مروری بر اقتصاد رمز ارزی ایران در سال ۲۰۲۲

به گزارش تجارت‌نیوز ، در طول سال 2022 میلادی (دی‌ماه 1400 تا دی‌ماه 1401) اقتصاد ایران به‌شدت تحت تاثیر بیماری کووید-19، تحریم‌های بین‌المللی و ناآرامی‌های اجتماعی قرار گرفت. تمام این عوامل باعث محدود شدن دسترسی اقتصاد ایران به بازارهای مالی بین‌المللی شد.

با وجود این شرایط، تمایل شهروندان ایرانی با کاهش قیمت اکثر ارزهای دیجیتال در سال 2022 به رمز ارزها روند صعودی داشت. بر اساس تحقیقات موسسه TRM Labs در این سال، حجم ورودی رمز ارز به صرافی‌های ایرانی به سه میلیارد دلار رسید. این رقم بر اساس بررسی معاملات صد صرافی رمز ارز ایرانی فعال در طول یکسال بدست آمده است.

انطباق ایران با رمز ارزها

صرافی نوبیتکس، بزرگترین صرافی ایران از لحاظ حجم معاملات است. بیش از 87 درصد (معادل 2.6 میلیارد دلار) از تمام وجوه جابه‌جا شده داخلی و بین‌المللی از طریق صرافی انجام شده است. حدود 12 درصد از مبالغ دریافتی متعلق به چهار صرافی فعال شامل اکسینو، آبان تتر، بیت24 و Wallex.ir بوده است. بیشترین وجوه ارسالی از صرافی Wallex.ir و بیشترین دریافت وجوه توسط صرافی نوبیتکس انجام شده است.

بر اساس گزارش این موسسه تحقیقاتی، رمز ارز ترون (TRX) محبوب‌ترین شبکه بلاکچین برای انتقال در میان ایرانیان بوده است و 66 درصد از حجم معاملات انجام شده در سال 2022، به‌وسیله این شبکه رخ داده است. دلیل این محبوبیت را می‌توان هزینه کارمزدهای کمتر شبکه نسبت به اتریوم دانست.

تبعیت صرافی‌های ایرانی از قوانین احراز هویت مشتری

بسیاری از ارائه‌دهندگان سرویس‌های مجازی از قوانین احراز هویت مشتری (KYC) برای افزایش امنیت و رعایت قوانین استفاده می‌کنند. بر اساس تحلیل TRM، وضعیت احراز هویت مشتری صرافی‌های رمز ارز ایرانی هم‌تراز با صرافی‌های برتر در جهان است و دقیق‌ترین قوانین KYC توسط صرافی نوبیتکس رعایت می‌شود.

بر اساس نمودار زیر، حجم ورودی به صرافی‌های ایرانی در سطح یک رعایت قوانین 286.2 میلیون دلار، در سطح دو 1.8 میلیون دلار و در سطح سه، 2.6 میلیارد دلار بوده است. منظور از سطح یک، عدم نیاز به ارائه هیچ‌گونه مدارک و اطلاعات هویتی، سطح دو نیاز به اطلاعات هویتی اما بدون نیاز به ارسال مدارک و سطح سه نیازمند ارسال حداقل یک مدرک هویتی است.

انتقال از صرافی‌های بین‌المللی به ایران

بیش از 60 درصد وجوه ورودی به صرافی‌های ایران، از خارج از کشور به حساب‌های کاربران ایرانی واریز شده‌اند. کیف‌پول‌های بدون میزبان و قراردادهای هوشمند،‌ 0.1 حجم ورودی و 1/3 حجم خروجی (ارسالی) را شکل می‌دهند. یک درصد از حجم ورودی و خروجی از طریق دیفای انجام شده است.

با وجود اینکه اکثر شهروندان ایرانی ترجیج می‌دهند تا از صرافی‌های ایرانی برای معاملات رمز ارزی خود استفاده کنند، اما برخی از کاربران از فیلترشکن‌ها برای دسترسی به صرافی‌های خارجی استفاده می‌کنند. یکی دیگر از راه‌های دسترسی به صرافی‌های خارجی، خرید آی‌دی‌های فیک شهروندان اندونزی، قزاقستان، کلمبیا، امارات متحده عربی و یونان است.

پروژه‌های بلاکچینی ایران

دو پروژه بزرگ بلاکچینی ایران ققنوس و برنا هستند که از سال 2019 فعالیت خود را آغاز کرده‌اند. شبکه ققنوس در سال 2019 به صورت مشترک توسط بانک‌های ملی، ملی، پاسارگاد و پارسیان و با همکاری شرکت توسعه سامانه‌های نرم افزاری نگین طراحی و عرضه شده است.

همچنین، رمزارز ایرانی پیمان (PayMon) توکن بومی شبکه ققنوس است که اولین رمزارز ملی با پشتوانه طلا در ایران است. برنا یک پلتفرم ایرانی مبتنی بر بلاکچین است که توسط بانک مرکزی ایران و مجموعه بلاکچینی اریاتک طراحی شده است و در قالب هایپر لجر فابریک (Hyperledger Fabric) طراحی شده است.

نقش دولت در اقتصاد رمز ارزی ایران

بر اساس گزارش اخیر بانک مرکزی ایران، حجم معاملات رمز ارزی در سه ماهه دوم سال مالی به 85 تریلیون دلار (197.6 میلیون دلار) رسیده است. همچنین، کارگروه رمزارز ایران که شامل بانک مرکزی ایران، وزارت اطلاعات، وزارت نیرو و وزارت صمت است، دو مرتبه در هر ماه، گرد هم می‌آیند تا درباره سیاست‌های مورد نیاز درباره رمز ارزها در ایران همفکری کنند.