سوسن یحیی‌پور 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
رشد ۸ درصدی اقتصاد امکان‌پذیر است؟
ابراهیم رئیسی اخیرا طی سخنانی گفته که گر می‌گوییم رشد اقتصادی قریب به بیش از پنج درصد داریم، حتماً دستیابی به رشد اقتصادی هشت درصد که هدف‌گذاری شده قابل دسترسی است. اما آیا رشد ۸ درصدی شدنی است؟
به گزارش تجارت‌نیوز، اخیرا ابراهیم رئیسی- رئیس دولت سیزدهم- به وضعیت شاخص رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران اشاره کرده که از مضمون سخنانش می‌توان به رضایت وی از روند جاری پی برد! رئیسی طی اظهاراتی عنوان کرده است که «اگر می‌گوییم رشد اقتصادی قریب به بیش از پنج درصد داریم، حتماً دستیابی به رشد اقتصادی هشت درصد که هدف‌گذاری شده قابل دسترسی است. ۴۰ درصد رشد صادرات در سال گذشته و ۱۳ درصد رشد صادرات نفتی در سال جاری نشانه عزم جدی صادرکنندگان است که می‌خواهند صادرات در کشور رشد پیدا کند.»
وی همچنین با اشاره به تحریم‌ها، تاکید کرده است که «دستیابی به رشد اقتصادی در گرو رشد تولید و صادرات در کشور است. به‌رغم تمام تحریم‌ها و تهدیدها شاهد رشد صادرات در کشور هستیم.» رئیسی به سرمایه‌گذاری در کشور هم اشاره داشته و در این باره گفته است: «شرکت‌های بزرگ را برای سرمایه‌گذاری در حوزه اقتصاد کنار هم جمع کرده‌ایم و در حال حاضر ۱۷ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری انجام می‌شود.»
اما، در شرایطی این سخنان مطرح شده که فعالان اقتصادی متفق‌القول بر این باورند که صادرات در مسلخ سیاست گرفتار آمده و با طرح این پرسش که چرا به توافق نیاز داریم؟ به این گفته اقتصاددانان اشاره می‌کنند که وضعیت فعلی شبیه شرایط جنگی است، چون در جنگ هم موجودی سرمایه یک کشور از بین می‌رود و سرمایه‌گذاری هم متوقف می‌شود.
وضعیت شاخص رشد اقتصادی
آنگونه که داده‌های مرکز آمار به‌عنوان مرجع اصلی اعلام رشد اقتصادی و تورم نشان می‌دهد رشد اقتصادی در بهاری که گذشت، به ۳.۸ درصد رسید. در عین حال، صندوق بین‌المللی پول (IMF) پیش‌بینی کرده که رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۲ به ۳ درصد و در سال ۲۰۲۳ به ۲ درصد کاهش می‌یابد.
عددی که مرکز آمار ایران برای رشد اقتصادی بهار امسال اعلام کرده، بدون در نظر گرفتن نفت معادل ۴.۳ درصد ثبت شده است. البته، صاحب نظران اقتصادی با بررسی این شاخص اقتصادی، آن را نتیجه پایان بیماری کرونا و بازگشت به شرایط عادی می‌دانند و معتقدند چنین رشدی خوشحالی ندارد و در ضمن افتخارآمیز هم نیست.
موضوع بعدی که چشم‌انداز رشد اقتصادی کشور را مطلوب نشان نمی‌دهد، تحدید اینترنت است! با اعلام خسارات میلیاردی به اقتصاد در نتیجه قطعی اینترنت، فعالان اقتصادی می‌گویند این قضیه روند تولید را مختل و در نتیجه باعث کاهش رشد اقتصادی می‌شود. چرا که به باور آنها، رشد ۸ درصدی پیش‌بینی شده در برنامه توسعه تنها از نفت حاصل نمی‌شود، بلکه باید جلوی مرگ کسب و کارها را هم گرفت. البته، ناگفته نماند که وضعیت درآمدهای نفتی هم تحت تاثیر تحریم‌ها تعریفی ندارد.
وضعیت سرمایه‌گذاری و صادرات چگونه است؟
به‌رغم اشاره دولتمردان بر جذب سرمایه‌گذاری و رشد صادرات جهت دستیابی به رشد ۸ درصدی، آنچه واقعیات اقتصادی نشان می‌دهد فرار سرمایه جای جذب سرمایه را گرفته است. اخیرا، مسعود خوانساری- رئیس اتاق بازرگانی تهران- از خروج ۴۵ میلیاد دلار سرمایه در چهار سال اخیر خبر داده است.
در همین زمینه، یکی از بزرگترین چالش‌های اقتصاد ایران، منفی شدن مستمر سرمایه‌گذاری عنوان شده است. کاهش نرخ سرمایه‌گذاری هم متاثر از عواملی همچون عوامل ساختاری، سیاست‌های داخلی و پارامترهای خارجی اتفاق افتاده است.
در خصوص صادرات نیز، فعالان اقتصادی می‌گویند صادرات در مسلخ سیاست است. مسعود جمالی- عضو اتاق بازرگانی تهران- هم در یک گفت‌وگوی رسانه‌ای تاکید کرده «موضوع تجارت در سال‌های اخیر همیشه قربانی سیاست‌زدگی مدیران مربوطه و سیاست‌گذاران کشور بوده است.»
بر اساس این گزارش، طی سالیان گذشته بخش خصوصی همواره پیشنهاد کرده دولت از ایجاد انحصار، رانت و بستن مرزها دست بکشد تا رشد تولید داخلی و صادراتی محقق شود، البته به نظر نمی‌رسد فعلا دولت قصد داشته باشد از میزان تصدی‌گری خود در اقتصاد ایران بکاهد.
نظرات