مصطفی نیکخواه 
علی محمودیان، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌گو با«تجارت‌نیوز» مطرح کرد:
تمایل سیاست گذار به تداوم دامنه نوسان ۳ درصدی/ دامنه نوسان باید به تدریج وسیع تر شود
ریسک‌های سیاسی طی روزهای اخیر کاهش یافته و بازار سهام نیز با وجود اصلاح نسبی، روز گذشته رکوردهای امیدوارکننده‌ای ثبت کرده است. در چنین شرایطی، موضوع دامنه نوسان سه درصدی و احتمال افزایش آن دوباره در میان فعالان بازار مطرح شده است. علی محمودیان، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز به تشریح بهترین راهکار برای دامنه نوسان در شرایط فعلی پرداخته و سناریوهایی را که می‌تواند در آینده برای دامنه نوسان بورس رخ دهد بررسی کرده است.
بازار سهام از ابتدای امسال با تغییر مکرر دامنه نوسان معاملات روبه‌رو بوده است. برخی از فعالان بازار سرمایه بر این باورند که محدودیت فعلی دامنه نوسان معاملات سبب کندی بازار سهام در رسیدن به ارزش ذاتی خود شده است.
در سال 1403 چه بر سر دامنه نوسان آمد؟
در اوایل فروردین سال جاری رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق حمله کرد و موجب شهادت سردار محمدرضا زاهدی از فرماندهان ارشد سپاه شد. ایران در پاسخ به این حمله رژیم صهیونیستی، در بامداد ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ حملات موشکی و پهپادی‌ای به خاک این رژیم ترتیب داد.
بعد از حملات ایران و احتمال پاسخ رژیم صهیونیستی، صبح روز شنبه 25 فروردین سال جاری، سازمان بورس جلسه‌ای اضطراری برگزار و دامنه نوسان نمادها را محدود کرد. بر این اساس، مقرر شد دامنه نوسان بازار سهام برای مدت‌زمان سه روز متوالی به مثبت و منفی یک درصد کاهش یابد؛ همچنین دامنه نوسان صندوق‌های سهامی نیز به دو درصد کاهش پیدا کرد.
گفتنی است، بعد از این تصمیم سازمان بورس، وضعیت بازار سرمایه کمی بهتر شد اما این شرایط به دلیل افزایش ریسک‌های سیاسی بیشتر از یک ماه دوام نیاورد و مجدداً بورس وارد فاز نزولی شد.
صبح روز دوشنبه 31 اردیبهشت 1403 نیز بعد از سقوط بالگرد سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری سابق، سازمان بورس بار دیگر جلسه‌ای تشکیل داد و این بار مقرر شد دامنه نوسان معاملات سهام مثبت و منفی 2 درصد و صندوق‌های سهامی مثبت و منفی چهار درصد باشد. شایان ذکر است بعد از این اتفاق، شاخص کل بورس در حالت رنج و فرسایش زمانی و قیمتی قرار گرفت.
این محدودیت دامنه نوسان تا تاریخ ۹ تیرماه یعنی پایان انتخابات ریاست جمهوری دولت چهاردهم ادامه‌دار بود و بعد از آن دامنه نوسان کلیه نمادها به 6 درصد افزایش یافت.
تنها 30 روز از انتخابات ریاست جمهوری گذشته بود که اسماعیل هنیه، رهبرحماس، بعد از شرکت در مراسم تحلیف ریاست جمهوری مسعود پزشکیان، در تهران ترور شد. سازمان بورس بعد از این اتفاق تصمیمی در خصوص دامنه نوسان اتخاذ نکرد و بورس تهران از ترس پاسخ ایران به این ترور، سقوط سهمگینی کرد.
بعد از گذشت دو روز کاری از سقوط بازار سرمایه، در نهایت روز شنبه ۱۳ مرداد سازمان بورس دوباره تصمیم به محدود کردن دامنه گرفت. تمامی نمادها و صندوق‌ها از دامنه 6 درصد به یک درصد کاهش یافتند.
سرانجام با فروکش کردن این هیجانات، از روز شنبه 27 مرداد، دامنه نوسان نمادهای بورسی و فرابورسی به 2 درصد و از روز 17 شهریور به مثبت و منفی سه درصد تغییر کرده است.
طی هفته‌های گذشته، بازار سهام با وجود دامنه محدود سه درصدی توانسته است رکوردهای جالب توجهی ثبت کند و مقاومت‌های قدیمی را بشکند. بر همین اساس برخی از فعالان بازار سهام پیشنهاد می‌کنند سازمان بورس دامنه نوسان معاملات را دوباره به وضعیت سابق یعنی منفی و مثبت 6 درصد بازگرداند.
محدودیت دامنه نوسان به مدیریت ریسک سهامداران کمک کرده است
علی محمودیان، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز درباره تاثیر ادامه‌دار بودن محدودیت دامنه نوسان سه درصدی بر بورس توضیح داد: «آغاز موضوع کاهش دامنه نوسان از اتفاقات منطقه‌ای و خاورمیانه رقم خورد. در آن زمان معامله‌گران چشم‌انداز درگیری نظامی بین ایران و رژیم صهیونیستی را پیش‌بینی می کردند.»
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: «سازمان بورس در گذشته برای اینکه ریسک‌های تحمیل‌شده بر بازار سرمایه را کنترل کند و جلوی ریزش‌های هیجانی و شدید در بازار سهام رابگیرد، اقدام به محدود کردن دامنه نوسان می‌کرد.»
علی محمودیان گفت: «محدودیت دامنه نوسان حتی در شرایط بحرانی تا یک درصد نیز اعمال شده بود و بعد از کاهش سطح ریسک‌های سیاسی دامنه نوسان تا محدوده سه درصد افزایش پیدا کرده است.»
این کارشناس بازار سرمایه افزود: «معتقدم محدود کردن دامنه نوسان در گذشته مفید و خوب بوده است، البته مدتی نقدشوندگی را از بازار سهام گرفته بود. نتیجه این اقدام تا به امروز سبب ایجاد مدیریت ریسک برای سهامداران شده است.»
علی محمودیان تاکید کرد: «چنانچه دامنه نوسان بورس کنترل نمی‌شد، بسیاری از سهم‌ها قیمت‌های بسیار پایین‌تری نسبت به حال حاضر داشتند و دچار ریزش بیشتری می‌شدند.»
دامنه نوسان باید به مرور وسیع تر شود
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: «در شرایط فعلی که تاحدی سایه تنش‌ها کاهش یافته است، سهامداران نگرانی کمتری بابت درگیری نظامی میان ایران و رژیم صهیونیستی دارند و به همین خاطر شاهد روزهای مثبت پیاپی در یک ماه گذشته بازار سهام بوده‌ایم.»
محمودیان گفت: «پیشنهاد می‌کنم دامنه نوسان به مرور وسیع تر شود، چرا که از ایجاد صفوف خرید و فروش و سفته‌بازی جلوگیری می‌کند. در کنار آن، سبب افزایش نقدشوندگی در بازار سهام نیز خواهد شد.»
محدودسازی دامنه نوسان موجب ایجاد حباب منفی در صندوق‌های اهرمی شده است
این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: «به دلیل تصمیم در محدودسازی دامنه نوسان شاهد ایجاد حباب منفی در صندوق‌های اهرمی هستیم، چراکه دامنه نوسان این صندوق‌ها با دامنه سهام برابر شده بود.»
محمودیان اضافه کرد: «در چیدمان پرتفوی سهام صندوق‌های اهرمی، ضریب و اهرم وجود دارد. چنانچه سهام به میزان دو درصد رشد قیمتی داشته باشد، این صندوق‌ها به میزان دو برابر احتمال رشد قیمت دارند که از قابلیت و کاربرد این صندوق‌ها کم می‌کند.»
او ادامه داد: «دامنه نوسان صندوق‌های اهرمی باید تغییر کند، چراکه سبب ایجاد حباب منفی در NAV صندوق و ایجاد صفوف خرید سنگین می‌شود.»
هدف سیاست‌گذار صعودی نگه داشتن بازار برای مدت‌زمان بیشتر است
این کارشناس بازار سرمایه گفت: «معتقدم سیاست‌گذار قصد دارد، زمان بیشتری بازار را سرسبز نگه دارد و در مقابل، برای این کار دامنه نوسان را تغییر نمی‌دهد، زیرا با ایجاد صفوف خرید، هیجان مثبت بیشتری القا می‌شود.»
دامنه نوسان باید در حالت تعادل برای تمامی نمادها اعمال شود
محمودیان تشریح کرد: «نکته‌ای که باید مد نظر قرار داد این است که مانند سال 97 تمام سهم‌های بازار بورس و فرابورس دامنه مشابه و یکسانی داشته باشند، حتی سهم‌های بازار پایه در آن دوران به دلیل داشتن ریسک، دامنه نوسان وسیع تری نسبت به سایر سهم ها داشتند.»
گزارش‌های بیشتر را در صفحه بازار سرمایه بخوانید.
نظرات