کاهشی شدن نرخ تورم مرداد چه تاثیری بر زندگی مردم دارد؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، گزارش مرکز آمار ایران از نرخ تورم مرداد ماه در مقایسه با گزارش ماه قبل، لحنی امیدوار کننده‌تر دارد. شاخص تورم ماهانه و تورم نقطه‌ای روندی کاهشی در پیش گرفته‌اند و تنها افزایش شاخص تورم سالانه ادامه یافته است.

براساس این گزارش که روز گذشته منتشر شد، شاخص تورم ماهانه از ۴٫۶ درصد در تیر ماه به ۲ درصد در مرداد ماه تقلیل یافته است. همچنین تورم نقطه به نقطه هم از ۵۴ درصد در تیر ماه به ۵۲٫۲ درصد در ماه مرداد رسیده است.

شاخص تورم سالانه اما برعکس دو شاخص دیگر از ۴۰٫۵ درصد در تیر ماه به ۴۱٫۵ درصد در ماه مرداد رسیده است. همانطور که گفته شد، به نظر می‌رسد که این گزارش در مقایسه با گزارش مشابه ماه گذشته سمت و سویی امیدوار کننده‌تر داشته باشد.

اما آیا مردم عادی می‌توانند با همین خوش‌بینی نظاره‌گر وضع موجود باشند؟ تا چه اندازه کاهش تورم ماهانه و نقطه به نقطه در مرداد ماه سال ۱۴۰۱ را می‌توان به عنوان نشانه‌ای از افزایش قدرت خرید مردم تاویل کرد؟ علیرضا حیدری، اقتصاددانی که سالهاست در کمیته‌های تعیین مزد کارگران شاغل حضور دارد، با دلیل و منطق برای این دو پرسش، پاسخی منفی دارد.

پس چرا تورم مرداد کاهشی شد؟

اگر در فاصله تیر تا مرداد سال ۱۴۰۱ اتفاق خاصی در جهت بهبود قدرت خرید عمومی نیفتاده است، پس چطور در ماه مرداد نرخ تورم روندی نزولی در پیش گرفته است؟ حیدری در پاسخ به این پرسش می‌گوید: کاهشی شدن نرخ تورم از سمت تقاضا در بازارهای مختلف اقلام خوراکی و غیر خوراکی اتفاق افتاد، در واقع در نتیجه تبعات اجرای برنامه اصلاح ارز ترجیحی، قدرت خرید عمومی کاهش یافت، کالا در بازار بود اما بیشتر مردم مانند گذشته قادر به خریدش نبودند، نتیجه اینکه بخش قابل توجهی از اقلام سبد مصرف خانوارها یا حذف شدند و یا کاهش پیدا کردند و یا با کالاهای مشابه و ضروری ارزانتر جایگزین شدند.

حیدری می‌افزاید: این وضعیت باعث شد تا در یک ماه گذشته تولید کنندگان و عرضه کنندگان کالا و خدمات از حاشیه سود خود بکاهند تا بلکه مشتریان کمتری از بازار خارج شوند. نتیجه اینکه در پایان ماه مرداد تورم نقطه به نقطه و ماهانه روندی کاهشی داشتند، یادمان باشد که در بازار عرضه جدیدی اتفاق نیفتاده و قدرت عمومی هم همچنان ضعیف است.

تورم شهریور هم کاهشی است؟

با این وضعیت کاهش تورم در شهریور ماه هم تکرار خواهد شد؟ علیرضا حیدری برای این پرسش هم پاسخ منفی دارد: تورم کاهشی مرداد نتیجه سیگنال‌هایی خرداد و تیر به بازارهای مختلف بود، هم روند توزیع ارز ترجیحی تغییر کرد و هم مسائل مربوط به مذاکرات برجامی چندان امیدوار کننده نبود، اما در شهریورماه وضعیت تاحدودی متفاوت است، دولت افزایش حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی را پذیرفت و حتی در نظر در دارد حقوق کارمندان شاغل و بازنشسته را نیز ترمیم کند، این اتفاق به معنی اضافه شدن چند هزار میلیارد تومان به چرخه نقدینگی است.

این اقتصاددان ادامه می‌دهد: با این کار خود به خود تقاضای عمومی برای خرید کالا و خدمات افزایش می‌یابد، وقتی تقاضا افزایش یابد هم حاشیه سود و هم میزان تولید افزایش پیدا خواهد کرد، در نتیجه به احتمال زیاد از پاییز امسال دوباره با موج جدیدی از تورم و افزایش قیمت‌ها مواجه خواهیم شد.

وی همچنین در خصوص تاثیر توافق احتمالی مذاکرات برجامی بر وضعیت نرخ تورم می‌گوید: در کوتاه مدت نمی‌توان پیش بینی خاصی داشت اما در دراز مدت به دلیل حس امیدوارکننده‌ای که با به نتیجه رسیدن توافق به جامه القا می‌شود باید انتظار افزایش مجدد نرخ تورم را داشت، زیرا مردم همینقدر که نسبت به آینده خود مطمئن شوند با محافظه کاری کمتری کالا و خدمات مورد نیازشان را خریداری می‌کنند.

آینده اقتصادی مردم چه می‌شود؟

در نهایت وضع اقتصادی مردم چگونه خواهد شد؟ مقایسه ماه به ماه شاخص‌های تورمی چه تاثیری بر وضعیت اقتصادی خانوارها دارد؟ فراز و فرود شاخص تورم نقطه به نقطه و ماهانه در ماه‌های باقی مانده از سال ۱۴۰۱ چه پیامدی را برای مردم عادی دارد؟

حیدری در پاسخ می‌گوید: تغییرات این شاخص‌ها در اصل کمکی به تلاش سرپرستان خانوارها برای بهبود وضعیت اقتصادی یا دست‌کم حفظ موقعیت کنونی نمی‌کند، اقتصاد ایران نوسان زیاد دارد و برای همین نمی‌توان انتظار ثبات و پایداری را داشت.

وی ادامه می‌دهد: این شاخص‌ها در اصل برای طراحان و مجریان برنامه‌های اقتصادی کاربری دارد، اینکه در چه زمانی و به چه اندازه با افزایش حقوق و دستمزد موافقت کنند و یا اینکه اجرای برنامه‌ای مثل اصلاح ارز ترجیحی را از چه مسیری دنبال کنند

به باور حیدری اقتصاد ایران به دلیل بی‌انظباطی مالی دولت‌ها همواره ماهیتی تورم زا دارد و کاهش و حتی ثبات تورم در آن طولانی مدت و ماندگار نخواهد بود: کافی است به جای یک ماه یا یک سال به صورت دوره‌ای به تغییرات تورمی در ایران نگاه کنیم، اختلاف تورم و قیمت‌ها در یک بازه مثلا ۱۰ ساله آنقدر فاحش است که نمی‌توان آنرا نادیده گرفت و این مسئله تا حد زیادی با مسائل حوزه اقتصاد سیاسی ارتباط دارد.