یکی از معدود اقدامات و واکنش‌های مردم در روزهای اخیر بوده است.

یکی از مسائلی که این روزها جامعه نسبت به آن بسیار حساس است، مساله سفرهای خارجی مقامات خارجی است. محمد طبیبیان، اقتصاددان در یادداشتی که در کانال تلگرامی خود منتشر کرده، به مسئله پاسپورت خارجى پرداخته است.

طبیبیان می‌گوید: مدتى است برخى افراد و از جمله نمايندگان محترم در مورد تبعيت دوگانه افرادى در رده مديريت صحبت مى‌كنند و ابراز نگرانى. كه البته به جا است. اخيرا بزرگوارى گفته‌اند يك مقام عالى‌رتبه پاسپورت خارجى از يك كشور اروپايى دارد. عده‌اى هم كمپين راه انداخته‌اند كه فرزندت كجا است. در این راستا ابتدا يك تجربه را عرض كنم و بعد به ادامه بحث بپردازم.

وی ادامه می‌دهد: حدود 15 سال پيش براى شركت در يك سمينار تخصصى مى‌خواستم به آمريكا بروم براى گرفتن ويزا (كه آن موقع چندان مشكل نبود) دو بار به تركيه مسافرت كردم. پس از اخذ ويزا روز عزيمت در سالن انتظار ورود به هواپيماى خط هوايى تركيه در فرودگاه آنكارا، تعداد زيادى مسافر بود. من پاسپورت خودم را در دست داشتم و چون زمان زيادى معطل بوديم در بين حدود سيصد نفر مسافر گشتم تا يك نفر ايرانى هم زبان پيدا كنم فقط يك جوان معلول پاسپورت ايرانى در دست داشت.

طبیبان در ادامه خاطر خود می‌گوید: خانم‌ها آلا مد و آقايان شيك و اروپايى‌مسلك، تصور من اين بود كه لابد بقيه تركيه‌اى هستند و دو مسافر ايرانى. موقع سوار شدن كه بايد پاسپورت‌ها نشان داده مى‌شد، پاسپورت‌ها رو شد. اكثرا ايرانى و معدود (در حد انگشتان دست) غير ايرانى بودند. اين تعارض خنده‌دار بود. به مرور رفتار با مسافران ايرانى حتى در كشورهاى فلاكت‌بار بسيار زننده شد.

وی با اشاره به مشکل ایرانیان خارج از کشور می‌گوید: در بسيارى موارد هر كس با پاسپورت ايرانى مسافرت مى‌كند، معمولا با برخورد نامناسب روبرو مى‌شود. چند سال بعد براى يك سمينار كه دعوت‌كننده برنامه توسعه سازمان ملل بود، به اردن مسافرت مى‌كردم كه همان سازمان ويزا تهيه كرده بود. بايد ترانزيت از بيروت عبور مى‌كردم. لبنان براى ترانزيت ايرانى‌ها هم ويزا مى خواست!

طبیبیان می‌افزاید: نامه از دولت اردن براى اين امر از طريق اى‌ميل دريافت كردم. در فرودگاه بيروت يك فرد امنيتى مرا تحويل گرفت و به سالن سوار شدن به هواپيماى اردن رساند. لبنان كشورى است كه همه از دريافت كمك‌هاى قابل ملاحظه آن آگاه هستيم. اگر بخواهم از تجربيات ديگر صحبت كنم سخن به درازا مى‌كشد.

وی می‌افزاید: در جهان امروز بسيارى نيازمند مسافرت به دليل كار ، تجارت، فعاليت علمى، تحصيل مسايل خانوادگى، معالجه و… هستند. اين از وظایف دولت‌هاست كه از طريق ديپلماسى و رفتار‌هاى ديگر، شرايط عزت و احترام و سهولت را براى شهروندان خود فراهم كنند. در غیر این صورت، هركس در سطح خرد براى حل مشكل خودش يك راهى را جستجو مى‌كند.

این اقتصاددان می‌افزاید: اين آقايان معترض در اين مورد فقط سطح مساله را خراشيده‌اند، يك جستجوى گوگل فهرست كشورهايى كه مستقيما پاسپورت مى‌فروشند را همراه قيمت آن، به دست مى‌دهد(در پايين آمده). با حدود دويست هزار دلار برخى كشورها شهروندى و پاسپورت مى‌فروشند. بدون نياز به اقامت. تصور كنيد چه تعداد از كسانى كه رانت‌هاى صد و هزار ميلياردى كسب كرده‌اند، از اين پاسپورت‌ها و حق شهروندى خريده‌اند.

وی در پایان می‌گوید: سال پيش سى‌ان‌ان با يك دفتر حقوقى كه كارش در اروپا دلالى همين ماجرا است، مصاحبه كرد. مدير مربوط گفت بيشتر مشتريان عرب و ايرانى هستند. در همان برنامه گفته شد كشورى در حوزه كاراييب هست كه با پانصد هزار دلار پاسپورت ديپلماتيك مى‌فروشد. گاهى از خود مى‌پرسم از كجا معلوم فردى كه از پاسپورت كانادايى ديگران انتقاد مى‌كند، خود پاسپورت دومينكن يا گرنادا را در جيب نداشته باشد! بياييد مشكل را اصولى حل كنيد كه شهروند ايران هر موقع نياز به سفر داشت، با مشكلات عديده موجود از قبيل ويزا و برخورد هاى تبعيض‌آميز نامناسب روبرو نشود و هر كس جداگانه مجبور نباشد براى حل مشكل خودش به يك تخته پاره بياويزد.