رشد کمی اعتبار پاسپورت ایرانی

موسسه جهانی «هنلی و شرکا» در جدیدترین گزارش خود به بررسی قدرتمندترین گذرنامه‌های جهان در سال ۲۰۱۸ پرداخته و بر اساس آن هرچند جایگاه پاسپورت ایرانی نسبت به سال ۲۰۱۷ کاهش پیدا کرده و به رتبه خود در سال ۲۰۱۶ بازگشته است، اما بر تعداد کشورهایی که شهروندان ایرانی امکان سفر به آن دارند، افزوده شده است.

به گزارش تجارت‌نیوز، بر اساس این گزارش، در سال ۲۰۱۸ گذرنامه ایرانی که به شهروندان کشور امکان سفر بدون ویزا به ۴۳ کشور دیگر در جهان را می‌دهد، در رتبه ۹۸ فهرست جهانی قرار گرفته و این در حالی است که ایرانیان در سال ۲۰۱۷ امکان سفر بدون ویزا به ۳۸ کشور جهان را داشتند اما با این وجود گذرنامه ایرانی در رده ۹۵ جهانی قرار داشت.

بنا بر داده‌های «شاخص گذرنامه هنلی»، در سال ۲۰۱۸ شهروندان ژاپنی با برخورداری از امکان سفر بدون ویزا به ۱۸۰ کشور جهان دارای معتبرترین گذرنامه در جهان هستند و در میان مردم جهان محدودیت کمتری برای سفر به دیگر کشورها دارند.

در رتبه دوم این فهرست سنگاپور قرار دارد که شهروندان آن می‌توانند بدون نیاز به اخذ ویزا به ۱۷۹ کشور دیگر جهان سفر کنند. همچنین رتبه سوم نیز به‌طور مشترک به گذرنامه شهروندان آلمان، فرانسه و کره‌جنوبی اختصاص یافته که با در دست داشتن آن می‌توانند بدون محدودیت‌های مربوط به دریافت روادید به ۱۷۸ کشور دیگر سفر کنند.

موسسه «هنلی و شرکا» که در خروجی وب‌سایت خود «شاخص گذرنامه هنلی» را منتشر کرده، از سال ۲۰۰۶ اقدام به بررسی و رتبه‌بندی میزان اعتبار پاسپورت شهروندان کشورهای مختلف جهان می‌کند که مبنای محاسبات این شاخص تعداد کشورهایی است که شهروندان یک کشور می‌توانند بدون نیاز به دریافت ویزا به آنها سفر کنند.

این موسسه که تمامی تغییرات در میزان اعتبار پاسپورت تمام کشورها در ۱۳ سال گذشته را رصد کرده و به‌ثبت رسانده، داده‌های خود را از سازمان بین‌المللی ترابری هوایی (IATA) و با بهره‌گیری از تحقیقات گسترده مستقل و تفسیر کارشناسان صنعت سفر جمع‌آوری و فهرست خود را دائما به‌روز می‌کند.

«شاخص گذرنامه هنلی»، اعتبار پاسپورت صادرشده از ۱۹۹ کشور یا سرزمین مجاز به‌صدور پاسپورت را در گزارش خود بررسی می‌کند و برآوردی از امکان سفر دارندگان این گذرنامه‌ها به ۲۷۷ کشور و سرزمین در جهان ارائه می‌کند. این موسسه در محاسبه میزان اعتبار هر پاسپورت، به‌ازای هر کشوری که بتوان بدون ویزا با آن پاسپورت سفر کرد یک امتیاز لحاظ می‌کند.

همچنین اگر دارنده گذرنامه بتواند ویزای خود را به‌محض ورود به کشور مقصد دریافت کند، یک امتیاز برای آن گذرنامه لحاظ می‌شود. از طرفی اگر برای یک گردشگر سفر به کشوری منوط به دریافت ویزا از سفارتخانه آن کشور باشد، امتیازی از جانب آن کشور برای گذرنامه شخص مسافر لحاظ نمی‌شود. همچنین این رتبه‌بندی تنها به بررسی و مقایسه گذرنامه شهروندان عادی می‌پردازد و اعتبار انواع دیگر گذرنامه‌ها همچون گذرنامه‌های دیپلماتیک در محاسبات مربوط به آن لحاظ نشده است.

بهترین‌ها و بدترین‌ها

در آخرین رده‌بندی موسسه هنلی، ژاپن در سال ۲۰۱۸ با پشت‌سر گذاشتن چند کشور به‌شکل محسوسی جایگاه خود را بهبود بخشیده و شهروندان آن با برخورداری از امکان سفر بدون ویزا به ۱۹۰ کشور، صاحب معتبرترین گذرنامه در دنیا هستند. این درحالی است که پاسپورت ژاپنی در فهرست سال گذشته در رتبه پنجم جهانی قرار داشت و شهروندان این کشور امکان سفر بدون ویزا به ۱۷۲ کشور جهان را داشتند.

در رده دوم و در رقابتی تناتنگ با ژاپن، سنگاپور قرار دارد که با داشتن پاسپورت آن می‌توان با ۱۸۹ کشور جهان سفر کرد. رقمی که در سال ۲۰۱۷ به‌تعداد ۱۷۳ کشور بود و سنگاپور را در رده پنج جهانی قرار داده بود.

اما تا پیش از به‌روزرسانی این فهرست در سال ۲۰۱۸، این کشور آلمان بود که اتباع آن از سال ۲۰۱۴ صاحب معتبرترین گذرنامه در دنیا بودند. آلمانی‌ها در این سال امکان سفر بدون ویزا به ۱۷۴ کشور دیگر را داشتند که البته این رقم در سال ۲۰۱۵ به ۱۷۳ کشور کاهش یافت.

در ادامه و در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ نیز اتباع این کشور امکان سفر به ۱۷۷ و ۱۷۶ کشور دیگر را داشتند و شهروندان این کشور هم‌اکنون و در سال‌جاری میلادی می‌توانند بدون نیاز به‌ویزا به ۱۸۸ کشور در جهان سفر کنند؛ به‌این ترتیب آلمانی‌ها در کنار اتباع فرانسه و کره‌جنوبی به‌طور مشترک صاحب سومین گذرنامه قدرتمند در دنیا محسوب می‌شوند.

همچنین در قعر این جدول نیز گذرنامه اتباع افغانستان و عراق قرار دارد که با داشتن آن تنها می‌توان به ۳۰ کشور جهان بدون ویزا سفر کرد و به این ترتیب به‌طور مشترک در جایگاه ۱۰۶ قرار دارند. اندکی بالاتر از این دو کشور و در جایگاه ۱۰۵، دو کشور سوریه و سومالی قرار دارند که شهروندان آن از حق سفر بدون نیاز به اخذ روادید به ۳۲ کشور دیگر در جهان برخوردار هستند.

جایگاه ۱۰۴ نیز به پاکستان اختصاص یافته که اتباع آن امکان سفر بدون محدودیت‌های اخذ ویزا به ۳۳ کشور دیگر را دارند. اما نکته قابل‌توجه درخصوص فهرست ۲۰۱۸، افزایش نسبی امتیاز پاسپورت کشورها در مقایسه با سال‌های گذشته است و این افزایش نسبی به‌خصوص در صدر و قعر جدول مشاهده می‌شود.

در میان کشورهایی که معتبرترین گذرنامه‌ها را دارند، امتیاز پاسپورت ژاپن، سنگاپور و آلمان به‌ترتیب به‌میزان ۱۸، ۱۶ و ۱۲ کشور بهبود پیدا کرده است. همچنین در سال ۲۰۱۷ افغانستان درحالی به‌تنهایی در قعر این فهرست قرار داشت که اتباع آن تنها حق سفر به ۲۴ کشور بدون نیاز به دریافت ویزا را داشتند.

به‌این ترتیب برای کشورهای افغانستان، عراق، سوریه، سومالی و پاکستان نیز امتیاز گذرنامه‌ها به‌ترتیب به‌میزان ۶، ۳، ۳، ۲ و ۵ کشور افزایش یافته و دیگر خبری از ریزش در امتیاز گذرنامه‌ها نبوده است؛ آماری امیدبخش که می‌تواند از افزایش نسبی آزادی سفر شهروندان کشورهای جهان در سال‌جاری خبر بدهد.

یک جهش اعجاب‌آور

اما رشد اعتبار گذرنامه اتباع یک کشور در بازه ۱۳ساله فعالیت موسسه هنلی به میزانی بوده که موجب تعجب آن شده و در گزارش خود به افزایش پرشتاب گذرنامه این کشور اشاره کرده است.

شهروندان امارات متحده عربی در حالی در سال ۲۰۰۶ تنها امکان سفر به ۳۵ کشور بدون‌نیاز به اخذ روادید داشتند و از این حیث در رتبه ۶۲ جهان قرار داشتند که اکنون و در سال ۲۰۱۸ این کشور به جایگاه ۲۱ صعود کرده است و شهروندان آن با اختلافی خیره‌کننده نسبت به ۱۳ سال پیش، امکان سفر بدون ویزا به ۱۶۱ کشور دیگر در جهان را دارند؛ عملکردی که موجب شده شهروندان امارات متحده عربی صاحب قدرتمندترین گذرنامه در منطقه خاورمیانه باشند و بالاتر از کشورهای ترکیه، کویت، قطر و بحرین قرار بگیرند که شهروندان آن به‌ترتیب امکان سفر به ۱۱۱ کشور، ۹۳ کشور، ۸۵ کشور و ۸۱ کشور بدون نیاز به اخذ روادید دارند.

کم‌و‌کیف پاسپورت ایرانی

در فهرست امسال هرچند امتیاز پاسپورت ایران در مقایسه با سال ۲۰۱۷ افزایش پیدا کرده، اما میزان این افزایش به‌قدری نبوده که منجر به بهبود جایگاه ایران میان کشورهای جهان شود.

بنا بر «شاخص گذرنامه هنلی» در سال ۲۰۱۸، شهروندان و گردشگران ایرانی امکان سفر به ۴۳ کشور جهان را بدون‌نیاز به مراجعه به سفارت کشور مقصد پیش از سفر خود دارند که این رقم از افزایشی به‌میزان ۶ کشور در مقایسه با سال ۲۰۱۷ خبر می‌دهد؛ اما با وجود این در این فهرست و در سال گذشته میلادی، ایران در رتبه ۹۵ قرار داشت که اکنون جایگاه پاسپورت کشور به رده ۹۸ جهانی تنزل پیدا کرده است.

به‌موجب داده‌های این گزارش، شهروندان ایرانی هم‌اکنون امکان سفر بدون نیاز به مراجعه به سفارتخانه به کشورها و مناطق کامبوج، مالزی، مالدیو، نپال، سریلانکا، صربستان، ماکائو (واقع در چین)، بنین، تیمورشرقی، جزایر کیپ‌ورد، جزایر کومور، جیبوتی، گینه‌بیسائو، کنیا، ماداگاسکار، موریتانی، موزامبیک، رواندا، سیشل، سومالی، تانزانیا، توگو، اوگاندا، زیمبابوه، جزایر کوک، میکرونزی، نیووی، جزایر پالائو، ساموآ، توووالو، دومینیکن، هائیتی، بولیوی، اکوادور، ونزوئلا، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، گرجستان، لبنان، عمان، قطر، سوریه و ترکیه را دارند که البته پس از انتشار این داده‌ها صربستان تصمیم به بازگرداندن الزام دریافت ویزا برای شهروندان ایرانی گرفت و اکنون خارج از این فهرست قرار دارد.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد