آیا زمان تغییر نرخ سود بانکی است؟

آیا تغییر نرخ سود بانکی در شرایطی که اکثر بازارهای سرمایه‌پذیر در شرایط بازدهی مطلوب قرار دارند، تصمیم درستی است؟

سهراب دل‌انگیزان، رییس دانشکده اقتصاد دانشگاه رازی کرمانشاه در گفتگو با تجارت‌نیوز می‌گوید: اگر نرخ سود سپرده بانکی در این شرایط بخواهد تغییر کند بحران تازه‌ای در اقتصاد ما به وجود می‌آید. وضعیت فعلی را باید به همین شکل ادامه داد زیرا با کاهش نرخ سود، سپرده از بانک خارج شده و اقتصاد کشور دچار مشکل می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: من پیشنهاد می‌کنم اگر قرار باشد اقدامی برای تغییر نرخ سود سپرده بانکی صورت بگیرد، برای نرخ سود دامنه تعیین کنند و اقدامات در این زمینه به صورت پله‌ای باشد و مانند تصمیم اشتباه کاهش ناگهانی سه درصدی دامنه نوسان در بورس نباشد.

این کارشناس می‌افزاید: می‌توان سپرده‌ها را تفکیک کرده و متناسب با آن سیاست خاصی را در نظر گرفت. مثلا سپرده‌های بیش ۱۰۰ میلیارد تومان متعلق به دولتی‌ها بوده و دولت به راحتی می‌تواند با تغییر نرخ سود بانکی آن را کنترل کند. اما سپرده‌های کمتر از سه میلیارد تومان اکثرا متعلق به مردم بوده و آن‌ها نمی‌تواند کل سپرده‌های مردم را کنترل کنند و تنها می‌توانند سپرده‌های بزرگ را که صاحبان آن مشخص است را کنترل کنند.

دل‌انگیزان در پاسخ به این سوال که آیا نرخ سود فعلی و عدم توانایی بانک‌ها در پرداخت سود به سپرده‌گذاران موجب انباشت زیان در سیستم آن‌ها نمی‌شود؟ پاسخ می‌دهد: زیان‌ده بودن بانک بزرگنمایی شده، بانک‌ها مسابقه‌ای به نام ملک دارند، آن‌ها ملک می‌خرند یا ملک‌هایی که در رهن بانک هستند را وارد سیستم اجرایی و به اموال تبدیل می‌کنند. این ملک‌ها را نگه‌داری کرده و هر پنج سال یک‌بار، بخشی از آن را به‌هنگام کرده و هرچه زیان سنواتی داشتنه‌اند را برمی‌گردانند و به سود سالانه تبدیل می‌کنند؛ با بخشی از وام‌ها را نیز همین کار را می‌کنند و آن را امهال می‌کنند.

وی در ادامه می‌گوید: بانک‌ها بازی نقدینگی دارند. مشاهده می‌کنیم که بانک‌ها حجم زیادی اوراق قرضه یا اوراق اسناد خزانه دولتی را خریده‌اند.آنها این اسناد خزانه را به اسم سرمایه به جای سپرده قانونی در بانک مرکزی می‌گذارند، یعنی بدهی دولت به بانک مرکزی منتقل می‌شود و چون این مورد در بخش سپرده قانونی قرار می‌گیرد بانک‌ها می‌توانند به ازای ۱۰ تا ۱۳ درصد از آن یا معادل هفت برابر نقدینگی ایجاد کنند و وام بدهند. بانک‌ها با نرخ سود فعلی مشکلی ندارند و برای هر نرخ بهره‌ای برنامه دارند. این اصل نظام بانکداری است که باید اصلاح شود.