درآمدسازی هنگفت برخی بانک‌ها از دیرکرد

یکی از مهم‌ترین معضلات نظام بانکی در سال‌های اخیر، میزان زیاد مطالبات معوق یا سوخت شده و شناسایی سودهای موهوم برای تراز نگه داشتن ترازنامه است.

به گزارش تجارت‌نیوز ، ماجرا از این قرار است که بانک‌ها برای ترازکردن ترازنامه ناتراز خود، به صورت حسابداری، سود و زیان موهوم شناسایی می‌کنند. مثلا قیمت برخی املاک و دارایی‌ها را بسیار بالاتر قید می‌کنند.

یک روش رایج دیگر هم این است که مطالبات معوق، مشکوک‌الوصول و حتی (عملا) سوخت شده را جزو دارایی به حساب می‌آورند و علاوه بر شناسایی سود، وجه التزام یا همان جریمه دیرکرد هم برای آن در نظر می‌گیرند و به طور تعهدی در صورت‌های مالی قید می‌کنند. یعنی درآمد نقدی حاصل نشده اما بانک برای خود درآمد در نظر می‌گیرد. این موضوع وقتی بغرنج می‌شود که بر مطالباتی که عملا مشکوک‌الوصول، غیرقابل وصول یا سوخت شده هستند هم وجه التزام در نظر گرفته می‌شود و در صورت‌های مالی می‌آید. طبق استانداردهای حسابداری، فقط تا زمانی که مطالبات به سر فصل مشکوک‌الوصول منتقل نشده می‌توان روی مطالبات وجه التزام در نظر گرفت.

جدول فوق سهم درآمد شناسایی شده از وجه التزام در کل درآمدهای حاصل از تسهیلات اعطایی را برای سه بانک ملت، تجارت و صادرات، طبق صورت‌های مالی حسابرسی شده سال 96 نشان می‌دهد. چنان چه پیداست در بانک صادرات 36 درصد درآمدها و در بانک ملت حدود 39 درصد در آمدها از محل جریمه دیرکرد است! اما در بانک تجارت این نسبت به 51 درصد می‌رسد؛ جایی که از 12 هزار میلیارد تومان درآمد حاصل از تسهیلات، بیش از 6 هزار میلیارد تومان از محل وجه التزام بوده است. طبق برخی گزارش‌ها این نسبت در سال 1397 به حدود 58 درصد رسیده است.

ارقام از صورت‌های مالی مربوط به سال 1396، منتشرشده در بخش شفافیت مالی پایگاه بانک‌ها استخراج شده است.

البته نمی‌دانیم که چه میزان از وجه التزام فوق مربوط به دارایی‌های موهوم و بی‌کیفیت است که قابل وصول نیست. همچنین نمی‌دانیم که چه میزان، جریمه دیرکردی است که دریافت شده و چه میزان، وجه التزامی است که به صورت حسابداری منظور شده است. اما واضح است که این نسبت بسیار زیاد است.

منبع: خراسان‌نیوز