کاهش سود بانکی بر بازارهای دیگر چه تاثیری گذاشت؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، کاهش جذابیت سپرده‌گذاری در بانک‌ها معمولا با انتقال بخشی از نقدینگی به بازارهای مسکن، بورس و ارز همراه می‌شود و باید دید که در شرایط فعلی کدام بازار مقصد نهایی نقدینگی ناشی از کاهش سود بانکی خواهد شد. البته با توجه به رشد شاخص بورس و وضعیت ایده‌آلی که از سال گذشته برای سهام‌دارانش آغاز شده است، این احتمال که بعد از کاهش سود بانکی همچنان بازار سهام مقصد اول سرمایه‌گذاری باشد وجود دارد البته در این میان برخی از کارشناسان بازار مسکن، ارز و طلا را گزینه‌های بعدی برای جذب نقدینگی می‌دانند.

بانک‌ها اخیرا توافق کرده‌اند سقف ۱۵ درصد در پرداخت سود بانکی را رعایت کنند. سابقه تصویب این موضوع در شورای پول و اعتبار به تیر سال ۱۳۹۵ بازمی‌گردد که تاکنون بلاتکلیف باقی مانده بود و برخی از بانک‌ها در بعضی موارد از این مصوبه شانه خالی می‌کردند و حاضر به اجرای آن نبودند. حال در سال جاری شورای عالی مدیران بانک‌ها در تصمیمی نرخ سود سپرده‌های بانکی را کاهش دادند.

طبق این تصمیم قرار است تا سقف سود سپرده‌های بانکی ۱۵ درصد محاسبه شود. کاهش سقف سود سپرده‌های بانکی به ۱۵ درصد با استقبال مواجه شده، اما هنوز ابهامات و سوالات زیادی درباره تاثیرات و پیامدهای آن در اقتصاد و بازارهای مختلف وجود دارد.

اولین پیامدی که برخی از کارشناسان به آن اشاره دارند ملتهب شدن برخی از بازارهای قتصادی است. به گفته آنها، اگر به دنبال تصمیمات گرفته شده سپرده‌ها از بلند‌مدت به سپرده‌های کوتاه‌مدت جهت سفته‌بازی منتقل شود می‌تواند بازارهای پرکشش مانند ارز، سکه و طلا را ملتهب کند و تاثیر منفی روی قیمت تمام‌شده محصولات داشته باشد. این نظر در حالی مطرح می‌شود که برخی از صاحب‌نظران و تحلیلگران معتقدند که کاهش سود بانکی می‌تواند تاثیرات مثبتی را برای بازاری همانند بورس به همراه داشته باشد.

آنها بر این باورند که بازار سرمایه محلی امن برای جذب نقدینگی بوده و در صورتی که نقدینگی با عرضه‌های اولیه‌ بیشتری مواجه شود، می‌توانیم شاهد تاثیر مثبت کاهش سود سپرده‌ها و سرازیر شدن نقدینگی به بازار باشیم. البته باید اشاره کرد که برخی از کارشناسان خطر را در کمین این شرایط دانسته و معتقدند که اگر عرضه‌های بیشتری صورت نگیرد بازار با حباب روبه‌رو خواهد شد.

عبدالحسین ساسان، اقتصاددان با اشاره به تصمیمات اخیر مبنی‌ بر کاهش سود بانکی و تاثیر آن بر درآمد دولت گفت: سود بانکی کاهش پیدا کرده است و در این میان گفته می‌شود بورس همچنان داغ و پررونق باقی می‌ماند و ممکن است که با کاهش سود سپرده بانکی نقدینگی به سمت این بازار حرکت کند. دولت در مقابل کسری بودجه شدیدی که پیش‌بینی می‌شد سیاست معقولی را در پیش گرفت.

وی افزود: دولت در سال جاری در نظر داشت تا حجمی از درآمدهای خود را از طریق فروش نفت به دست بیاورد و فروش نفت را بشکه‌ای ۵۰ دلار تخمین زده بودند، اما شرایط متفاوتی پیش آمد که به نظر می‌رسد که دولت تمام درآمد نفتی خود را از دست داده است. اخیرا قیمت نفت بسیار پایین آمد و در این شرایط شاید استخراج نفت هم مقرون‌به‌صرفه نباشد، البته باید اشاره کرد که راه‌های کسب درآمد برای دولت با محدودیت روبه‌رو است.

این اقتصاددان از راه‌های پیش‌روی دولت برای کسب درآمد گفت: دولت برای تامین کسری بودجه راه‌های محدودی پیش رو دارد، یکی از راهکارهای دولت برای جبران کسری بودجه این بود که اقدام به نشر اسکناس کند، البته باید اشاره کرد که در آن صورت پایه پولی افزایش پیدا می‌کرد و تورم بسیار بیشتر از شرایط حال حاضر می‌شد.

وی در ادامه افزود: یکی دیگر از راه‌ها، استقراض است که آن هم مستلزم پرداخت بهره سنگین بود. به نظر می‌رسد دولت در چنین محدودیتی بهترین سیاست را اتخاذ کرده است، دولت در بازار بورس سهام خود را به فروش رساند. اولین سهام ارزشمند برای دولت شستا بود و پس از آن ایمیدرو است که به‌طور جدی برنامه عرضه آن در بورس را دارد. همان‌طور که قبلا اشاره کردم تصور من این است که نقدینگی کشور به دنبال این تصمیم دولت به سمت بازار بورس هدایت می‌شود و به احتمال زیاد تا زمانی که دولت سهام‌ ارزشمند خود را به بازار عرضه کند بورس پررونق می‌ماند و همچنان نقدینگی جامعه را جذب می‌کند.

هشدار نسبت به افزایش قیمت مسکن

کاهش نرخ بهره سپرده‌های بانکی می‌تواند بازار مسکن، «خرید و فروش» و «اجاره» را تحت تاثیر خود قرار دهد. آن‌طور که گفته می‌شود با کاهش سود سپرده‌های بانکی تمایل برای دریافت پول پیش از سوی صاحب‌خانه‌ها کمتر می‌شود و مالکان ترجیح می‌دهند به جای مبلغ رهن، اجاره دریافت کنند؛ بنابراین ما با افزایش اجاره‌بها در بخش مسکن روبه‌رو خواهیم بود. این در حالی است برخی دیگر از صاحب‌‌نظران از نابسامان شدن بازار خرید و فروش صحبت می‌کنند. طبق گفته آنها ممکن است با کاهش سود سپرده‌های بانکی، بخشی از نقدینگی سرگردان وارد بازار مسکن شود و در پی هیجان وارد شده به بازار، قیمت‌ها جهش پیدا کنند.

حسام عقبایی، نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک درخصوص تاثیر کاهش نرخ سود سپرده‌ها بر بازار مسکن گفته است: با کاهش سود سپرده‌های بانکی، این دغدغه وجود دارد که بخشی از نقدینگی سرگردان وارد بازار مسکن شود که بتوانند در آن نابسامانی ایجاد کنند و قیمت‌ها به یکباره دچار جهش شود. همچنین این نگرانی نیز وجود دارد که با کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی، موجران و مالکانی که با درآمد حاصل از اجاره‌داری، گذران زندگی می‌کنند، اقدام به کاهش ودیعه مسکن (پول پیش) کرده و خواهان افزایش رقم اجاره ماهانه پرداختی از سوی مستاجران شوند؛ به خصوص که این اقدام بانک مرکزی مبنی بر کاهش سود سپرده‌ها، با آغاز فصل جابه‌جایی مستاجران یا تمدید قراردادهای اجاره مسکن همزمان شده است.

البته باید اشاره کرد که بازار ملک در چنین وضعیتی می‌تواند جزو اهداف سرمایه‌گذاری قرار بگیرد و اگر راهکارهایی در دستور کار باشد تا سرمایه‌گذاران به ساخت‌وساز مسکن روی بیاورند، سرمایه‌گذاری در این بخش می‌تواند تعادل میان عرضه و تقاضا را به وجود بیاورد، هرچند تجربه نشان داده که معمولا سفته‌بازان در چنین شرایطی به دنبال گرفتن ماهی از آب گل‌آلود هستند.

جذب نقدینگی در بخش‌های مولد اقتصاد

بسیاری از تحلیلگران معتقدند خروج نقدینگی از بانک‌ها و سرازیر شدن آن در بازارهای اقتصادی همچون طلا، ارز یا خودرو می‌تواند تبعات متفاوتی را به همراه داشته باشد و باید با راهکارهای موثر این نقدینگی را در بخش‌های مولد اقتصاد سرمایه‌گذاری کرد و مانع از ایجاد التهاب در بازارهای اقتصادی شد.

طبق گفته صاحب‌نظران مدیریت نقدینگی‌ها باید به گونه‌ای باشد که سرمایه‌ها از بانک‌ها خارج به سمت فعالیت‌های مولد حرکت کند چراکه حرکت این نقدینگی به بخش‌هایی همچون مسکن، طلا، ارز و… می‌تواند اقتصاد را با چالش روبه‌رو کند و تورم بالایی را به دنبال داشته باشد، البته برخی از کارشناسان معتقدند اگر نقدینگی جذب بازاری شود برای مدت زمان کوتاهی افزایش قیمت را به همراه خواهد داشت و پس از مدتی این جو روانی از بین خواهد رفت، اما در مقابل هستند کارشناسانی که چنین تغییراتی را تهدیدی برای بازارهای اقتصادی دانسته و مدیریت نقدینگی و جذب آن در بخش‌های مختلف اقتصاد را دشوار و نیازمند برنامه‌ای دقیق می‌دانند. حال باید منتظر ماند و دید که کدام بازار مقصد نهایی نقدینگی ناشی از کاهش سود سپرده‌های بانکی می‌شود و جذب این نقدینگی چه تبعاتی را برای آن بازار به همراه خواهد داشت؟

منبع: روزنامه ابتکار