سرنوشت تجاری ایران و ژاپن چه خواهد شد؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، امروز قرار است برای اولین بار در طول 40 سال گذشته نخست وزیر ژاپن با هدف میانجی‌گری راهی ایران شود. خصومت آمریکا با ایران به سال‌های دور باز می‌گردد اما این بار قرار است که با پا در میانی چشم بادامی‌ها تنش‌ها تا حدودی کمرنگ‌تر شود.

بررسی روند تجارت ایران و ژاپن در سال‌های اخیر نشان می‌دهد مبادلات تجاری دو کشور در این سال‌ها با افت چشمگیری مواجه شده است. اخیرا در گزارش سازمان توسعه تجارت ۲۰ بازار هدف صادراتی در سال ۹۷ معرفی شده‌اند.

براساس آمارها، سهم بازارهایی همچون هند با سهم نزدیک به پنج درصد، پاکستان با سهم نزدیک به سه درصد، اندونزی، عمان و تایلند هر یک با سهم نزدیک به دو درصد، آذربایجان، ترکمنستان، روسیه، تایوان، ایتالیا، آلمان، کویت و مالزی هر یک با سهم نزدیک به یک درصد و ژاپن با سهم نیم درصدی از کل ارزش صادرات ایران دارند. هرچند که سهم این 13 کشور در سبد صادراتی ایران چندان قابل توجه نیست، اما گفته می‌شود یکی از اهداف سفر شینزو آبه علاوه بر بهبود روابط دیپلماتیک توسعه روابط تجاری با ایران است.

طبق برآوردهای انجام شده در دو ماهه سال 98 تراز تجاری ایران و ژاپن منفی ۱۹۱ میلیون دلار به نفع ژاپن بوده یعنی میزان صادرات ایران به دلیل تحریم‌های آمریکا به طور چشم‌گیری کاهش یافته اما واردات این کشور به ایران برای تامین نیاز داخل افزایش یافته است. بعد از نفت عمده کالاهایی که ژاپنی‌ها از ایران خریداری می‌کنند و مورد علاقه آنهاست اقلامی همچون فرش، خشکبار، میگو، خاوریار، صنایع دستی و میعانات گازی است.

فعالان بخش‌خصوصی ایران نیز بر این باورند که ژاپن در بهترین حالت تنها یک درصد از صادرات ایران را جذب کرده و همچنین 1.3 درصد از واردات کشورمان را تأمین کرده است که این مساله با حضور مقامات عالی رتبه ژاپنی به ایران باید آسیب‌شناسی شود.

سهم تجارت ایران و ژاپن در سال چقدر است؟

در همین زمینه رئیس اتاق مشترک ایران و ژاپن در پاسخ به این پرسش که آینده تجاری ایران و ژاپن را چطور ارزیابی می‌کنید؟ به تجارت‌نیوز گفت: ایران و ژاپن در حوزه دیپلماتیک و اقتصادی روابط دیرینه‌ای دارند. اخیرا جشن 90 سالگی روابط دیپلماتیک و تجاری ایران و ژاپن برگزار شد. به همین مناسبت سفارت ایران در ژاپن همایشی را تشکیل داد. بخش عمده فعالان اقتصادی و شرکت‌های بزرگی که با کشور ایران همکاری داشتند در این نشست شرکت کردند.

بهرام شکوری افزود: فعالان اقتصادی ایران در ژاپن فرصت‌های سرمایه‌گذاری و زمینه‌های همکاری را به دولت و فعالان اقتصادی ژاپن مطرح کردند که مورد استقبال شرکت‌های ژاپنی قرار گرفت. طبیعتا مناسبت‌های تجاری ایران و ژاپن در مقایسه با کشورهایی همچون چین که سهم 24 درصدی را از کیک اقتصاد ایران ایران دارد، مطلوب نیست. در حقیقت سهم تجاری ایران با ژاپن کمتر از یک درصد است. البته مبادلات تجاری ایران با ژاپن نزدیک دو میلیارد دلار بوده که طبیعتا این سهم می‌توانست، افزایش یابد.

مبادلات نفتی ایران و ژاپن چگونه است؟

او به میزان خرید ژاپن از خرید نفت ایران اشاره کرد و گفت: ایران یکی از تامین‌کنندگان بزرگ و مهم نفتی ژاپن محسوب می‌شود. ژاپن حدود 7/4 درصد نفت خود را از ایران خریداری می‌کند. در حقیقت بعد از عربستان، امارات، قطر، کویت، ایران جز پنجمین کشور تامین کننده نفتی ژاپن مطرح می‌شود.

شکوری درباره اقلام صادراتی غیرنفتی به ژاپن اشاره کرد و افزود: عمده محصولات صادراتی و غیرنفتی ایران به ژاپن فرش، خشکبار، میعانات گازی صنایع دستی، میگو و خاویار و مواد غذایی است که در قبال این نوع کالاها ایرانی‌ها نیز اقلامی چون تجهیزات، ماشین آلات و خدمات فنی و مهندسی را وارد کشور می‌کنند.

برای نخستین بار معاونت اقتصادی تشکیل شد

این فعال بخش‌خصوصی تصریح کرد: سفر آبه به ایران می‌تواند بار دیگر روابط بین ایران و ژاپن را توسعه دهد و ما نیز می‌توانیم سهم واقعی با ژاپن را افزایش دهیم؛ چرا که ایران فرصت و امکان خوبی برای جذب سرمایه‌گذاری، تولید و صادرات کالای ژاپنی را در داخل کشور دارد.

شکوری اهداف سفر آبه به ایران را اهداف سیاسی عنوان کرد. او در این باره گفت: طبیعتا سفر آبه بیشتر حول محور مباحث سیاسی و نهایتا میانجیگری میان ایران و آمریکا و بهبود روابط این دو کشور است؛ چرا که ژاپن یکی از کشورهایی است که می‌تواند این روابط را احیا کند. ژاپن جز کشورهایی است که از آمریکا آسیب دیده و مشترکات زیادی را با ایران دارد.

او معتقد است: توسعه روابط ژاپن با ایران نیز به توافق‌های میان ایران و آمریکا ارتباط دارد؛ عدم ارتباط ما با آمریکا می‌تواند روابط ژاپنی‌ها را نیز متضرر کند. ژاپن از طرفی هم شریک مهم تجاری آمریکا محسوب می‌شود و هم از طرفی به مبادلات نفتی ایران نیاز دارد. در نتیجه این تحریم‌های جدید می‌تواند خدشه به مناسبت‌های تجاری این کشور یعنی ژاپن وارد کند.

شکوری به اقدامات مهم وزارت امور خارجه جهت سفر نخست وزیر ژاپن اشاره کرد و گفت: وزارت امور خارجه برای نخستین بار معاونت اقتصادی را در این سفارت تشکیل داده است. سفیر ایران در ژاپن نیز به دنبال توسعه مبادلات اقتصادی میان این دو کشور است. فعالان اقتصادی هم به گسترش روابط ‌ها علاقه‌مند هستند؛ چرا که در این بازه زمانی ایران پتانسیل‌های بی‌شماری در زمینه سرمایه‌گذاری وجود دارد که با اشتغالزایی در بخش‌های نهفته می‌توان به درآمدزایی بالای ارزی دست یافت.