حامد اناری 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
غول خفته ذهن / استرس چگونه به مغز آسیب می‌رساند؟
در دنیای پرشتاب امروز، کمتر کسی پیدا میشود که تجربه‌ای استرس زا نداشته و چنین فشاری را روی خود احساس نکرده باشد. این واکنش طبیعی بدن به چالش‌ها و خطرات، گاه چنان مهمان ناخوانده‌ای میشود که بر تمام ابعاد زندگی ما سایه می‌افکند.
به گزارش تجارت‌نیوز، استرس مانند غولی در ذهن انسان است که با ما همزیستی می‌کند. وجود آن یکسر عذاب و بدبختی نیست. بلکه مزایایی نیز از وجود غول استرس، حاصل می‌گردد. ما به استرس نیاز داریم. برخی از فرایندها در بدن به‌واسطه نوسان هورمون استرس یا کورتیزول تنظیم می‌شوند. اما استرس چیست و راه‌های درست و غلط مقابله با آن چیست؟
استرس یا غول خفته ذهن در یک نگاه
استرس پاسخ طبیعی بدن به چالش‌ها است و در شرایط دشوار و خطرناک احساس میشود. بدن در این هنگام هورمون‌هایی مانند کورتیزول و آدرنالین ترشح می‌کند که توان ما را در این مواقع افزایش می‌دهد و در مقابله با این چالش‌ها به ما یاری می‌رساند. این هورمون‌ها ضربان قلب را بالا می‌برند و عضلات را برای واکنش سریع آماده می‌کنند.
گاهی اوقات پیش می‌آید که اتفاقا ما به بیدار شدن غول استرس احتیاج داریم. برای بیرون آمدن از شرایط وخیم و مخمصه‌هایی بحرانی، گاهی اوقات واکنش‌هایی هیجانی از ما سر می‌زند که نجات‌بخش ما هستند. این ناشی از بیدار شدن همین غول استرس است. اما برای هر چیزی یک حد طبیعی وجود دارد. همانطور که خواب طولانی این غول و بیدار نشدنش ما را در شرایط خاصی با مشکل مواجه می‌کند، از طرفی هوشیار بودن و بیدار ماندن غول استرس در بدن باعث بروز برخی مشکلات در بدن میشود. حال باید پرسید در این حالت چه اتفاقی می‌افتد. زمانی که غول استرس بدخواب شده و استراحت نمی‌کند و ما با مشکل استرس حاد و مزمن روبه‌رو هستیم.
غولی که بدخواب شده / استرس حاد و مزمن چیست؟
دو نوع اصلی استرس، یعنی نوع حاد و مزمن آن افراد را با مشکلات مختلف و گوناگونی مواجه می‌کنند. استرس حاد کوتاه‌مدت است به عنوان پاسخ به یک رویداد خاص مثل تصادف، سخنرانی در جمع و موقعیت خطرناک به سراغ شما می‌آید. با این حال این نوع از استرس می‌تواند مفید هم واقع شود. معمولا ضرری ندارد و بعضی اوقات به ما انگیزه می‌دهد تا با چالش‌ها روبه‌رو شویم.
اما استرس مزمن داستانی متفاوت دارد. غولی که در ذهن شده دیگر نمی‌خوابد نمی‌تواند احتمالا شما را با مشکل مواجه می‌کند. افرادی که در معرض شرایط طاقت‌فرسا، مشکلات مالی و روابط پرتنش یا بیماری‌های مزمن قرار می‌گیرند، غول ذهن‌شان دیگر نمی‌خوابد. استرس مزمن می‌تواند اثرات مخربی بر سلامت روانی و جسمی ما داشته باشد.
نفس سمی غول همیشه بیدار / استرس چگونه به مغز آسیب می‌رساند؟
مغز ما نقش کلیدی در مدیریت استرس ما ایفا می‌کند. استرس مزمن اما می‌تواند موجب تخریب این سیستم‌های کنترلی شود. غول همیشه بیدار می‌تواند ساختار و عملکرد مغز را مختل کند. این تاثیرات مخرب بر مغز را نمی‌توان به یک لیست محدود کرد. هر چه جلوتر می‌رویم و چشم روانشناسان و انسان‌شناسان تیزتر میشود، جنبه‌های دیگری از مسمومیت ناشی از نفس این غول بر ما نمایان میشود.
استرس مزمن باعث کوچکتر شدن هیپوکامپ میشود. هیپوکامپ بخشی از مغز ماست که در آن فرآیندهایی مربوط به یادگیری و حافظه انجام میشود. استرس مزمن و طولانی مدت می‌تواند به فرایند یادگیری و حافظه ما آسیب بزند. کوچکتر شدن هیپوکامپ به عنوان بخشی از مغز البته می‌تواند نتایج پیچیده و وحشتناکی در پی داشته باشد.
غول همیشه بیدار استرس، در طولانی‌مدت سلول‌های مغز شما را می‌خورد. سلول‌هایی که در نواحی مربوط به کنترل خلق و خو، تمرکز و تصمیم‌گیری هستند به طبع دل این غول بسیار خوش می‌آید. از طرف دیگر استرس نقش عمده‌ای در بیماری‌هایی مانند افسردگی دارد.
غول استرس در هر فرد با فرد دیگر متفاوت است. هر کس غول شخصی‌سازی‌شده خود را در خود پرورش می‌دهد. برخی غول‌ها در ذهن افراد هستند که از ابتدا تربیت شده‌اند و کمتر همزیست خود را اذیت می‌کنند. برخی غول‌ها هستند که به مرور زمان سرکش شده‌اند و دیگر از شخص حساب نمی‌برند. از همین رو افراد روش‌های مختلفی برای برخورد و کنترل و یا حتی تربیت غول استرس خود دارند.
غول‌کش‌های قلابی / راه‌های درست و غلط کنترل استرس چیست؟
غول‌کش‌ها یا راه‌های مقابله با استرس، در دو دسته طبقه‌بندی می‌شوند. خوب یا بد، اصلی یا قلابی. هر فرد احتمالا راهی برای کنترل استرس خود پیدا کرده است. برخی از راه‌ها را می‌توان به طور عمومی درست و غلط نامید. ابتدا به غول‌کش‌های کارا می‌پردازیم. ابزار‌ها یا فعالیت‌هایی که سطح استرس را کاهش می‌دهند و شما را به وضعیت آرامش نسبی می‌رسانند.
راه‌های درست مقابله با استرس
ورزش کردن به صورت منظم شاید یکی از بهترین این غول‌کش‌ها باشد. ورزش به آزاد شدن هورمون‌های اندورفین در بدن شما کمک می‌کند. این هورمون کمک می‌کند که خلق و خو بهبود یابد و احساس آرامش را افزایش می‌دهد.
مدیتیشن یکی دیگر از فعالیت‌هایی است که به کاهش سطح استرس در بدن شما کمک می‌کند. با انجام این کار شما می‌توانید روی لحظه حال تمرکز کنید و با تسلط بیشتر و بهتری افکار منفی را بررسی کنید.
صحبت کردن با یک دوست نیز می‌تواند به شما در کنترل استرس خود کمک کند. یک دوست امن در این مواقع می‌تواند به شما کمک شایسته‌ای کند. حتی صحبت با یک متخصص گاهی اوقات لازم است. دوستان شما برای شنیدن احساسات شما و در میان گذاشتن احساس متقابل و تجربه مشابه خود می‌توانند نقشی مفید ایفا کنند. اما یک متخصص گاهی اوقات می‌تواند راه‌حلی جدی‌تر و علمی‌تر به شما ارائه دهد تا از استرس کمتر عذاب بکشید.
خواب کافی یکی دیگر از این فعالیت‌ها است. خواب سالم، تغذیه سالم یکی از ضروریات هر فرد است. کمبود یا نقصان به هر کدام از این دو، می‌تواند غول استرس را بدخواب کنند. بخوابید و سالم تغذیه کنید تا غول استرس شما به همین منوال زیست کند.
غول‌کش‌های قلابی / راه‌های غلط و آسیب‌زا برای مقابله با استرس
به همین ترتیب کم‌خوابی و خواب نامنظم، تغذیه ناسالم می‌تواند از جمله فعالیت‌هایی باشند سطح استرس شما را افزایش می‌دهند. غول استرس از این موارد متنفر است. در کم‌خوابی و بدخوابی هیچ گونه افتخاری وجود ندارد. این کار به بدن شما و مغز شما ضرر می‌رساند و در بلند مدت به سلامت شما آسیب می‌زند.
مصرف مواد مخدر یا دیگر داروهای کنترل استرس، یکی از غلط‌راه‌های کاهش استرس است. شاید در یک بازه زمانی کوتاه مصرف یا استعمال یک ماده نامتعارف شما را از وضع عمومی زندگی خود دور کند، اما به یاد داشته باشید که این راه‌حل نه تنها در بلندمدت شما را بی‌جواب رها می‌کند. بلکه شما در باتلاقی خودساخته فرو می‌روید که توان شخصی مقابله با استرس را از دست می‌دهید. اعتیاد به این دست از مواد نتایجی بسیار ترسناک برای سلامتی شما در پی خواهد داشت.
افراد معمولا برای کاهش سطح استرس خود را از موقعیت‌های استرس زا دوری می‌کنند. دروی از اجتماعات انسانی و فاصله گرفتن از گروه‌ها و رفتن به انزوا جواب یا راه‌کارهای درستی برای مقابله با غول استرس نیستند.
راه حل نهایی/ استخدام غول‌کش‌های حرفه‌ای
همانطور که اشاره شد، استرس می‌تواند تاثیرات مخربی در ذهن داشته باشد و به مغز شما آسیب برساند. به یاد داشته باشید اگر کنترل استرس خود را دست داده‌اید، برای بازگرداندن این وضعیت به شرایط عادی، نیاز به کمک دارید. از این کار ترسی نداشته باشید. داشتن یک مشاور و یک همراه متخصص در دورانی که استرس بخشی از زندگی همگان شده است، یکی از ضروریات به حساب می‌آید. به سلامتی خود اهمیت دوچندان دهید و با خودتان مهربان باشید.
ما به عنوان یک رسانه به شما پیشنهاد می‌دهیم همواره برای رهایی از استرس و اضطراب‌ها به پزشکان و روانشناسان مراجعه کرده و از توصیه افراد غیر متخصص و خود درمانی دوری بجویید.
از اخبار حوزه استارتاپ و فناوری اطلاعات را در صفحه استارتاپ تجارت‌نیوز بخوانید.
نظرات