جدیدترین اخبار دیپلماسی/ زمان یک توافق موقت با ایران فرا رسیده است

به گزارش تجارت‌نیوز ، جدیدترین اخبار دیپلماسی و برجام را در ادامه بخوانید.

اندیشکده کوئینسی نوشت: پس از ۱۷ ماه از شروع روند دیپلماتیک، برجام رو به نابودی، همچنان بهترین گزینه برای پایان دادن به بحران است و با این حال، احیای آن بعید است.

هیئت دائمی ایران در سازمان ملل متحد اواخر ماه گذشته اعلام کرد که «بازگشت طرف‌ها به برجام و اجرای تعهدات برجام تنها گزینه خواهد بود». ایران خواهان بسته شدن تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد آثار اورانیوم یافت شده در سه سایت اعلام‌نشده است و از آژانس می‌خواهد که هرگز دوباره درباره گذشته هسته‌ای این کشور تحقیق نکند. هر دو خواسته خارج از محدوده برجام است و سایر اعضای برجام نمی‌توانند تحقیقات آژانس را محدود کنند.

فشارها در حالی افزایش می‌یابد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از «تغییر اساسی» در پیکربندی برخی از سانتریفیوژهای ایران در تأسیسات عمیق فردو خبر داد که محکومیت مشترک فرانسه، بریتانیا و ایالات متحده را برانگیخت. حتی اگر هیچ یک از طرفین عمداً بحران را تشدید نکنند، بدون از سرگیری نظارت سرزده و محدودیت‌هایی بر برخی فعالیت‌های هسته‌ای، اوضاع ممکن است از کنترل سیاسی خارج شود. زمان آن فرا رسیده است که به طور جدی در مورد برجام یا هر توافق موقت معقول، صحبت کنیم.

هیچ جایگزین خوبی برای دیپلماسی وجود ندارد

از سپتامبر، ۹ دور تحریم اقدام تهران علیه معترضان را هدف قرار داده است و ایران از زمانی که تحویل هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه علیه اوکراین را آغاز کرد، بیش از هر زمان دیگری از نظر سیاسی منزوی شده است. در ۲۴ ژانویه، گروسی به پارلمان اروپا هشدار داد که ایران ۷۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده تا ۶۰ درصد و ۱۰۰۰ کیلوگرم دیگر اورانیوم غنی شده تا ۲۰ درصد در اختیار دارد. بدون آغاز مجدد گفتگو، ایران به انباشت اورانیوم با غنای بالا ادامه خواهد داد. اگرچه ایران به غنای درجه تسلیحاتی یا حدود ۹۰ درصد نرسیده است، اما این محدودیت سیاسی است نه فنی. ایران می‌تواند با هر گونه تحریک یا تغییر در ارزیابی امنیتی‌اش پیش قدم شود.

اعضای برجام در اتحادیه اروپا این گزینه را دارند که با استفاده از مکانیزم ماشه تحریم‌های قبلی سازمان ملل علیه ایران را برگردانند، تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل را شامل ممنوعیت واردات یا صادرات انواع خاصی از موشک‌ها و پهپادها دوباره اعمال کنند. در حالی که این امر نشان دهنده جدیت غرب در مورد نقض توافق از سوی ایران است، اما تأثیر آن تا حد زیادی نمادین خواهد بود، زیرا تأثیرات تحریم‌های تجدید شده در مقایسه با تحریم‌های اولیه و ثانویه ایالات متحده در حال حاضر ناچیز است. هر گونه اقدام یا تهدیدی باید به دقت تنظیم شود تا بر ایران برای تعامل دیپلماتیک تأثیر بگذارد. بدون راهبردی برای خروج از این بن‌بست، تحریم دوباره می‌تواند آخرین میخ را بر تابوت برجام بزند و از سرگیری مذاکرات را دشوارتر کند. همچنین ممکن است به فهرست خواسته‌های آینده ایران اضافه کند. اعمال مجدد تحریم‌ها بسیار آسان‌تر از بازسازی یک برنامه هسته‌ای است، بنابراین ایران احتمالاً خواستار آن است که توافق جدید، این واقعیت را در خود داشته باشد. در صورتی که همه تلاش‌های دیپلماتیک با شکست مواجه شوند، مکانیسم ماشه باید آخرین راه حل باشد.

در حال حاضرایران سلاح هسته‌ای ندارد، و اگر تصمیم به تولید آن بگیرد، طبق برآورد اسرائیل در نوامبر ۲۰۲۲، حداقل یک تا دو سال طول می‌کشد تا ایران یک بمب و کلاهک آن را بسازد. بعید است که آن‌ها بتوانند این کار را بدون متوجه شدن کشورهای غربی انجام دهند. این تخمین‌ها با ارزیابی بیل برنز، رئیس سیا، تأیید می‌شود که ایالات متحده «هیچ مدرکی مبنی بر تصمیم رهبر ایران برای تسلیحات نظامی نمی‌بیند».

با این حال، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از فوریه ۲۰۲۱ به سایت‌های برنامه هسته‌ای ایران دسترسی نداشته و نظارت سرزده ایجاد شده تحت برجام از زمان خروج ایالات متحده از توافق در سال ۲۰۱۸ از بین رفته است. بدون امکان نظارت بر برنامه هسته‌ای (مانند مواردی که توسط سیستم راستی‌آزمایی برجام انجام می‌شود) و باز بودن مسیر گفتگو، تفسیر نادرست از فعالیت‌های ایران یا مواضع نیروهای ایالات متحده و اسرائیل می‌تواند تعادل استراتژیک را بر هم بزند.

گمانه‌زنی رسانه‌های چینی درباره توافق هسته‌ای

روزنامه صبح چین جنوبی نوشت: توافق هسته‌ای ایران در حالی در دستورکار قرار گرفته است که ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهوری ایران، برای اولین بار به چین سفر می‌کند، علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران، عضو هیئت همراه رئیس جمهور است.

روابط نزدیک‌تر چین و ایران با ورود ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران به پکن برای یک سفر سه روزه در روز سه‌شنبه آغاز شد، با پیش‌بینی تحلیلگران همکاری استراتژیک قوی‌تر و موضع هماهنگ در قبال توافق هسته‌ای ایران، مورد توجه قرار گرفته است.

سفیر ایران در کویت: ایران خواهان پایبندی کامل به برجام است

سفیر کشورمان در کویت در اظهاراتی گفت که ایران خواهان پایبندی کامل به برجام و برداشتن تمام تحریم ها است.

ایرانی با اشاره به توسعه گسترده روابط ایران و کویت تاکید کرد که در سال گذشته بیش از ۸۰ هزار کویتی از طریق پروازهای مستقیم به ایران رفتند.

وی گفت: حفظ برجام یک نیاز مبرم برای تحقق امنیت و منافع بین المللی است. ایران همچنان بر اجرای کامل بندهای توافق تاکید دارد به ویژه اینکه ایران از این توافق خارج نشد و همه می‌دانند که دولت آمریکا در زمان ریاست جمهوری ترامپ از توافق خارج شد. او نه تنها از توافق هسته ای خارج شد بلکه بار دیگر تحریم های گسترده ای علیه ملت ایران وضع کرد بنابراین جمهوری اسلامی ایران امروز خواهان پایبندی کامل به برجام و برداشتن تمام تحریم‌ها است.

جزئیات برنامه‌های رئیسی در پکن

سخنگوی وزارت امور خارجه چین در یک نشست خبری با اعلام جزئیاتی درباره سفر رییس جمهور ایران به پکن، گفت که دولت این کشور امیدوار است بتواند این سفر را به فرصتی برای پیشرفت بیشتر شراکت جامع راهبردی چین-ایران تبدیل کند.

وانگ گفت که رییس‌جمهور چین در این سفر «تبادل نظر عمیقی با رییس جمهور رئیسی درباره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی در زمینه منافع مشترک خواهد داشت.»

او همچنین خبر داد که لی کیکیانگ، نخست وزیر شورای دولتی جمهوری خلق چین و لی ژانشو، رئیس کنونی کمیته دائمی کنگره ملی خلق چین نیز با رئیسی دیدار خواهند کرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه چین درباره روابط کشورش با ایران گفت: چین و ایران از دوستی دیرینه‌ای برخوردارند. تحکیم و توسعه روابط، انتخاب راهبردی دو طرف است. در سال‌های اخیر و با هدایت رییس جمهور شی و رییس جمهور رئیسی، روابط چین و ایران حفظ شده شتاب رشد مثبت خود را حفظ کرده و اعتماد دوجانبه سیاسی قوی‌تر، پیشرفت ثابت در زمینه‌ همکاری‌های عملی در حوزه‌های مختلف و تعامل و هماهنگی خوب در زمینه امور بین‌المللی و منطقه‌ای در دفاع از عدم مداخله در امور داخلی و منافع مشترک کشورهای در حال توسعه را نشان داده است.

موافقت بشار اسد با گشودن گذرگاه‌های مشترک با ترکیه

دبیرکل سازمان ملل گفت: رئیس‌جمهوری سوریه به سازمان ملل اجازه داده تا کمک‌های انسان دوستانه را به شمال غرب سوریه که تحت کنترل مخالفان مسلح قرار دارد از طریق دو گذرگاه دیگر از ترکیه به مدت سه ماه تحویل دهد.

فؤاد حسین: تنش میان کشورهای منطقه به نفع عراق نیست

وزیر خارجه عراق که درحال حاضر در واشنگتن به سر می‌برد در سخنانی تاکید کرد که تنش میان کشورهای منطقه به نفع کشورش نیست.

فؤاد حسین، وزیر خارجه عراق در این باره اظهار کرد: تنش میان کشورهای منطقه به نفع عراق نیست و به همین دلیل ما از گفت‌وگوها و مذاکراتشان در راستای برقراری صلح در منطقه حمایت می‌کنیم.

واکنش آمریکا به سفر رئیسی به چین

ند پرایس، سخنگوی‌ وزارت امور خارجه آمریکا در یک نشست خبری که مشروح آن در وبگاه وزارت خارجه این کشور منتشر شده است، در پاسخ به این که واکنش او نسبت به مورد بحث قرار گرفتن «جبهه متحد ضد آمریکایی» در دیدار روسای جمهور ایران و چین در پکن چیست، گفت: توصیف هدف این سفر را بر عهده خود این دو کشور می‌گذارم‌. فقط نکته‌ای کلی می‌گویم؛ این که زمانی نه چندان دور، آمریکا تلاش هماهنگی برای تعامل با جمهوری خلق چین در زمینه برنامه هسته‌ای ایران انجام داد، دقیقا به این خاطر که کشورهای ما(آمریکا و چین) آن‌ را چالشی برای خود می‌دانند.

پرایس ادامه داد: روابط دوجانبه ما با چین پیچیده است، شاید مهم‌ترین رابطه دوجانبه ما باشد. این رابطه جوانب مختلفی دارد که عمدتا رقابتی هستند. برخی جوانب محل اختلاف و مناقشه هستند که ما به همین دلیل مسیرهای تعامل را باز نگه می‌داریم. برخی حوزه‌ها هم هستند که در آن‌ها هماهنگی و همکاری وجود دارد و ما در آن‌ها منافع مشترکی داریم و به نفع آمریکا است که با چین همکاری کند.
او در همین راستا با اشاره به همکاری و مذاکرات آمریکا با چین در قالب گروه ۱+۵ برای دست یافتن به توافق هسته‌ای، گفت: این همکاری‌ها به این دلیل بود که برنامه هسته‌ای ایران چالشی برای آمریکا، همچنین برای چین ایجاد می‌کند. چالش‌های دیگری نیز ناشی از ایران است که روی چین هم اثر می‌گذارند، همان طور که چالش‌هایی برای نظام بین‌المللی وجود دارند که چین در آن‌ها نقش دارد و موجب نگرای جدی ماست. هر کشوری باید ماهیت روابطش با چین را مشخص کند.

وی در ادامه افزود که در زمینه ایران، عقیده داریم که مهم است که بقیه جهان به وضوح نشان دهند که پیشرفت‌های هسته‌ای ایران و آن چه تلاش‌های آن برای صادر کردن تروریسم و نفوذ مخرب در منطقه و فراتر از آن می‌خواند، چیزی نیست که هر کشوری تحمل و حمایت کند.
سخنگوی‌ وزارت امور خارجه آمریکا در بخش دیگری از این نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره شکل‌گیری یک «ائتلاف» میان برخی چهره‌های ایرانی خارج از کشور که اخیرا نیز در دانشگاه جورج‌تاون ادعاهایی را درباره امور داخلی ایران مطرح کردند، گفت: هیچ کسی، از جمله دولت آمریکا نمی‌تواند مدعی این باشد که از طرف مردم داخل ایران سخن می‌گوید. فقط خودشان می‌توانند این کار را بکنند. کار ما مسلما این است که به آن‌ها گوش کنیم و به هر طریق ممکن کمکشان کنیم. ما به صحبت‌های رهبران جامعه ایرانیان خارج از کشور هم گوش می‌کنیم. ما می‌خواهیم طیف گسترده‌ای از صداها را بشنویم تا مطمئن شویم که به بهترین شکل از خواسته‌های مردم ایران حمایت می‌کنیم.

او مدعی شد که روابط امنیتی ایران و روسیه می‌تواند «تهدیدی نه تنها برای مردم اوکراین، بلکه به طور بالقوه، تهدیدی برای ملت‌های مناطق فراتری [از جهان]» باشد و آمریکا تلاش‌ می‌کند توجه کشورهای دیگری را نیز بر مقابله با آن معطوف کند.
ادعای حمایت نظامی ایران از روسیه در در جنگ اوکراین از طریق عرضه پهپادهای جنگی به آن از سوی مقامات تهران و مسکو رد شده است.
پرایس با مطرح کردن ادعاهایی علیه ایران گفت: وقتی موضوع انتقال پیام به ایرانی‌ها مطرح است، ما ابزارهای خودمان را برای انتقال این پیام‌ها داریم که به سه چیز خلاصه می‌شود: از کشتن مردم خودتان دست بکشید، عرضه فناوری پهپادی به روسیه را متوقف و شهروندان آمریکایی را که به طور غیرقانونی بازداشت شده‌اند، آزاد کنید.