عاطفه محمودی 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
بیش از ۳ هزار هکتار بافت فرسوده در تهران / ۵۰ درصد بیمارستان‌های تهران بافت فرسوده است
علاوه بر اینکه بسیاری از ساختمانهای پایتخت روی گسل ساخته شده، بافت‌های فرسوده آن نیز نگرانی‌ها را درباره خسارات زلزله احتمالی افزایش داده است. مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی میگوید: «حدود سه هزار و ۲۰۰ هکتار از وسعت تهران در بافت فرسوده قرار گرفته است. همچنین ۵۰ درصد از بیمارستان‌های تهران بافت فرسوده دارند.»
به گزارش تجارت‌نیوز ، تهران با تراکم بالای جمعیت که در شب حدود هشت میلیون نفر و در روز حدود ۱۲ میلیون نفر جمعیت دارد، همیشه در خطر زلزله بوده است.
علی بیت اللهی، مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به تجارت‌نیوز میگوید از کل مساحت تهران، حدود سه هزار و ۲۰۰ هکتار آن در بافت فرسوده قرار گرفته است. او با بیان اینکه ۵۰ درصد بیمارستان‌های تهران نیز بافت فرسوده هستند، میگوید ایران از نظر ریسک لرزه‌ای جز پنج کشور اول دنیاست.
اخیرا بهرامی، معاون خدمات شهری شهردار تهران از آماده‌سازی یک زمین ۱۳ هکتاری در تهران برای دفن جانباختگان زلزله احتمالی خبر داد. گفته‌های بهرامی موجب انتقاد برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی شد که به جای مقاوم سازی و راه‌هایی که موجب تلفات کمتر می‌شود به آماده کردن قبر روی آورده‌اند.
مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز وضعیت زلزله‌خیز بودن تهران و راهکار‌های پیشگیری از آسیب زیاد را توضیح می‌دهد.
تهران از نظر زلزله‌پذیری در چه وضعیتی است؟
در تهران گسل‌های اصلی و لرزه‌زای شناخت‌شده‌ای داریم که شمال، جنوب، غرب و شرق شهر را احاطه کرده است. گسل‌هایی مانند مشا، لویزان، نیاوران، ری و کهریزک و … نشانه لرزه‌خیزی بالقوه این شهر است. علاوه بر گسل‌های اصلی، بیش از ۲۰ گسل فرعی با طول کمتر شناسایی شده است. خطر زلزله در تهران بالاست اما این به معنای این نیست که مثلا تا هفته بعد امکان زلزله وجود دارد.
تهران چقدر بافت فرسوده دارد؟
از کل مساحت تهران، حدود سه هزار و ۲۰۰ هکتار آن در بافت فرسوده قرار گرفته است. در همین بافت فرسوده نزدیک به ۲۵۰ هزار پلاک ساختمانی واقع شده است که هر پلاک ممکن است چند واحد ساختمانی داشته باشد. تنها در بافت‌های فرسوده شهری تهران بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت ساکن هستند.
علاوه بر بافت فرسوده، از بالغ بر هزار ساختمان مرتفع(بالای ۱۲ طبقه) در تهران، بیش از صد ساختمان روی گسل ساخته شده است. با همین آمارها مشخص است که ریسک زلزله در این شهر چقدر بالاست. در کنار اینها باید موارد دیگر از جمله شبکه گسترده گاز و احتمال وقوع آتش‌سوزی و … را هنگام زلزله در نظر گرفت.
برای مقاوم سازی ساختمان‌ها و کاهش آسیب‌های زلزله چه اقداماتی تاکنون صورت گرفته و چه باید کرد؟
درصد ناچیزی از ساختمانهای عمومی فرسوده در تهران مقاوم‌سازی شده است. در ساختمانهای مسکونی هم که هیچ مقاوم‌سازی صورت نمی‌گیرد چون مالکیت شخصی است.
۵۰ درصد بیمارستان‌ها بافت فرسوده هستند. به دلیل غیرقابل تعطیل بودن مقاوم‌سازی این ساختمان‌ها سخت است. در تهران احداث بیمارستان‌های نو به دلیل تراکم جمعیتی بالا ضرورت دارد. در مدارس به دلیل تعطیلات تابستانه و… فعالیت قابل ملاحظه‌ای برای مقاوم‌سازی صورت گرفته است.
نه تنها در جنوب شهر تهران بلکه در شمال آن از جمله دارآباد، اوین، فرحزاد، تجریش و … نیز بافت‌های فرسوده داریم که باید به آن توجه کرد. قانون جهش مسکن فرصتی است که می‌توان برای تعویض بافت‌های فرسوده از آن استفاده کرد.
ایران از نظر ریسک لرزه‌ای در چه جایگاهی قرار دارد؟
ایران از نظر ریسک لرزه‌ای جز پنج کشور اول دنیاست. به این معنا که با وقوع زلزله، چقدر آسیب می‌بیند. اگر نقشه گسل‌های کشور را نگاه کنید، از یک گسل دور شویم به یک گسل دیگه به ناچار نزدیک می‌شویم. نمی‌توان گفت که یک منطقه امن پیدا کنیم که فاقد گسل و خطر زلزله باشد. اغلب شهرهای ما در مجاورت گسل‌ها ساخته شده است.
در شرایط فعلی وضعیت آسیب پذیری ما در برابر زلزله اصلا رضایت بخش نیست. رویکرد کشورهای دیگر نادیده گرفتن خطر نیست بلکه اقدامات پیشگیرانه‌ای است که خسارات را کمتر کنند. در برخی از کشورها به دلیل مقاوم‌سازی زلزله تنها چند نفر تلفاتی دارند و ریسک‌های لحظه‌ای لرزه‌ها را به صفر رسانده‌اند.
کمترین زلزله‌ای که تهران را با خطر مواجه می‌کند؟
کمترین بزرگی زلزله که در تهران می‌تواند به یک زلزله مخرب باشد، حدود پنج ریشتر بزرگی دارد. با این زلزله ساختمانهای فرسوده و ضعیف تخریب می‌شوند. باتوجه به فاصله زلزله از شهر در میزان تخریب زلزله نیز اثرگذار است.
فرونشست زمین در تهران چه تاثیری در آسیب‌های ناشی زلزله دارد؟
فرونشست زمین در تهران از نظر منشا ارتباطی با زلزله ندارد. در اثر فرونشست زمین ساختمانهای شهری دچار ترک‌خوردگی می‌شوند. وقتی اسکلت ساختمان دچار آسیب شود با یک زلزله متوسط هم می‌تواند ریزش کند. بنابراین فرونشست زمین هم خطرات ناشی از زلزله را در شهر تهران به ویژه در مناطق ۱۷، ۱۸ و ۱۹ تشدید کرده است.
معاون خدمات شهری شهردار تهران از آماده سازی ۱۳ هکتار زمین برای دفن جانباختگان زلزله احتمالی خبر داده، نظر شما در این مورد چیست؟
اعلام و رسانه‌ای کردن این موضوع از دیدگاه مدیریت بحران و فرهنگ‌سازی برای پیشگیری از بحران به هیچ وجه درست نیست. این گفته‌ها به معنای تسلیم و آماده شدن برای پذیرش خسارت و تلفات است.
نظرات