دستورالعمل تامین مالی جمعی باید اصلاح و به روز شود/ جلو خلق پول را باید بگیریم

به گزارش تجارت نیوز،

کارشناس صنعت مالی گفت: یکی از مزیت‌های تامین مالی جمعی این است که جلو خلق پول را می‌گیرد.

مهدی فرازمند، کارشناس صنعت مالی در نشست تامین مالی جمعی و مشارکت مردم در بازار‌های مالی گفت: در تامین مالی جمعی عملا سرمایه‌ها داخل یک پروژه می‌رود و آن سرمایه در پروژه قفل می‌شود. در این شرایط، حرکت سریع پول‌ها از یک بازار به بازار دیگر جلوگیری می‌شود.

وی بیان کرد: همچنین یکی از مزیت‌های تامین مالی جمعی این است که جلو خلق پول را می‌گیرد، زیرا پولی که در بانک سپرده می‌شود همیشه در گردش است و گردش پول موجب خلق پول می‌شود، بنابراین خلق پول در تامین مالی جمعی به وجود نمی‌آید.

این کارشناس افزود: مهترین ابزار برای تحقق شعار امسال که جهش تولید با مشارکت مردم است، همین تامین مالی جمعی است، زیرا مردم به طور مستقیم می‌توانند در تولید و اقتصاد مشارکت کنند. همچنین این ابزار مانع سوداگری می‌شود، زیرا سرمایه ها را به تولید هدایت می‌کند.

فرازمند اظهار داشت: بعضی‌ها این ابزار را با سود بانکی یا سود صندوق‌های درآمد ثابت و ... مقایسه می‌کنند. این در حالی است که بهره این ابزار را باید با بهره کف بازار مقایسه کرد، به عبارت دیگر تامین مالی جمعی نرخ بهره بازار را کنترل می‌کند.

وی یادآور شد: تامین مالی جمعی تا کنون توانسته ۷.۵ هزار میلیارد تومان تامین مالی کند و این موضوع نشان می‌دهد که ما در اول راه هستیم، زیرا ۷.۵ همت شاید به اندازه دارایی‌های یک شعبه بانک باشد.

مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری فاینتک تصریح کرد: در سال ۹۹ تعداد طرح‌هایی که تامین مالی شده در حد ۲ طرح بوده که در سال ۱۴۰۲ به ۳۲۲ طرح و در ۹ ماهه ۱۴۰۳ به ۴۸۱ طرح رسیده است. این موضوع به این معنی است که سرمایه‌پذیرانی هستند که به فکر جذب سرمایه از طریق این ابزار هستند.

فرازمند گفت: بزرگ‌ترین قوت تامین مالی جمعی سرعت است، زیرا برای تامین مالی از سایر ابزار‌ها به ماه‌ها زمان نیاز است. همچنین در این ابزار تنوع سرمایه‌گذاری بسیار بالا است.

وی افزود: یک نکته در تامین مالی جمعی این است که شرکت سرمایه‌پذیر هر چه قدر بیشتر تبلیغ کند بهتر می‌تواند تامین مالی انجام دهد و با تبلیغ نرخ تامین مالی را کاهش می‌دهد.

این کارشناس صنعت مالی خاطرنشان کرد: میزان مشارکت کنندگان در تامین مالی جمعی رو به افزایش است و به طور میانگین در هر طرح تامین مالی ۹۰۰ نفر سرمایه‌گذاری می‌کنند. این در حالی است که در طرح‌های اولیه میزان مشارکت ۱۰۰ نفر بود.

فرازمند در پایان گفت: میانگین سود این اوراق در سال ۱۴۰۳ بین ۳۲ تا ۴۵ درصد در نوسان بوده است و نوسان پذیری طرح‌ها یکی از فواید تامین مالی جمعی است، زیرا هرچه قدر تامین مالی رقابتی باشد (دستوری نباشد) بهره‌وری بیشتر افزایش خواهد یافت.

در ادامه این نشست میثم حامدی، رئیس مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: بنده به عنوان کسی که دستورالعمل تامین مالی جمعی را نوشتم، باید عنوان کنم که تامین مالی جمعی از مسیر خود منحرف شده است، چون سکو‌های فعال در این حوزه مسائلی را به وجود آورده‌اند، از طرف دیگر، دستور العمل تامین مالی جمعی گستردگی کمی داشت، اما الان این ابزار گستردگی زیادی دارد.

حامدی بیان کرد: از دیگر مشکلات این است که دستگاه‌های مسئول عواقب تامین مالی جمعی را نمی‌پذیرند. به عنوان نمونه، اگر مشکلی پیش بیاید نه فرابورس و نه سازمان بورس مسئولیت آن را نمی‌پذیرند. به عبارت دیگر تنظیم گر این ابزار مشخص نیست.

رئیس مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید کرد: آن چه که مشخص است باید فضای تامین مالی باز شود تا از شرایط فعلی جلو‌تر برویم.

وی افزود: به نظر می‌رسد که زمان اصلاح دستور العمل تامین مالی جمعی فرا رسیده است.

چالش‌های تامین مالی جمعی چیست؟

محمد حسین شریعتی‌نیا، عضو هسته بازنگری دستورالعمل تامین مالی جمعی گفت: تامین مالی جمعی در کشور دچار چالش‌های متعددی است مانند نارسایی ساختاری و فنی و همچنین ناسالم بودن فضای رقابت. با وجود این چالش‌ها ۱۷ درصد از تامین مالی جمعی برای شرکت‌هایی بوده که عمر آن‌ها به سه سال هم نمی‌رسد. به عبارت دیگر شرکت‌های نوپا توان رقابت با شرکت‌های بزرگ و یا شرکت‌هایی که قدمت زیادی دارند را ندارد در نتیجه رقابت سالم شکل نمی‌گیرد.

شریعتی‌نیا  بیان کرد: از مهمترین موانعی است که امروزه صنعت مالی جمعی با آن مواجه است، عدم نقد شوندگی است؛ بنابراین، این ابزار نیازمند بازار ثانویه است تا فرصت‌های سرمایه گذاری در طرح‌های تامین مالی جمعی به صورت ساختار یافته شکل بگیرد.

وی افزود: از دیگر چالش‌ها این است که بنگاه‌های اقتصادی با مشکلاتی در زمینه تامین سرمایه در گردش مواجه هستند که سرمایه گذاری‌ها را ناکارآمد کرده است.

عضو هسته بازنگری دستورالعمل تامین مالی جمعی تصریح کرد: یکی از مهمترین محدودیت‌هایی که در این ابزار با آن مواجه هستیم این است که سرمایه‌گذاران خرد برای سرمایه‌گذاری در طرح‌های تامین مالی جمعی با محدودیت ۵ درصد رو به رو هستند. این در حالی است که شخصیت‌های حقوقی هیچ سقف و محدودیتی برای سرمایه‌گذاری در طرح‌ها مواجه نیستند. اگر سیاست ما تشویق مشارکت سرمایه گذاران خرد باشد تا واسطه‌گری کم هزینه داشته باشیم باید سیاست خودمان را بر عکس کنیم، یعنی باید محدویت‌ها را برای سرمایه‌گذاران حقوقی بیشتر کنیم.

عضو هسته بازنگری دستورالعمل تامین مالی جمعی تصریح کرد: با توجه به این که فضا به سمت ضمانت می‌رود و ضمانت‌نامه‌های پرداخت در اکوسیستم تامین مالی بیشتر شده است، این موضوع مورد انتقاد اهالی صنعت مالی قرار گرفته است، زیرا برخی‌ها ضمانت نامه‌هایی می‌آورند که بالاتر از بازار پول است و معمولا اعداد غیر واقعی بیان می‌شود. در نهایت، این ضمانت نامه‌ها هزینه تامین مالی را برای سرمایه‌پذیر افزایش می‌دهد.

شریعتی‌نیا در پایان گفت: از دیگر چالش‌های اوراق تامین مالی جمعی، تداخل در سیاست‌های بازار پول است و مشکل دیگر شرایط سخت دریافت مجوز تامین مالی است، چرا که یک سقفی تعیین شده است و باید چاره‌ای در این رابطه اندیشیده شود، به عنوان نمونه معیار‌هایی ایجاد شود تا سقف تامین مالی افزایش یابد. از دیگر چالش‌ها موانع ساختاری و فنی است که مسئله نمایندگی در سکوی تامین مالی جمعی را شامل می‌شود.