بایدن درباره بازگشت به برجام چه گفت؟
جو بایدن رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در گفت‌وگویی با توماس فریدمن، تحلیلگر نیویورک‌تایمز به تشریح مواضعش درباره دیپلماسی آتی دولتش با ایران و به‌ویژه در زمینه توافق هسته‌ای پرداخت.
به گزارش تجارت‌نیوز ، بایدن در پاسخ به این سؤال که آیا به دیدگاهش درباره توافق هسته‌ای ایران که پیش از این در یادداشتی در پایگاه اینترنتی شبکه سی‌ان‌ان منتشر کرده بود، پایبند است یا نه، گفت: سخت خواهد بود اما بله.
بایدن ۱۳ سپتامبر (۲۳ شهریور) در تارنمای سی‌ان‌ان در ارتباط با بازگشت به برجام در مقاله‌ای نوشته بود: «اگر ایران به تعهدات برجامی‌اش بازگردد، آمریکا به‌عنوان نقطه آغاز مذاکرات بعدی به این توافق بازخواهد گشت» و تحریم‌هایی را که در دولت دونالد ترامپ علیه ایران اعمال شده بود، لغو کند.
بایدن اکنون در قامت رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در این گفت‌وگو افزود: ببینید، بحث زیادی درباره موشک‌های نقطه‌زن و طیف دیگری از چیزهایی وجود دارد که موجب ثبات‌زدایی منطقه می‌شوند اما واقعیت این است که بهترین راه برای رسیدن به کمی ثبات در منطقه توافق درباره برنامه هسته‌ای[ایران] است.
او همچنین مطرح کرد که اگر ایران به یک بمب هسته‌ای دست پیدا کند، فشار زیادی بر سعودی‌ها، ترکیه، مصر و دیگران اعمال می‌کند تا اینکه آنها هم خودشان بخواهند به سلاح هسته‌ای دست پیدا کنند و «آخرین چیز بدی که ما در این بخش از جهان می‌خواهیم، این است که دنبال دستیابی به ظرفیت هسته‌ای باشد».
رئیس‌جمهور منتخب آمریکا ادامه داد: با رایزنی متحدان و شرکایمان در مذاکرات و توافق‌های بعدی برای سخت‌تر و طولانی‌ترکردن محدودیت‌های هسته‌ای ایران همچنین مطرح‌کردن برنامه موشکی‌اش، مشارکت خواهیم کرد. اگر ضرورت داشته باشد، آمریکا همیشه گزینه بازگردانی سریع تحریم‌ها را دارد و ایران این را می‌داند.
جمهوری اسلامی ایران همواره اعلام کرده است در صورت بازگشت آمریکا به برجام و اجرای تعهدات برجامی از سوی دیگر طرف‌های این توافق بین‌المللی، گام‌های برداشته‌شده در مسیر کاهش تعهدات برجامی از سوی تهران به‌سرعت برگشت‌پذیر خواهد بود.
فریدمن در مقاله خود به گفت‌وگوی ظریف اشاره کرده و گفته بازگشت کامل آمریکا و ایران به تعهدات هسته‌ای می‌تواند به‌صورت اتوماتیک انجام شود و نیاز به مذاکره ندارد.
به نوشته نیویورک‌تایمز، دیدگاه بایدن و تیم امنیت ملی‌اش این است که به محض اینکه توافق هسته‌ای از سوی هر دو طرف (تهران و واشنگتن) به اجرا گذاشته شود، باید به‌صورت خیلی کوتاه، دور مذاکراتی برای طولانی‌کردن مدت محدودیت تولید مواد قابل شکافت در ایران و بررسی فعالیت‌های منطقه‌ای تهران در لبنان، عراق و سوریه، انجام شود.
فریدمن در این مقاله می‌نویسد که «تیم بایدن دوست دارد به دنبال مذاکره‌ای باشد که نه‌تنها شامل اعضای ۱+۵ باشد بلکه شامل همسایگان عرب ایران هم باشد به خصوص عربستان و امارات متحده عربی».
جو عزیز مسئله دیگر ایران هسته‌ای نیست
نیویورک‌تایمز در این مقاله تحلیلی به قلم توماس فریدمن با عنوان «جو عزیز، مسئله دیگر ایران هسته‌ای نیست» نوشته است: بایدن قصد احیای توافق هسته‌ای ایران را دارد، اما در وهله نخست او باید با خاورمیانه جدید روبه‌رو شود. توماس فریدمن روزنامه‌نگار بخش سیاست خارجی نیویورک‌تایمز در ابتدای مقاله خود، شهید محسن فخری‌زاده را برجسته‌ترین طراح برنامه هسته‌ای ایران و عامل ترور وی را اسرائیل دانسته و می‌نویسد با ترور دانشمند هسته‌ای ایران «خاورمیانه تضمین می‌دهد که کار جو بایدن را از نخستین روز کاری‌اش پیچیده کند». رئیس‌جمهور منتخب جو بایدن منطقه را به‌خوبی می‌شناسد اما اگر من یک توصیه برای او داشته باشم، این است؛ «این خاورمیانه، آن منطقه‌ای نیست که چهار سال پیش هنگامی که کاخ سفید را ترک کرده، بود».
به گفته وی، بهترین راه برای اینکه بایدن وضعیت «خاورمیانه جدید» را درک کند، مطالعه آنچه در ساعات اولیه ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹ رخ داده است؛ هنگامی که ۲۰ هواپیمای بدون سرنشین و موشک‌های کروز با هدایت دقیق به یکی از مهم‌ترین میدان‌های نفتی و مراکز فراوری عربستان سعودی «بقیق» (آرامکو) خسارت هنگفتی وارد کردند. «این رویداد یک نقطه عطف بود». فریدمن البته هواپیماهای بدون سرنشین و موشک‌های کروز را مرتبط با ایران دانسته درحالی‌که ایران این ادعا را رد می‌کند اما او نوشته است که این پهپادها و موشک‌های هدایت‌شونده در ارتفاع کم با چنان اختفایی پرواز می‌کردند که نه حرکت و نه حمله قریب‌الوقوع آنها توسط سیستم‌های ردیابی سعودی یا آمریکایی به‌موقع شناسایی نشد.
فریدمن این اتفاق را نقطه آغاز تغییر وضعیت خاورمیانه می‌داند؛ به‌ویژه آنکه ترامپ در مورد این اتفاق هیچ واکنش خاصی نشان نداد.
فریدمن در ادامه این مقاله به برنامه هسته‌ای ایران و خروج آمریکا از برجام و نهایتا لغو تعهدات هسته‌ای ایران می‌پردازد و می‌نویسد «پس از لغو توافق هسته‌ای توسط ترامپ، ایران از تعهدات خود مبنی بر اعمال محدودیت بر غنی‌سازی اورانیوم با قابلیت استفاده تسلیحاتی به‌تدریج خارج شد. اما از زمان انتخاب بایدن، ایران گفته است که اگر بایدن تحریم‌های سنگین اعمال‌شده توسط ترامپ را لغو کند، «به‌طور خودکار» به تعهدات هسته‌ای خود بازمی‌گردد.
تهران می‌گوید تنها پس از برداشته‌شدن این تحریم‌ها «ممکن است» درباره موضوعات منطقه‌ای خود گفت‌وگو کند. اینجاست که مشکلات برای بایدن آغاز می‌شود. بله، اسرائیل و کشورهای عربی سنی می‌خواهند اطمینان حاصل کنند که ایران هرگز نتواند سلاح هسته‌ای تولید کند. اما مسئله به اینجا ختم نمی‌شود.
همراهی اروپا با آمریکا برای حفظ برجام
ایسنا هم نوشت: اتحادیه اروپا تأکید کرد که این اتحادیه به همراه آمریکا باید برای حفظ برنامه جامع اقدام مشترک تلاش کنند. اتحادیه اروپا دستورکار جدید خود را در رابطه با همکاری این اتحادیه با آمریکا برای تغییر جهانی اعلام کرد که خطاب به نهادهای آن ابلاغ شده است.
بنابر گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی اتحادیه اروپا، در بخشی از این دستور کار در رابطه با ایران آمده است: لازم است که اتحادیه اروپا و آمریکا برای حفظ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که در قطع‌نامه ٢٢٣١ شورای امنیت سازمان ملل نیز تصویب شده است، تلاش کنند. در ادامه آمده است: توافق هسته‌ای با ایران یک عنصر کلیدی در معماری عدم اشاعه در جهان است و ما باید با همکاری با یکدیگر به دستاوردهای آن بیفزاییم. جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز روز گذشته در واکنش به ترور جنایتکارانه شهید محسن فخری‌زاده، آن را اقدامی مجرمانه خواند و بر لزوم حفظ برجام تأکید کرد.
وی همچنین گفت که از بین بردن دانشمندان ایرانی راه جلوگیری از هسته‌ای‌شدن ایران نیست. عصر سه‌شنبه، جوسپ بورل با انتشار پیامی در صفحه توییتری خود نوشت: با محمدجواد ظریف درباره تحولات مربوط به روابط ایران و اتحادیه اروپا گفت‌وگو و بر اهمیت حفظ برجام تأکید کردم.
به‌عنوان هماهنگ‌کننده برجام به کار در راستای اجرای کامل این توافق توسط تمام طرف‌ها ادامه می‌دهیم. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از تماس تلفنی با وزیر امور خارجه کشورمان به اهمیت توافق هسته‌ای ایران اشاره و بر لزوم اجرای کامل این توافق از سوی تمام طرف‌ها تأکید کرد. به گزارش ایرنا، پیش‌تر وزارت امور خارجه کشورمان گزارش داد که در این تماس تلفنی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با تأکید مجدد بر مجرمانه‌بودن اقدام تروریستی در به‌شهادت‌رساندن شهید فخری‌زاده، مواضع اتحادیه در این زمینه را تشریح کرد.
منبع: شرق
نظرات