میزبانی جام جهانی تنها دور ریختن سرمایه است / کدام کشور از جام جهانی درآمد داشته؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، کشور قطر امسال از هیچ هزینه‌ای برای جام جهانی 2022 و ارائه میزبانی بی‌نقص در این مسابقات دریغ نکرد. گزارش‌ها حاکی از آن است که در فاصله 12 ساله میان انتخاب قطر به عنوان میزبان و برگزاری مسابقات، این کشور 300 میلیارد دلار پول، هزینه آماده کردن شرایط برای میزبانی جام کرده است. این در حالی است که انتظار می‌رود این مسابقات تنها 17 میلیارد دلار سرمایه به اقتصاد این کشور بازگرداند.

بخش عمده این مخارج به ایجاد زیرساخت‌ها اختصاص یافت. ازجمله یک سیستم جدید مترو سریع که برای خدمت رسانی به 1.5 میلیون نفر مهمانی است که انتظار می‌رود در بزرگترین رویداد فوتبالی جهان حضور پیدا کنند.

برگزارکنندگان اصرار دارند که تمامی این سازه‌ها حتی پس از فینال مسابقات کاربرد دارند. در واقع آنها باید امیدوار باشند که چنین اتفاقی بیفتد زیرا تقریبا می‌توان گفت که سرمایه‌گذاری در رویدادهای بزرگ ورزشی همیشه شکست خورده است.

به گفته محققان دانشگاه لوزان، در سال‌های 1964 تا 2018 از 36 رویداد بزرگ ورزشی مانند جام‌های جهانی یا المپیک‌های تابستانی و زمستانی، 31 مورد از آنها به ضررهای گزاف منجر شده‌اند.

از میان 14 جام جهانی که آنها تحلیل کردند، تنها یکی از آنها سودبخش بوده آن هم جام جهانی روسیه در سال 2018 بود که نسبت به هزینه صرف شده 235 میلیون دلار برای کشور میزبان درآمد داشت. البته این سود هم با فروش حق گزارش بازی‌ها تضمین شد. با این حال جام جهانی تنها 4.6 درصد باری روسیه بازگشت سرمایه داشت.

مخارج و درآمد کشورهای میزیان جام جهانی از مسابقات بر اساس قیمت‌های سال 2018

اکونومیست می‌گوید اطلاعات جام جهانی مکزیک در سال 1986 کامل نیست اما احتمالا آن هم با ضرر همراه بوده است. تقریبا تمامی مخارج جام جهانی بر عهده کشور میزبان است. فدراسیون بین‌المللی فوتبال، فیفا، تنها بخشی از این هزینه‌ها تقبل می‌کند.

اما با این وجود بخش عمده درآمدهای جام از جمله فروش بلیت‌ها، حمایت‌های مالی و اسپانسرها و حق گزارش بازی‌ها مستقیماً به فیفا می‌رسد. برای مثال جام جهانی قبلی 5.4 میلیارد دلار برای این فدراسیون درآمد ایجاد کرد که بخشی از آن به تیم‌های ملی داده می‌شود.

داده‌های محققان دانشگاه لوزان تنها شامل هزینه‌های مختص به مکان برگزاری مسابقات مانند استادیوم‌ها و هزینه لجیستیک مانند مخارج کارکنان است. این تحقیق ارزش پروژه‌های غیر مستقیم مانند زیرساخت مترو قطر و هتل‌های جدید را نادیده می‌گیرد. برخی از پروژه‌های زیرساختی می‌توانند در طولانی‌مدت کارآمد باشند اما بسیاری از ورزشگاه‌های گران‌قیمت به مرور زمان بلااستفاده می‌شوند. رویدادها نیز به ندرت می‌توانند رشد اقتصادی برای مناطق اطراف به ارمغان بیاورد.

کاهش داوطلبان برگزاری جام جهانی

ساکنان شهرهای میزبان شروع به پرسشگری در خصوص منافع هزینه‌های سنگین دولت‌هایشان برای رویدادهای بزرگ ورزشی کرده‌اند. در نتیجه این اتفاق، کشورهای کمتری برای میزبانی این مسابقات داوطلب می‌شوند. برای مقایسه در سال 2016، هفت شهر پیشنهاد میزبانی بازی‌های المپیک تابستانی را دادند اما برای المپیک سال 2024، تنها دو شهر به طور مداوم داوطلب برگزاری مسابقات بوده‌اند.

این هزینه‌های گزاف برای دنیای ورزش پدیده جدیدی است. جام جهانی 1966 با 16 تیم فوتبال به ازای هر بازیکن فوتبال 200 هزار دلار هزینه داشت. این هزینه بر اساس قیمت‌های سال 2018 که هزینه هر فوتبالیست به 7 میلیون دلار افزایش یافته بود، به دست آمده است. این هزینه‌ها به ساخت ورزشگاه‌های جدید اختصاص داده شده است. برای مثال در قطر 7 استادیوم جدید را از ابتدا ساختند اما انگلیس در سال 1966 هیچ استادیوم جدیدی نساخت.

فارغ از مسائل اقتصادی، قطر در تلاش است تا اعتباری را که شهرهای میزبان جذب می‌کنند، حفظ کند. بر اساس یک تحلیل، دو سوم پوشش خبری در مقدمه جام جهانی در رسانه‌های بریتانیا در نقد سوابق ضعیف حقوق بشر این کشور بیابانی بوده. همچنین ممکن است هواداران نسبت به ممنوعیت‌های ناگهانی در استادیوم‌ها که اخیرا اعلام شد احساس خوشایندی نداشته باشند. به نظر می‌رسد قطر میزبانی را آنگونه که همه می‌شناسند به جای نمی‌آورد.