مریم شاه‌سمندی 
گزارش «تجارت‌نیوز» از تصویب تعطیلی روز شنبه و تاثیر آن بر اجتماع:
بهبود معیشت منجر به بهبود وضعیت اجتماعی می‌شود/ انطباق‌پذیری فرهنگی زمان‌بر است
خلیل بهروزی‌فر، نماینده مجلس، می‌گوید: «مسائل اقتصادی تنها یک بُعد از گزارش کمیسیون اجتماعی مجلس درباره تعطیلی روز شنبه است. ابعاد دیگری که در این گزارش مد نظر قرار گرفته مسائل اجتماعی و فرهنگی است. در این زمینه با صاحب‌نظران این حوزه‌ها مشورت شده است.»
به گزارش تجارت نیوز، بالاخره بعد از کش و قوس‌های فراوان نمایندگان مجلس در جلسه صحن علنی امروز ۲۶ اردیبهشت‌ماه و در جریان بررسی لایحه اصلاح ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری، پس از بحث و بررسی فراوان، گزارش کمیسیون اجتماعی مبنی بر موافقت با کاهش ساعات کاری به ۴۰ ساعت و تعطیلی روزهای «شنبه» را تصویب کردند.
بر این اساس، نمایندگان در جریان بررسی گزارش شور دوم کمیسیون اجتماعی در مورد لایحه اصلاح ماده «۸۷» قانون مدیریت خدمات کشوری، پس از استماع نظر موافقان و مخالفان با ماده واحده این لایحه مبنی بر تعطیلی شنبه‌ها با ۱۳۶ موافق، ۶۶ مخالف و سه رأی ممتنع از مجموع ۲۱۵ نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند.
این در حالی است که از مدت‌ها قبل بسیاری از کارشناسان به خصوص در حوزه اقتصاد تعطیلی پنجشنبه را ضربه مهلکی به اقتصاد کشور می‌دانستند و به جای آن تعطیلی شنبه را باعث افزایش میزان ارتباط با بازارهای جهانی دانسته و بر این باور بودند که تصویب تعطیلی روز شنبه، می‌تواند به رونق اقتصادی و در نهایت بهبود وضعیت معیشتی مردم کمک کند.
اما مساله اینجاست که در گزارش کمیسیون اجتماعی به غیر از توجه به رونق اقتصادی تا چه میزان به مسائل فرهنگی و اجتماعی این رخداد نیز توجه شده است؟ آیا واقعاً تاثیرات روانی تعطیلی روز شنبه بر افراد جامعه هم بررسی شده یا باز هم کفه اقتصادی ماجرا بر تمام مسائل دیگر سنگینی کرده است؟
گزارش کمیسیون بر اساس بررسی‌های همه‌جانبه
خلیل بهروزی‌فر، نماینده مجلس و عضو کمیسیون اجتماعی، در‌این‌باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: «مسائل اقتصادی تنها یک بُعد از گزارش کمیسیون اجتماعی مجلس درباره تعطیلی روز شنبه است. ابعاد دیگری که در این گزارش مد نظر قرار گرفته مسائل اجتماعی و فرهنگی است. در این زمینه با صاحب‌نظران این حوزه‌ها مشورت شده است.»
او می‌افزاید: «نکته مهم اینجاست که مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه را نمی‌توان به صورت جزیره‌ای و تفکیک‌شده از هم نگاه کرد. تمامی این مسائل زنجیروار به هم متصل هستند و بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند. به عنوان مثال اگر ما بتوانیم تعداد روزهایی را که با بازارهای جهانی در ارتباط هستیم افزایش دهیم، قطعاً بر اقتصاد کشور تاثیر مثبتی خواهد گذاشت.»
بهبود شرایط اقتصادی یعنی بهبود معیشت مردم
بهروزی‌فر ادامه می‌دهد: «بهبود شرایط اقتصادی یعنی بهبود معیشت مردم و وقتی مردم از نظر معیشت شرایط بهتری پیدا کنند قطعاً به افرادی شاداب‌تر و باانگیزه‌تر بدل خواهند شد و از نظر روحی و روانی تاثیرات مثبتی در جامعه خواهد داشت. از نظر مسائل فرهنگی به طور کلی روزِ تعطیل رسمی برای مردم جامعه ما، روز جمعه است و با اینکه پنجشنبه‌ها ادارات دولتی و برخی سازمان‌ها تعطیل بودند اما فعالیت تجاری و اقتصادی در حال انجام بود؛ پس جا افتادن مساله فرهنگی کمی زمان می‌برد.»
ساعات کار زیاد و بهره‌وری پایین
این نماینده مجلس در ادامه به تاثیر کاهش ساعات کار در بهره‌وری افراد اشاره می‌کند و می‌گوید: «ساعات کار طولانی نه‌تنها باعث افزایش بهره‌وری نمی‌شود بلکه فرد را خسته و خموده می‌کند و در نهایت موجب بی‌انگیزگی خواهد شد. به همین خاطر توجه به مساله کاهش ساعت کار در گزارش کمیسیون اجتماعی بسیار مهم بود.»
او اضافه می‌کند: «از سوی دیگر حضور طولانی‌مدت افراد در محل کار خسارت‌های بسیاری نیز به بار می‌آورد. از جمله مساله مصرف انرژی که ما سال‌هاست با هدررفت انرژی به دلیل همین طولانی بودن ساعات کار مواجهیم. با این تصمیم در واقع هم میزان بهره‌وری افراد افزایش پیدا خواهد کرد و هم ضرر و زیانی که تاکنون متوجه دولت می‌شد، به میزان چشمگیری پایین خواهد آمد.»
بهروزی‌فر با بیان این مطلب که تصمیم مجلس برای تعطیلی شنبه‌ها مدبرانه بود می‌گوید: «مهم‌ترین چالش امروز نظام ما مسائل اقتصادی است. این مسائل روی شادابی اجتماعی نیز تاثیر گذاشته‌اند. حال در نظر بگیرید با اجرایی شدن طرح تعطیلی شنبه‌ها و افزایش مراوادات ما با بازارهای جهانی، رونق اقتصادی در کشور فراهم شود. این مساله مستقیماً روی روان جامعه تاثیر می‌گذارد و شادابی اجتماعی را افزایش می‌دهد.»
جامعه برای تعطیلی شنبه‌ها آمادگی دارد؟
امان‌الله قرایی، جامعه‌شناس، در این باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: «در حال حاضر دو دسته عقیده و برخورد در مورد تعطیلی شنبه‌ها در جامعه وجود دارد. یکی قشر سنت‌گرایان هستند که پذیرش این تغییر برایشان چندان راحت و آسان نیست و آن را به مسائل اعتقادی و دینی ربط می‌دهند و ممکن است بر این عقیده باشند که این کار پیروی از قوم یهود است اما دسته دیگر که قشر عظیمی از جامعه را تشکیل می‌دهند آمادگی لازم برای این تغییر را دارند. به خصوص که مساله صلاح و آینده کشور از نظر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مطرح است. همان‌طور که اکثر کشورهای حوزه خلیج فارس مدت‌هاست دست به این تغییرات زده‌اند.»
او توضیح می‌دهد: «در حال حاضر ارتباط ما با بازارهای جهانی تنها به سه روز محدود می‌شود و با اجرایی شدن تعطیلی شنبه‌ها این ارتباط افزایش پیدا می‌کند. اولین تاثیر آن بر مسائل اقتصادی است و از آنجا که نمی‌توان اقتصاد را از حال خوب اجتماع جدا کرد، قطعاً اگر رونق اقتصادی در کشور اتفاق بیفتد مردم هم بیشتر از قبل از این اتفاق استقبال خواهند کرد.»
نوپذیری فرهنگی نیازمند زمان است
این جامعه‌شناس ادامه می‌دهد: «اما فراموش نکنیم که تعطیلی شنبه‌ها قبل از هر چیز یک تغییر فرهنگی است و هر چیزی که باعث تغییر فرهنگی شود با مساله «نوپذیری فرهنگی» همراه است که البته این موضوع تا حدودی زمان‌بر خواهد بود. حتی اگر اکثریت جامعه برای این تغییر آماده باشند، پذیرش آن از سوی تمام افراد جامعه نیازمند زمان است.»
امان‌الله قرایی صحبت‌های خود را این طور به پایان می‌رساند: «متاسفانه بسیاری از تجربیات به ما نشان داده در فرهنگ انطباق‌پذیری ضعیف هستیم. همین فرهنگ رانندگی یا آپارتمان‌نشینی می‌تواند مثال خوبی از این دست باشد؛ در واقع کشور ما با تاخر فرهنگی مواجه است. اما این انطباق‌پذیری قطعاً به مرور زمان انجام می‌گیرد چراکه در حال حاضر عمده مشکل مردم معیشت است و هر چیزی که به بهبود وضعیت معیشتی مردم ختم شود، پذیرش آن برایشان ساده‌تر خواهد بود.»
نظرات