جدیدترین اخبار برجام امروز ۱۰ مهر/ مذاکرات در سکوت شکست خورد؟
بر اساس اخبار جدید از وزارت خارجه قطر، محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر خارجه قطر شنبه شب تلفنی با حسین امیرعبداللهیان درباره روابط دوجانبه و مذاکرات توافق هستهای گفتگو کرده است.
به گزارش تجارت‌نیوز ، آخرین اخبار برجام را در این گزارش بخوانید.
به گزارش تجارت‌نیوز ، ایندیپندنت عربی در مطلبی به قلم حسن فحص نوشت: تقریبا قطعی است که مذاکرات دوجانبه غیرمستقیم بین ایالات متحده آمریکا و ایران با میانجیگری اتحادیه اروپا بدون نتیجه مثبت به پایان رسیده است ولی دو طرف مذاکره و تروئیکای اروپایی حاضر به اعلام مرگ مذاکره برای احیای برجام نیستند.
به نقل از دنیای‌اقتصاد، خودداری از اعلام مرگ مذاکرات، ریشه در عوامل متعددی دارد که می‌توان آنها را ابزارهای قدرتی توصیف کرد که هر دو طرف در اختیار دارند. همچنین می‌توان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را کنار گذاشت یا آن را به نوک پیکان برای تشدید تنشها تبدیل کرد.
به نظر می‌رسد هیات مذاکره‌کننده ایرانی قادر به تفکیک روند مذاکرات برای احیای توافق هستهای و روند فعالیت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و‌سازوکارهای تحقیق و بازرسی از فعالیت‌های هستهای نیست که روندی کاملا جدا از مذاکرات سیاسی و اقتصادی است؛ ولی نقش محوری در شکل‌گیری موضع نهایی درباره آینده پرونده هستهای ایران دارد.
این ناتوانی طرف ایرانی یا ارتباط دادن عمدی روند مذاکرات با تحقیقات آژانس، موجب شده است ایران بر خواسته خود برای بسته شدن پرونده تحقیقات آژانس به شدت پافشاری کند.
ایران قصد دارد از بحران ایجاد شده با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نگرانی آژانس و طرفهای غربی از فقدان نظارت آژانس بر برنامه هستهای ایران، برای بهبود شروط خود در مذاکره و تحمیل خواسته‌هایش بر طرف مقابل بهره‌برداری کند.
مرندی: تحریم‌های جدید علیه ایران بی معنی است
مشاور تیم مذاکره کننده هستهای خاطر نشان کرد، آمریکا در حال حاضر سیاست فشار حداکثری را علیه ایران اعمال کرده است، بنابراین وضع تحریم‌های جدید بی معنی خواهد بود.
به نقل از ایسنا، محمد مرندی، مشاور رسانه‌ای تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان در گفت‌وگو با شبکه راشاتودی در پاسخ به سوالی درباره تحریم‌های جدید آمریکا علیه صادرات ایران و اینکه «آیا این نشان دهنده یک شکاف جدید در روابط تهران و واشنگتن است؟» گفت: ایالات متحده سیاست «فشار حداکثری» را علیه ایران اعمال کرده است و در واقع رئیس‌جمهور بایدن در حال دنبال کردن سیاست‌های دونالد ترامپ است.
او تلاش می‌کند تا فشار اقتصادی را تا حد امکان افزایش دهد، چیزی که به عموم مردم آسیب می‌زند.
وی ادامه داد: این سیاست آمریکا است و ایران به تحریم‌ها عادت کرده است. بنابراین، تحریم‌های جدید بی معنی هستند. این تحریم‌ها هیچ تاثیری بر صادرات ایرانی‌ها ندارند.
نگاه منفی آمریکایی‌ها به توافق با ایران
به نقل از اقتصادنیوز، دیود میلر، عضو ارشد بنیاد کارنگی بر این باور است که توافق جدید به خودی خود مانع از توسعه برنامه هسته ای ایران نمی‌شود بالاخص آن که به نظر می‌رسد که نسخه احیا شده احتمالی (در صورتی که مذاکرات از سرگرفته شود) به جای آن که توافقی تحولی باشد، توافقنامه‌ای تراکنشی خواهد بود.
جو بایدن تمایل زیادی دارد تا به نقل قول پدرش استناد کند« من را با خدا مقایسه نکنید، من را با جایگزینم مقایسه کنید». در یک جهان موازی، این توصیه خوبی برای هر آن کسی است که میانه مبارزه دولتی یا انتخاب سیاستی بسیار دشوار قرار دارد. اما در جهان امروز که یک قطبی سازی محرک حاکم است؛ مقوله ای که تقریبا هر موضوعی را به یک بازی اخلاقی تبدیل می‌کند؛ بازی که در چارچوبش نیروهای خیر را در برابر نیروهای شر قرار می‌دهد، غالبا گزینه های معقول تر و واقعبینانه تر را کنار می‌زند.
رویارویی موافقان و مخالفان احیای برجام
به نقل از اکو ایران، آرون دیود میلر، عضو ارشد بنیاد کارنگی با اشاره به توافقنامه بازنگری شده هسته ای با ایران که شاید هرگز منعقد نشود، یادداشتی در فارین پالسی منتشر کرد و با اشاره به مواضع مخالفان و مدافعان احیای این توافق نوشت؛ «منتقدان توافق با مواضع رادیکالشان صرفا به تنشها دامن می‌زنند. این در حالی است که مدافعان توافق -چهره‌هایی چون کریس مورفی، سناتور دموکرات ایالات متحده- باورهایی دارند که توسل بدان‌ها می‌تواند جهان را به مکان امن تری تبدیل کند.
نگاه منفی آمریکایی‌ها به توافق با ایران
بحث در باب چشم انداز این توافق هسته ای در حال حاضر، بحثی است که صحبت در باب آن در آمریکا ناخوشایند است و اگر توافق منعقد شود، شاید استدلال‌های طرح شده در باب آن سمی‌تر هم شود. پس آنگونه که میلر نوشته، ما نباید هرگونه توافق درحوزه هسته ای با ایران را به سان یک توافق کامل لحاظ کنیم، بلکه می‌بایست آن را براساس نسخه جایگزینش مورد قضاوت قرار دهیم.
به باور او، رابرت مالی، نماینده ایالات متحده در امور ایران که مذاکرات را رهبری می‌کرد پیش از این هدف حملات شخصی ناعادلانه قرار گرفته است، طبیعتا در صورتی که او و چهره‌هایی چون او بر تداوم رایزنی‌ها اصرار کنند، در داخل هدف حملات شدیدی قرار بگیرند.
پس آنگونه که میلر نوشته همانگونه که بحث در باب حکمت و کارآمدی توافق ادامه دارد، مشاهدات سیاسی ناخوشایندی هم به ما دهن کجی می‌کنند؛ مشاهداتی که هم مخالفان و هم مدافعان باید آنها را لحاظ کنند.
موقعیت سیاسی دشوار بایدن
توافق امضا شده در سال ۲۰۱۵ میان ایران و طرفین برجام، به باور مدافعانش توافقی ناقص بود اما در عین حال کارکردی بود که محدودیت‌هایی را بر برنامه هسته ای ایران اعمال می کرد و به آژانس این فرصت را می داد تا از نزدیک فعالیت های هسته ای ایران را رصد کند. با این همه تمامی معادلات با خروج ترامپ از این توافق در می ۲۰۱۸ بر هم ریخت.
تصمیم دولت ترامپ برای رقم زدن این سناریو بر دو فرض استوار بود: نخست این که ایران در واکنش به تحریم‌های هستهای، منفعل خواهد ماند و در عرصه هستهای فعالیت‌هایش را متوقف خواهد کرد. دومین فرض این بود که ایران در طول زمان به واسطه فشارها برای دستابی به توافق بهتر امتیازاتی را در اختیار غرب قرار می‌دهد. دو فرض نادرست که هیچکدام محقق نشد.
با این همه مدافعان کمپین فشارحداکثری استدلال می کنند که اگر کمپین فشارهای حداکثری افزایش می‌یافت و ایالات متحده همزمان گزینه نظامی را نیز آماده می کرد و جامعه بین الملل مصمم تر از هر زمان به موج تحریم‌ها می‌پیوست، نتایج ممکن بود با نتایج امروز متفاوت باشد.با این همه این فرضیه هم نادرست چرا که امروز آنگونه که کشورهای غربی مدعی اند ایران تا پایان سال ۲۰۲۲در آستانه هسته شدن قرار دارد (این در حالی است که ایران بارها اعلام کرده که خواهان سلاح هستهای نیست و نخواهد بود).
در شرایط کنونی توافق با ایران می‌تواند هزینه‌های سیاسی زیادی را بر جو بایدن تحمیل کند چرا که امروز خارج از نهاد امنیت ملی و سیاست خارجی واشنگتن، نهادها و چهره‌های کمی در آمریکا از توافق استقبال می‌کنند.
از همین رو در برابر پیش‌روی ایران در عرصه هستهای، دولت آمریکا نیز در شرایط دشواری قرار دارد. جمهوری خواهان وحتی چهره‌های دموکرات اساسا مخالف هرگونه توافق با ایران هستند؛ این مخالفت‌ها در نامه‌ها و قطعنامه‌هایش لمس می‌شوند. ماه می اکثریتی دو حزبی در سنا از جمله ۱۹ چهره دموکرات از قطعنامه غیر الزام آوری حمایت کردند که بر مبنای آن به کاخ سفید در باب جنبه‌های منفی بازگشت به برجام هشدار دادند.
گفتگوی تلفنی وزیر خارجه قطر با امیرعبداللهیان
شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر امور خارجه قطر شنبه شب با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تلفنی گفتگو کرد.
بر اساس گزارش ایرنا از خبرگزاری کیو ان ای (QNA) قطر، دو طرف در این تماس تلفنی روابط دوجانبه و آخرین تحولات مذاکرات توافق هستهای (برجام) با آمریکا را بررسی کردند.
وزیر امور خارجه قطر در این تماس تلفنی بر آرزوی دولت قطر برای جمهوری اسلامی ایران و آمریکا برای دستیابی به اجماعی که به احیای توافق هستهای و حصول توافق عادلانه برای همه با در نظر گرفتن جمیع نگرانی‌ها کمک می‌کند، تاکید کرد.
وزیر خارجه قطر تصریح کرد که این توافق به نفع امنیت و ثبات منطقه خواهد بود.
مذاکرات رفع تحریم‌ها پس از ماه‌ها گفتگوهای فشرده به نقطه‌ای رسیده است که اگر آمریکا الزامات شکل‌گیری یک توافق پایدار و قابل اتکا را بپذیرد، توافق نهایی در کوتاه‌ترین زمان حاصل خواهد شد.
ایران تاکید دارد که شرط رسیدن به توافق رفع موثر و پایدار تحریم‌ها به نحوی است که انتفاع اقتصادی مردم تامین شود و موضوعی به عنوان اهرم فشار جهت استفاده علیه ایران نماند.
جمهوری اسلامی ایران ۲۵ مرداد (۱۶ آگوست) نظرات و درخواست‌های خود را درباره پیشنهادات اتحادیه اروپا درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین ارسال کرد و آمریکا پس از بیش از یک هفته از آن در دوم شهریور ماه (۲۴ آگوست) نظر خود را در این باره به اتحادیه اروپا ارائه کرد.
جمهوری اسلامی ایران متعاقبا پاسخ خود را به نظرات آمریکا ارائه کرد اما کاخ سفید هنوز پاسخی نداده است.
جوسپ بورل هفته پیش ادعا کرد که مذاکرات با توجه به شرایط سیاسی در آمریکا و برخی جهت‌گیری‌ها به بن‌بست خورده است. او گفت که پس از تابستان، موضع طرفهای مشارکت کننده در گفتگوها از هم دور شده است.
نظرات