چرا سقف برداشت از خودپردازها افزایش پیدا نمی‌کند؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، روز گذشته بانک مرکزی اعلام کرد که سقف برداشت از خودپردازها در سه استان ایلام، کرمانشاه و خوزستان و نقاط مرزی چزابه ، شلمچه، مهران و خسروی به طور موقف افزایش خواهد یافت. به این ترتیب حداکثر مبلغ قابل برداشت از این خودپردازها در ایام اربعین و تا ۵ مهر ماه به ۵۰۰هزار تومان می‌رسد.

با این وجود در استان‌های دیگر کشور سقف برداشت از خودپرداز‌ها همچنان ۲۰۰هزار تومان است. عددی که در سال ۸۷ اعلام شد و تاکنون تغییری نداشته است. با این وجود، سقف کنونی برای پاسخ به تقاضای پول نقد که به تبع تورم بالای اقتصاد ایران و برخی از مقررات افزایش یافته، کافی نیست.

سقف تعدیل شده با تورم؛ سه میلیون و ۴۳۰هزار تومان

یکی از استدلال‌های مهم برای کافی نبودن سقف فعلی برداشت از عابربانک‌ها، نرخ تورم بالا در اقتصاد ایران است. در شهریور ماه سال ۸۷ که رقم ۲۰۰ هزار تومان به عنوان سقف برداشت تعیین شد، شاخص CPI معادل ۲۷٫۶درصد بود. این شاخص در شهریور امسال اما به ۴۷۳٫۲درصد رسیده است.

به این ترتیب، قدرت خرید ۲۰۰هزار تومان در سال ۸۷، معادل سه میلیون و ۴۳۰هزار تومان امسال است. بنابراین انتظار می‌رود که سقف برداشت از عابربانک‌ها نزدیک به این عدد باشد.

اصرار کسبه به دریافت پول نقد

یکی از مشکلاتی امروزه گریبانگیر مردم شده ، اصرار بسیاری از کسبه و حتی پزشکان برای دریافت پول نقد است. این افراد برای فرار از پرداخت مالیات‌ استفاده از کارتخوان را کنار گذاشته و فقط پول نقد دریافت می‌کنند. موضوعی که با وضع مالیات جدیدی بر تراکنش‌های بانکی، تشدید شده است.

از طرف دیگر، سقف برداشت ۲۰۰هزار تومانی از عابربانک‌ها، برای خرید بسیاری از کالاها و خدمات کافی نیست و مردم از این جهت نیز با مشکل مواجه می‌شوند.

اختلاف نجومی حداکثر برداشت در ایران و جهان

بررسی سقف برداشت از عابربانک در چهار کشور، نشان از اختلاف بسیار زیاد این مبلغ در ایران و کشورهای بررسی شده است.

حداکثر مبلغ قابل برداشت از بانک‌های آمریکا از ۳۰۰ تا ۱۰۰۰دلار در هر روز متغیر است. بنابراین مشتریان می‌توانند با توجه به بانک‌ و حساب‌هایی که از آنها استفاده می‌کنند، سقف برداشت روزانه مورد نیاز خود را انتخاب کنند. این بازه در بریتانیا معادل ۳۰۰ تا ۵۰۰ پوند، در هند ۲۰هزار تا ۵۰هزار روپیه و در ترکیه از ۶هزار تا ۱۰هزار لیر است.

برای مقایسه این اعداد با سقف برداشت در اقتصاد ایران، تنها به بررسی آمریکا اکتفا می‌کنیم. در حال حاضر قدرت خرید هر دلار در حدود ۹ هزار تومان است. بنابراین بازه ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ دلاری در شبکه بانکی آمریکا، معادل دومیلیون و ۷۰۰هزار تومان تا ۹میلیون تومان است. بدیهی است که این ارقام با سقف ۲۰۰هزار تومانی فعلی اختلافی نجومی دارند.

تلاش نافرجام بانک‌ها برای افزایش سقف

شبکه بانکی در سال‌های گذشته، بارها نسبت به کافی نبودن سقف برداشت از خودپردازها به بانک مرکزی اعتراض کرده‌اند. بانک‌ها روی این موضوع تاکید می‌کنند که تعیین این مبلغ امری داخلی برای بانک است و لزومی به دخالت بانک مرکزی نیست.

در این راستا برخی از بانک‌ها از اواخر سال ۹۲ اقدام به افزایش خودسرانه سقف برداشت از عابربانک تا مبلغ ۵۰۰ هزار تومان کردند. همچنین زمزمه‌هایی از برنامه بانک‌ها برای رساندن این مبلغ به یک میلیون تومان به گوش می‌رسید. با این وجود بانک مرکزی پس از بررسی این مورد، با افزایش سقف برداشت از خودپرداز موافقت نکرد و دستور داد که این سقف به ۲۰۰هزار تومان بازگردد.

معایب افزایش سقف برداشت از خودپردازها

با وجود لزوم افزایش سقف برداشت از بانک‌ها، باید محدودیت‌هایی برای این اقدام در نظر گرفته شود. زیرا افزایش این سقف سبب افزایش گردش پول نقد در اقتصاد شده و در نتیجه استهلاک اسکناس افزایش می‌یابد. اسکناس‌های نیز کهنه امکان قرار گرفتن در دستگاه‌های خودپرداز را ندارند و یا باعث خرابی دستگاه می‌شوند. به همین دلیل این اسکناس‌های فرسوده باید با اسکناس‌های جدید جایگزین شوند و این موضوع برای بانک‌ مرکزی هزینه زا است.

از طرف دیگر استفاده از اسکناس در شرایط فعلی زمینه برخی از فسادها مانند فرار مالیاتی و پولشویی را فراهم می‌کند و پرداخت‌های الکترونیکی از این لحاظ اولویت دارند.

با این وجود، سقف ۲۰۰هزار تومانی برای برداشت از عابربانک بیش از حد پایین است و این مبلغ باید پس از اقدامات کارشناسی لازم افزایش یابد.