عرضه سیمان و فولاد در بورس کالا عامل گرانی است یا راه نجات بازار؟

به گزارش تجارت نیوز،

سیمان و فولاد، دو کالای اساسی در صنایع ساخت‌وساز و تولید مسکن، همواره تحت تأثیر نوسانات قیمت و چالش‌های عرضه و تقاضا بوده‌اند. بسیاری از فعالان اقتصادی و کارشناسان معتقدند که بورس کالا به‌عنوان یک بستر معاملاتی مدرن، نقش مؤثری در شفاف‌سازی بازار و کاهش رفتارهای سوداگرانه ایفا می‌کند. با این‌حال، برخی نیز آن را متهم به افزایش قیمت‌ها می‌کنند.

حمید فرمانی، رئیس سابق هیئت مدیره انجمن سیمان، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز با اشاره به تأثیر بورس کالا بر شفافیت بازار سیمان و فولاد اظهار کرد: بورس کالا باعث شده است که روند معاملات این محصولات از کارخانه تا مصرف‌کننده نهایی قابل رصد باشد. این شفافیت نه‌تنها اطلاعات دقیقی درباره قیمت‌ها فراهم می‌کند، بلکه امکان پایش مسیر عرضه و تقاضا را نیز فراهم کرده است.

وی با تأکید بر نقش عرضه و تقاضا در ایجاد نوسانات قیمتی عنوان کرد: وقتی تولیدکنندگان به دلیل قطعی گاز یا برق برای چند ماه امکان تولید ندارند، عرضه کاهش می‌یابد.

او ادامه داد: در اوج مصرف، قیمت‌ها به‌طور طبیعی افزایش پیدا می‌کند. در چنین شرایطی، دلالان نیز با استفاده از فرصت‌ها می‌توانند به التهاب بازار دامن بزنند. برای همین نوسان و التهاب بازار سیمان بستگی به میزان عرضه و تقاضا دارد.

باید به سازوکار عرضه و تقاضا اجازه داد کار خود را انجام دهد

فرمانی در ادامه به کارکرد بورس کالا به‌عنوان یک بستر برای کشف قیمت عادلانه اشاره کرد و گفت: بورس کالا بازاری است که تعداد زیادی خریدار و فروشنده در آن حضور دارند و به همین دلیل امکان کشف قیمت منصفانه فراهم می‌شود. این پلتفرم خود عامل نوسانات نیست؛ بلکه این نوسانات هستند که از نبود تعادل در عرضه و تقاضا نشات می‌گیرند. اگر در زمان اوج نیاز، تولید کافی نباشد، رقابت برای خرید محدودیت‌های عرضه، قیمت‌ها را افزایش می‌دهد.

وی با انتقاد از دخالت‌های دستوری در بازار افزود: مداخله‌های مقطعی کمکی نمی‌کند. به‌عنوان مثال، در روزهایی که سیمان مازاد عرضه دارد، بورس کالا آن را جمع‌آوری نمی‌کند. بنابراین، باید به سازوکار عرضه و تقاضا اجازه داد کار خود را انجام دهد و برای ارزیابی منصفانه قیمت‌ها باید یک بازه زمانی حداقل یک‌ساله را در نظر گرفت. قضاوت‌های نقطه‌ای، به‌ویژه در فصل‌های رکود یا اوج مصرف، منطقی نیست.

بورس کالا عامل افزایش قیمت‌هاست؟

فرمانی با اشاره به انتقاداتی مبنی بر اینکه بورس کالا عامل افزایش قیمت‌هاست، تصریح کرد: این ادعا نادرست است و کسانی که این موضوع را بیان کردند سواد ندارند. وگرنه پیش از بورس کالا، دسترسی به سیمان آبیک با ظرفیت تولید سالانه ۵ میلیون تن تنها در اختیار پنج تا ۱۰ نفر بود، اما اکنون بیش از هزار نفر می‌توانند از این منبع خرید کنند. این خود نشان‌دهنده عدالت در توزیع است که بورس کالا فراهم کرده است.

او با تأکید بر نقش این بستر در کاهش دلالی و معاملات غیررسمی عنوان کرد: با تکمیل سیستم‌های مرتبط، مانند انبارهای نظارتی، امکان رصد دقیق معاملات و واسطه‌ها فراهم می‌شود. هرچند هنوز شکاف‌هایی وجود دارد و فعالیت دلالان خارج از چارچوب‌های منصفانه به نوسانات قیمتی دامن می‌زند، اما بورس کالا ابزار مناسبی برای شفاف‌سازی و مدیریت بهتر بازار فراهم کرده است.

برای مطالعه بیشتر صفحه بازار کالا را در تجارت‌نیوز دنبال کنید.