درآمد ۱۱ هزار میلیاردی از محل کتمان مالیات

به گزارش تجارت نیوز،

ممکن است برخی فرار از پرداخت مالیات را نوعی زرنگی بدانند و با افتخار از انجام آن یاد کنند غافل از آنکه فرار مالیاتی با کاهش سرمایه‌گذاری، کاهش رشد اقتصادی و کمبود منابع تأمین بودجه نه تنها به نظام اقتصادی ضربه وارد می‌کند بلکه با افزایش فاصله طبقاتی و تأثیر منفی بر توزیع درآمدها ، عدالت اجتماعی را نیز در جامعه به چالش می‌کشد.

در چنین شرایطی کل افراد جامعه که خود فراریان از پرداخت مالیات هم شامل آن می‌شوند از ترکش‌ها و تبعات این پدیده مصون نخواهند ماند. موضوع فراریان مالیاتی مصداق همان مثال معروف سوراخ کردن کشتی توسط عده‌ای است که با انجام این کار هم خودشان و هم مسافران دیگر را غرق خواهند کرد.   

فرار مالیاتی یک اقدام غیرقانونی مثل کتمان یا پنهان‌کاری درآمد فرد است که طبق قانون، قابلیت دریافت مالیات از آن وجود دارد. نظام‌های مالیاتی اغلب کشورهای جهان کم و بیش با این معضل همواره مواجه هستند و بعضاً قوانین و اقدامات سخت‌گیرانه‌ای برای مبارزه با آن انجام می‌دهند. هر چند در مورد میزان دقیق فرار مالیاتی در کشور آمار دقیقی در دست نیست اما در مورد اقدامات صورت گرفته در راستای مبارزه قاطع با آن آمار و ارقام همراه با جزئیات به صورت دوره‌ای و هر چند وقت یک‌بار از طرف سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می‌شود.

با اقداماتی که سازمان امور مالیاتی کشور تنها در ظرف یک سال اخیر صورت داده است میزان مالیات‌ و جرائم وصول شده از محل کتمان درآمدها (موضوع ماده 192 قانون مالیات‌های مستقیم) رشد چشمگیری داشته است به طوریکه میزان آن از بیش از 9 هزار میلیارد ریال در شش ماه نخست سال 1402 به بیش از 109 هزار میلیارد ریال در شش ماه نخست سال 1403 رسیده است که نشان می‌دهد وصولی در این بخش با رشد 12 برابری همراه بوده است و می‌توان از این رشد فزاینده این‌طور نتیجه گرفت که اقدامات سازمان امور مالیاتی کشور به‌ویژه در یک سال اخیر در راستای مبارزه با فرارهای مالیاتی در کشور با اثربخشی و کارآمدی بالا همراه بوده و به احتمال فراوان تمرکز بر کشف فرار مالیاتی دانه‌درشت‌ها و سوپرمیلیاردرها در رقم زدن چنین آماری تأثیر قابل توجهی داشته است. 

گفته می‌شود بخش عمده‌ای از وصول درآمدهای مالیاتی در عرصه مبارزه با فرار مالیاتی و از طریق اقداماتی همچون انجام بازرسی مالیاتی ماده (181)، رسیدگی به تراکنش‌های مشکوک بانکی، پیگیری گزارشات مردمی و شناسایی منابع جدید محقق شده است. براساس آمار سازمان امور مالیاتی کشور، در شش ماه ابتدایی سال جاری به میزان بیش از 109 هزار میلیارد ریال نیز از محل کتمان درآمدها و جرائم موضوع ماده (192) قانون مالیات‌های مستقیم وصول شده است. همچنین نزدیک به شش هزار برگ تشخیص به مبلغ 58 هزار میلیارد ریال و بیش از دو هزار برگ قطعی به مبلغ بیش از 26 هزار میلیارد ریال نیز در این بازه زمانی صادر شده است. اما در شش ماه ابتدایی سال 1402، بیش از 9 هزار میلیارد ریال از محل کتمان درآمدها و جرائم وصول شده است. در همین بازه زمانی به ارزش بیش از 66 هزار میلیارد ریال رسیدگی و صدور برگ تشخیص در راستای رسیدگی به تراکنش‌های مشکوک بانکی صورت گرفته است.

255 بازرسی مالیاتی در 6 ماه

بررسیها نشان میدهد، در نیمه نخست سال جاری 255 مورد اجرای بازرسی مالیاتی هم صورت گرفته است و در نتیجه این اقدامات، یک هزار و 484 شرکت در فهرست مؤدیان فاقد اعتبار مالیاتی، درج و یک هزار و 678 مؤدی مشکوک شناسایی شده است. این در حالی است که در همین بازه زمانی در سال گذشته، 363 مورد اجرای بازرسی براساس ماده (181) قانون مالیات‌های مستقیم انجام گرفته بود که منجر به درج 166 شرکت در فهرست مؤدیان فاقد اعتبار مالیاتی شده است. 

دریافت 13 هزار گزارش در حوزه مالیاتی

بر اساس امارهای سازمان امور مالیاتی، همچنین در بازه زمانی شش‌ماهه نخست سال 1403 حدود 13 هزار گزارش مردمی در حوزه فرار مالیاتی دریافت شده است. در این راستا بیش از دو هزار و 400 بازدید میدانی از محل فعالیت اشخاص مشکوک به عمل آمده که منجر به شناسایی 451 فرد فاقد پرونده مالیاتی شده و 762 مورد از گزارش‌ها نیز در مرحله درخواست استعلام تراکنش بانکی قرار گرفته است.    

بررسی اطلاعات 442 مودی

در نیمه ابتدایی سال 1403 در راستای مبارزه با پول‌شویی و بررسی گزارش‌های موارد مشکوک، اطلاعات 442 مؤدی از ادارات کل امور مالیاتی سراسر کشور دریافت و به مرکز اطلاعات مالی ارسال شد. در همین راستا و در حوزه مبارزه با پول‌شویی در نیمه نخست سال 1402، اطلاعات 99 مؤدی مشکوک به انجام فرار مالیاتی دریافت و به مرکز اطلاعات مالی ارسال شده بود.

 افزایش چشمگیر درآمدهای مالیاتی در سال‌های اخیر که اغلب بدون افزایش نرخ پایه‌های مالیاتی، فشار به مؤدیان موجود و بخش‌های مولد صورت گرفته حکایت تغییر رویکرد دراین حوزه دارد. آن‌طور که خود مسئولان سازمان امور مالیاتی کشور مدعی شده‌اند افزایش درآمدهای مالیاتی عمدتاً از طریق مقابله جدی با فرار مالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید صورت گرفته است ضمن اینکه آمار و ارقام نیز این ادعاها را تائید می‌کنند.