بازار سرمایه؛ بستر شفاف مولدسازی اموال دولت

به گزارش تجارت‌نیوز ، مولدسازی املاک دولتی به طور جدی دنبال می‌شود و قرار است املاک مازاد دولت به همین زودی‌ها به فروش برسد.

رئیس سازمان خصوصی سازی اعلام کرده است که مردم می‌توانند از طریق صندوق املاک و مستغلات بورس در طرح مولدسازی شرکت کنند.

اغلب فعالان اقتصادی هم بازار سرمایه را محیطی مناسب برای فروش اموال مازاد دولت می‌دانند؛ چرا که به واسطه مولدسازی اموال دولت از طریق بازار سرمایه، گردش نقدینگی در بورس افزایش می‌یابد و دولت نیز اموال خود را با بالاترین قیمت و البته در فضایی شفاف به فروش می‌رساند.

کارشناسان بازار سرمایه معتقدند بهترین راه فروش اموال مازاد دولت، صندوق‌‌های بورسی خصوصا صندوق املاک است.

حسین قربان‌زاده، رئیس سازمان خصوصی‌سازی نیز در این خصوص گفته است: در این طرح، مردم می‌توانند در قالب صندوق املاک و مستغلات، واحد‌های سرمایه‌گذاری را خریداری کنند تا هم از تورم ملک مصون شوند و هم از اجاره و منفعت ماهانه یا سالانه آن ملک به نسبت واحد سرمایه‌گذاری بهره‌مند شوند.

وی ۲۳ بهمن ماه نیز گفته بود این طرح شامل همه اراضی و دارایی غیرمنقول دولت می‌شود و فضای اداری بخشی از آن است.

در مولدسازی چهار طرح کلی دیده شده که در مرحله بعدی سایت رونمایی خواهد شد. این طرح‌ها شامل طرح رونق، طرح تجمیع و بهینه‌سازی و طرح نجات می‌شود.

در لایحه بودجه ۳۲۰ هزار میلیارد تومان برای طرح‌های تملک دارایی سرمایه و ۱۰۸ هزار میلیارد تومان برای تامین منابع از محل دارایی غیرمنقول از فروش اموال پیش‌بینی شده که مولدسازی حلقه وصل این دو است.

املاک طرح مولدسازی

بررسی‌ها نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از اموال مازاد، املاک خواهد بود که این املاک شامل پروژه‌های نیمه‌کاره عمرانی و دیگر املاک دولتی است.

در حال حاضر سامانه مولدسازی اطلاعات چندانی ندارد اما آخرین آمار آن نشان می‌دهد که تعداد ۴۷۰ دارایی (اموال غیرمنقول) معرفی شده از سوی وزارت جهادکشاورزی و ۵۲۰ دارایی معرفی شده از سوی وزارت آموزش و پرورش در نقاط مختلف کشور مازاد تشخیص داده شد.

این لیست هنوز تکمیل نشده و به نظر می‌رسد در روزهای آتی شاهد افزایش دارایی‌های مولد در سازمان‌ها وزارتخانه‌ها و ارگان‌های مختلف باشیم.

روز گذشته نیز وزیر اقتصاد به این سوال که آیا ارزش اموال مازاد دولت ۷۰۰۰ هزار میلیارد تومانی است که قبلا اعلام شده بود، پاسخ داد: «برآورد جدیدتری که به روز شده باشد در مورد دارایی‌های دولت وجود ندارد اما این رقم مربوط به پنج سال پیش است و در حال حاضر دقیق نیست.»

نگاهی به صحبت‌های وزیر اقتصاد نشان می‌دهد که میزان دارایی مازدا دولت بالاست و بخش عمده‌ای از این دارایی نیز در قالب ملک است.

همان‌طور که گفته شد کارشناسان عقیده دارند بهترین راهکار برای فروش اموال مازاد دولت صندوق املاک و مستغلات است. در یک تعریف ساده، صندوق‌های سرمایه‌گذاری املاک و مستغلات ابزار مالی است که مالک، اداره یا تامین‌کننده املاک درآمدزاست.

صندوق‌های املاک و مستغلات اقدام به خرید املاک و مستغلات درآمدزا کرده و سپس این اموال را مدیریت می‌کنند. یعنی این دسته از صندوق‌ها، از خرید، نگهداری و مدیریت املاک و مستغلات مختلف سود و درآمد کسب می‌کنند.

در دوره فعالیت این صندوق‌ها یونیت‌داران از عواید بلندمدت یونیت‌ها ناشی از افزایش قیمت ملک در طول زمان (تورم ملکی) و همچنین عواید حاصل از فعالیت‌های مجاز صندوق، منتفع ‌می‌شوند.

در پایان عمر صندوق، این سرمایه‌گذاری با تقسیم اصل سرمایه، سود و عواید حاصل از سرمایه‌گذاری، به پایان می‌رسد.

صندوق‌ها به کمک دولت می‌آیند؟

صندوق‌های بورسی یکی از راهکارهای فروش اموال مازاد دولت است. این صندوق‌ها به تازگی راه‌اندازی شده و استفاده دولت از آن برای اموال مازاد می‌تواند کارایی آن را افزایش دهد. همچنین فروش اموال دولت از مسیر بازار سرمایه نقدینگی و شفافیت بیشتر را برای بازار پدید می‌آورد.

همایون دارابی، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به اینکه بورس شفاف‌ترین مسیر برای فروش اموال مازدا دولت است گفت: «صندوق املاک و مستغلات عملا یک صندوق واسط است. دولت نمی‌تواند دارایی‌هایی مانند یک فرودگاه، بندر، جاده، نمایشگاه بین‌المللی یا به طورکلی دارایی‌های ملی را به فرد واگذار کند.»

وی افزود: «از سوی دیگر فردی نیز توانایی خرید این املاک را ندارد. در نتیجه این دارایی توسط صندوق املاک به صورت یونیت در بازار فروخته می‌شود و بخشی از آن به دولت داده می‌شود تا تامین مالی انجام شود.»

دارابی ادامه داد: «از سوی دیگر صندوق بخشی از این املاک را بهره‌برداری می‌کند یا اجاره می‌دهد و در نهایت درآمد اجاره را به دارندگان یونیت پرداخت می‌کند.»

این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: «در این حالت شما یک دارایی عمده را حفظ کرده و سودی مناسب به دارندگان یونیت نیز پرداخت کردید. »

دارابی در پایان گفت: « ممکن است اکنون دولت دارایی بزرگی داشته باشد که از آن نتواند درآمد کسب کند؛ صندوق دارایی و املاک بهترین گزینه برای تامین مالی و انجام پروژه‌های موازی است.»