رییس‌جمهور چند ساعت باید بخوابد؟
اعتماد نوشت؛ یکی از گزاره‌هایی که خیلی مطرح می‌شود این است که رییس‌جمهور باید روزانه از صبح علی‌الطلوع تا نیمه شب کار کند و به مسائل مردم برسد.
به همين دليل يكی از ويژگی‌های رييس سابق دولت را پركاری او می‌دانستند. اين يادداشت در مقام آن است كه نشان دهد اين ويژگی در دنياي مدرن نقطه قوت هيچ مدير و سياستمداری محسوب نمی‌شود. البته ممكن است در شرايط خاصی مثل بروز برخی حوادث يا رويدادهای سياسی، لازم باشد كه در طول یک روز حتي ٢٠ ساعت كار كرد و چند روز پياپی در چنين وضعی بود، ولی در شرايط عادی نبايد چنين باشد. اگر بخواهيم فعاليت‌های یک مدير سياسی و حتي مديران كارخانه‌ها و بنگاه‌ها را زمان‌بندی كنيم، به طور قطع ٦ تا ٧ ساعت آن بايد خواب باشد.
برخي افراد گمان می‌كنند كه اگر كمتر بخوابند، می‌توانند بيشتر خدمت كنند. در حالي كه اصلا چنين نيست. خواب برای تجديد قوای مغز كه مهم‌ترين عضو انسان است، ضرورت دارد. كسي كه روزانه ٤ ساعت يا كمتر بخوابد، به طور قطع قوه فكری و مغزی او دچار اختلال می‌شود و توان درک و فهم و خلاقيت او به نحو ملموسی كم می‌شود. خواب یک نياز بيولوژیک است كه در كوتاه‌مدت می‌توان خواب را كم كرد ولی كم‌خوابی در بلندمدت، مغز را فرسوده می‌كند.
اخيرا كتابی ترجمه شده كه ١٢ قانون مغز را توضيح داده كه قانون هفتم آن اين است كه: «خوب بخوابيد تا خوب فكر كنيد». در اين كتاب نشان می‌دهد كه كم‌خوابی، فرد را عصبانی، زودرنج و بسيار حساس كرده و سبب كاهش يادگيری و فراموشكاری فرد و در صورت تداوم كم‌خوابی موجب لرزش دست‌ها و لكنت زبان هم می‌شود. به همين دليل نويسنده كه كارشناس برجسته‌ای در اين موضوع است، چرت زدن بعدازظهر را هم خيلی خوب دانسته و توضيح می‌دهد كه ليندون جانسون، رييس‌جمهور آمريكا در ٥٠ سال پيش هميشه بعدازظهرها نيم ساعت چرت می‌زد تا برای كار بعدازظهر تجديد قوا كند.
كمبود خواب حتی اثرات فيزيكی دارد. براي نمونه به كاهش مصرف غذا يا ساخت انسولين در بدن منجر می‌شود. اگر كسي كه ٣٠ ساله است در شبانه‌روز ٤ ساعت بخوابد، برخی مواد شيميایی بدن او شبيه به موادی می‌شود كه در بدن يك فرد ٦٠ ساله توليد می‌شود و لذا او را پير می‌كند. به دليل اهميت خواب است كه تكنولوژی‌های جديد درصدد هستند تا خواب را راحت و در دسترس كنند. در نهايت اينكه برخی سازمان‌ها برای حل بغرنج‌ترين مشكلات خود گروه حل مشكل را به مرخصی كوتاهی می‌فرستند كه خوب استراحت كرده و خوب بخوابند و پيش از آنكه ٨ ساعت بخوابند نه تصميم می‌گيرند و نه نتيجه‌گيری می‌كنند.
رييس‌جمهور به جز ٧ يا ٨ ساعت خواب و استراحت بايد حدود ٤ ساعت را برای انجام امور شخصي و علايق فردی و ارتباط با خانواده صرف كند. اين مساله نه فقط جزو حقوق فرد است، بلكه نياز و ضروری هم هست. از ١٢ ساعت باقي‌مانده، حتما بايد ٢ تا ٣ ساعت را صرف مطالعه كند. برخی گمان می‌كنند كه رييس‌جمهور بايد كار كند و نه مطالعه! اين تصور نادرست است. رييس‌جمهور بيش از افراد عادی نيازمند مطالعه است. همه جور مطالعه، از مطالعه كتاب‌های تاريخی گرفته تا كتاب‌های رمان و اقتصادی و سياسی و اجتماعی و نيز مطبوعات و مقالات و… حتي بايد از نوشتن هم دست برندارد.
رييس‌جمهوری كه نتواند يك متن منقح شده كه بازتاب‌دهنده ذهن منسجم او باشد، بنويسد، به درد نمی‌خورد. اگر رييس‌جمهور اهل مطالعه باشد، مسائل را می‌فهمد. ديگر آمار و ارقام بی‌پايه در اختيار كسی نمی‌گذارد. متوجه می‌شود كه ٥/٢ برابر شدن اقتصاد كشور در ٤ سال جزو محالات است. آن هم كشوری كه بيش از ٤ دهه است كه به ندرت رشد اقتصادی سالانه آن به ٨ درصد رسيده است. رييس‌جمهور اهل مطالعه، نخواهد گفت كه در ايران و در كوتاه‌مدت سالانه ۱.۵ ميليون شغل ايجاد می‌كنم.
بخشي از ٩ تا ١٠ ساعت باقی‌مانده را بايد به ارتباط با مردم و نخبگان و گروه‌های اجتماعی اختصاص دهد. بدون اين ارتباط ذهن رييس‌جمهوری انتزاعی می‌شود. هر چند بدون مطالعه نيز ذهنش انحرافی می‌شود. بنابراين همان ٨ ساعت كار برای رييس‌جمهور كافی است. البته رييس‌جمهور قرار نيست كه همه تصميمات را به خودش منتهی كند. بايد اطرافيانی داشته باشد كه در حوزه‌های تخصصی و كارشناسی از رييس‌جمهور فهميده‌تر و آگاه‌تر باشند، در واقع كار اصلی رييس‌جمهور پيدا كردن و مديريت نمودن چنين افرادی و تفويض اختيار به آنان يا عدم دخالت در كارهای آنان است. اگر اطرافيان او افراد كوتوله‌ای باشند كه فقط بله‌قربان‌گویی را پيشه كنند، اين رييس‌جمهور شكست خواهد خورد.
رييس‌جمهور نيز بايد مثل همه مردم از مرخصی‌های سالانه خود استفاده كند. هر چند روسای جمهور در مرخصی‌ها نيز با مسائل كشور مرتبط هستند، ولی رفتن به سفر و استراحت نه تنها بد نيست كه ضروری هم هست و به افزايش كارایی رييس‌جمهور كمک می‌كند. فراموش نشود، روسای جمهور قرار نيست كارهای عادي را انجام دهند. آنان تصميماتی را اتخاذ خواهند كرد كه كوچک‌ترين اشتباه در آنها مبالغ كلان و سرنوشت بسياری را جابه‌جا می‌كند و برخی را تضعيف و برخی را تقويت می‌كند. خلاصه مطلب اينكه اگر كسی مدعی شد كه روزی ١٨ ساعت يا ٢٠ ساعت كار می‌كند، حتما كيفيت كار او نابخردانه و در نهايت مردم و جامعه ضرر خواهند كرد، همچنان كه كردند. پس بايد دنبال رييس‌جمهوری بود كه در خواب، خوراک، پوشاک، كار، مطالعه، ارتباط با ديگران و… متعادل و متوازن رفتار كند.
نظرات