کاهش آمار ازدواج و فرزندآوری در ۳ سال اخیر / اهداف دولت و مجلس محقق نشد

به گزارش تجارت‌نیوز ، مرکز آمار اخیرا در «گزارش وضعیت فرهنگی و اجتماعی کشور در بهار ۱۴۰۲»، از افزایش 36 دهم درصدی آمار ازدواج در نخستین فصل سال، نسبت به زمستان 1401 خبر داده. به این معنا که آمار فصلی ازدواج افزایشی بوده است. اما در مقابل و بر مبنای همین متن، آمار سالانه این رویداد روند نزولی دارد. به این معنا که در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته، ایرانیان ۹.۳ درصد کمتر شریک زندگی هم شده‌اند.

اما شرایط در مورد طلاق تا حدودی متفاوت است؛ چرا که آمار منتشر شده نشان می‌دهد که این رویداد هم نسبت به فصل قبل روند کاهشی داشته است و هم نسبت به مدت مشابه سال پیش.

آمار ازدواج و طلاق - از سال 1400 تا 1402

افزایش سن ازدواج در 3 سال اخیر

در بخش دیگری از گزارش مرکز آمار آمده که سن اولین ازدواج در کشور افزایش افزایش داشته و در مقابل، آمار فرزندآوری در شهرها و روستاها کاهش یافته است.

میانگین سن مردان در اولین ازدواج در سال 1400 به 27.8 سال رسیده بود اما این رقم در سال گذشته 28 سال ثبت شد. همچنین میانگین سن مردان در اولین ازدواج، برای بهار دو سال قبل 27.6 سال، برای سال بعد از آن 27.9 سال و برای امسال 28.1 سال اعلام شده است.

از سوی دیگر، برای میانگین سن زنان در اولین ازدواج در سال 1400 رقم 23.6 سال ثبت شد. این عدد در سال گذشته به 23.8 سال افزایش یافت. در همین رابطه، میانگین سن زنان در اولین ازدواج، برای بهار 1401 رقم 23.2 سال، برای سال بعد از آن 23.5 سال و برای امسال 23.9 سال ثبت شده است.

میانگین سن مردان و زنان در اولین ازدواج - 1400 تا 1402

همچنین بر اساس گزارش مرکز آمار، میانگین سن افراد در همه رویدادهای ازدواج (نه فقط اولین آنها) نیز در این سال‌ها افزایشی بوده است. به گونه‌ای که میانگین سن ازدواج مردان در دو سال گذشته (1400 و 1401) به ترتیب عبارت بودند از: 30.3 سال و 30.8 سال. این ارقام برای زنان، 25.6 سال و 26.2 سال ثبت شده است.

همچنین میانگین سن ازدواج مردان در بهار سه سال اخیر عبارتند از: 29.7 سال، 30.3 سال و 30.7 سال. این ارقام برای زنان 24.7 سال، 25.4 سال و 26.5 سال اعلام شده است.

این گزارش نشان می‌دهد که میانگین سن در اولین ازدواج در مناطق شهری، همواره بالاتر از مناطق روستایی بوده است.

میانگین سن مردان و زنان در هنگام ازدواج - 1400 تا 1402

کاهش فرزندآوری از سال 96 تا 1402

گزارش مرکز آمار در مورد فرزندآوری نیز، نشان‌دهنده تداوم روند کاهشی آن، هم در مناطق شهری و هم روستایی است.

تعداد ولادت‌های ثبت شده از یک میلیون و ٤٨٧ هزار و 923 نفر در سال 1396 به یک میلیون و 75 هزار و 231 نفر در سال گذشته رسیده است.

از سوی دیگر تعداد تولدهای ثبت شده در بهار امسال به 252 هزار و 651 نفر رسیده است که هم در مقایسه با فصل قبل (زمستان 1401) روند کاهشی دارد و هم نسبت به بهار سال گذشته.

حدود 27 هزار کودک زیر 15 سال ازدواج کردند

همچنین در گزارش مرکز آمار، می‌توان داده‌های قابل تاملی را در مورد ازدواج کودکان مشاهده کرد. بر اساس این متن، تعداد کودکان زیر 15 سالی که در سال گذشته ازدواج کرده‌اند، 26 هزار و 989 نفر بوده است که تنها 15 نفر آنها پسر بوده‌ا‌ند.

البته آمار کودک‌همسری در سال 1401 نسبت به سال 1400 کاهشی بوده است اما برخی فعالان اجتماعی معتقدند که اعداد و ارقام در مورد ازدواج کودکان چندان دقیق نیست. برای مثال، محمد بلوچ‌زهی فعال اجتماعی اهل سیستان و بلوچستان، چندی پیش در استوری صفحه اینستاگرام خود نوشت که آمار کودک‌همسری به مراتب بالاتر از ارقام اعلام شده است چرا که در برخی مناطق، اینگونه ازدواج‌ها در اسناد رسمی و قانونی ثبت نمی‌شوند.

جامعه بر مبنای بخشنامه و قانون عمل نکرد

گذشته از این داده‌های تامل‌برانگیز، از جمله نکات مهم در گزارش مرکز آمار، همان سه نکته‌ای است که به آن اشاره شد؛ کاهش سالانه آمار ازدواج، افزایش میانگین سنی همسران و کاهش فرزندآوری.

این روندها در حالی رقم خورده‌اند که تلاش‌های دولت و مجلس در سال‌های اخیر، بر شرایط برعکس آن متمرکز بوده است. نهادهای مسئول، انواع قوانین استخدامی و مالی و پاداش‌های مختلف را تصویب کرده‌اند تا افراد را به ازدواج در سنین پایین‌تر و افزایش فرزندآوری تشویق کنند.

اما آمار و ارقام نشان می‌دهد که دولت‌ها تا کنون در تحقق این هدف موفق نبوده‌اند. موضوعی که علاوه بر گزارش وضعیت فرهنگی و اجتماعی کشور در بهار امسال، تحقیقات مرکز پژوهش‌های مجلس نیز آن را تایید کرده است. گزارش این مرکز پیش‌بینی می‌کند که تا سال 1410 آمار تجرد قطعی در کشور به یک میلیون نفر می‌رسد. همچنین بر اساس متن این پژوهش، در دهه 90 آمار ازدواج 40 درصد کاهش داشته است.

کارشناسان معتقدند که شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور و برآورد جامعه نسبت به آینده، در تصمیم افراد برای ازدواج و فرزندآوری نقش مهمتری نسبت به اهداف دولت‌ها دارند.