بیش از ۲۳۳ هزار راننده زن در اسنپ کار می‌کنند

به گزارش تجارت نیوز، آخرین آماری که از فعالیت زنان راننده در اسنپ منتشر شده، مربوط به سال 1401 است که این تعداد را بیش از 50 هزار راننده می‌داند. اما طبق آخرین آماری که روابط عمومی اسنپ در اختیار تجارت‌نیوز گذاشت تعداد کاربران فعال زن در اسنپ به رقم 233 هزار و 214 نفر رسیده است. رشد چشمگیری که حتما در گزارش سالانه این شرکت طی هفته‌های آینده منتشر خواهد شد. اما افزایش چشمگیر این تعداد راننده زن در اسنپ نشان از چه تغییری در جامعه دارد؟ 

اسنپ از زمان راه‌اندازی در سال 1393 فرصت کاری برابری برای زنان و مردان ایجاد کرده است اما در سال 96 با راه‌اندازی «اسنپ رز» این امکان برای رانندگان زن فراهم شد تا بتوانند در محیط امن‌تر به فعالیت خود ادامه دهند. این سرویس تا مدت‌ها حین درخواست خودرو وجود داشت اما در حال حاضر مدت‌هاست که خبری از آن نیست.

پیگیری‌های تجارت‌نیوز حکایت از آن دارد که سرویس اسنپ رز یا همان اسنپ بانوان به‌طور کامل حذف نشده و در برخی شهرها و نقاط جغرافیایی کشور همچنان پابرجاست اما نام «رز» را دیگر یدک نمی‌کشد. آن‌طور که به‌نظر می‌رسد، این سرویس بنا بر فرهنگ و خواست و نیاز کاربرها در شهرهای مختلف فعالیت دارد اما در اکثر شهرها، غیرفعال شده است.

کار رانندگان زن زیر نگاه مردسالارانه جامعه چه مصایبی دارد؟

برای خیلی از افراد که تاریخ تولدشان به دهه‌های ۴۰ و ۵۰ باز می‌گردد، دیدن راننده زن به عنوان کسی که با ماشین خود کار و مسافران را جابه‌جا می‌کند، امری کاملا غیرعادی به نظر می‌رسید.

اولین راننده زن که در اتوبوس‌های بین‌شهری مشغول کار می‌کرد، فعالیت خود را از سال ۷۵ آغاز کرد. بعد از آن در سال ۸۵ اولین راننده زن اتوبوس‌های شهری به دیگر همقطاران خود در این حرفه پیوست اما حالا در حالی که قرن تازه‌ای را آغاز کرده‌ایم دیگر شغلی مانند رانندگی، حرفه‌ای مردانه به حساب نمی‌آید. اما چه دلایلی باعث شده تا شغل رانندگی با وسایل حمل‌و‌نقل عمومی و یا استفاده از وسیله نقلیه شخصی برای جابه‌جایی مسافر میان زنان اقبال داشته باشد.

عاطفه یکی از زنانی است که روی اسنپ کار می‌کند. او در این باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: خیلی کار داریم تا این فرهنگ مردسالارانه حاکم بر جامعه ما تغییر کند اما زنان با پشتکار خود توانسته‌اند یک به یک مصائب و مشکلاتی را که در این راه داشته‌اند، پشت سر بگذارند.

او می‌افزاید: شاید زنان در خیلی از مشاغل زود پذیرفته شوند اما در شغل رانندگی آن هم برای جا‌به‌جایی مسافر هنوز فشار نگاه‌های مردان را می‌توانیم به راحتی حس کنیم. حتی بعضی وقت‌ها با برخوردهایی مواجه می‌شویم که حس ناامنی به ما می‌دهد و معلوم نیست این مساله تا چه زمانی می‌تواند ادامه پیدا کند.

عاطفه ۳۸ سال دارد و دارای یک فرزند دختر است. همسرش هم تاکسی دارد. او تقریبا از ۴ سال پیش که رشد تورم در کشور آغاز شد و بعد هم مساله کرونا به میان آمد وارد کار در اسنپ شده تا بتواند در تامین هزینه‌های معیشت خانواده کمک حال همسرش باشد.

او می‌گوید: دخترم الان ۱۱ ساله است و هزینه‌هایش هم با افزایش سنش هر روز بیشتر می‌شود. بچه‌ها الان در این سن خواسته‌هایی دارند که ما هیچ وقت به آن فکر هم نمی‌کردیم. اما الان برای تامین این خواسته‌ها دیگر نمی‌توان انتظار داشت که درآمد یک نفر جوابگو باشد.

حس ناامنی برای زنان راننده همیشگی است

این راننده اسنپ در پاسخ به این سوال که در طی این سال‌ها حس ناامنی داشته یا نه، می‌گوید: حس ناامنی در بین زنان شاغل به خصوص زنانی که رانندگی می‌کنند، همیشگی است. شما نمی‌توانید اطمینان خاطر داشته باشید که هیچ مشکلی پیش نمی‌آید. بارها و بارها مردانی سوار خودرو من شده‌اند و فکر کرده‌اند که مجرد هستم و برای امرار معاش کار می‌کنم و پیشنهادهای نامربوط داده‌اند. به همین خاطر دیگر خیلی کم پیش می‌آید مسافر مرد قبول کنم.

او می افزاید: متاسفانه این فرهنگ که زن متاهل نباید چنین شغل‌هایی داشته باشد بسیار آزار دهنده است. ما هنوز درگیر این موضوع هستیم که وقتی با سرعت مطمئن رانندگی می‌کنیم رانندگان دیگر با الفاظ ناشایست ما را خطاب قرار می‌دهند و می‌گویند بهتر است برگردی به آشپزخانه.

میزان کرایه رانندگان زن و مرد شاغل در اسنپ تفاوت می‌کند؟

عاطفه در پاسخ به این سوال که آیا کرایه‌هایی که زنان دریافت می‌کنند کمتر از مردان است، می‌گوید: اگر با اسنپ اختصاصی بانوان کار کنیم که البته الان دیگر خیلی فعالیت آن کم شده مبلغی را به عنوان تخفیف برای مسافران خانم در نظر می‌گیرند که البته شرکت متعهد است این مبلغ را به راننده بپردازد. هر چند بعضی وقت‌ها بدحسابی‌هایی هم صورت می‌گیرد.

او می‌افزاید: یکی از مشکلاتی که ما با آن مواجه‌ایم این است که سفرهای کمتری به ما ارجاع داده می‌‌شود و اکثر سفرها به رانندگان مرد فرستاده می‌شود و این مساله راندمان کاری رانندگان زن اسنپ را پایین می‌آورد.

درباره ایجاد مزاحمت‌ها برای رانندگان زن بی‌توجهی می‌شود

مهرنوش دختر ۲۳ ساله‌ای است که در رشته معماری تحصیل و برای کمک خرج دانشگاه خود در اسنپ کار می‌کند. او درباره ایجاد مزاحمت‌ها به تجارت‌نیوز می‌گوید: متاسفانه هیچ پشتیبانی دقیق و مناسبی در این زمینه صورت نمی‌گیرد. در واقع اصلا راهکاری برای جلوگیری از آن وجود ندارد.

او می‌افزاید: تنها اتفاقی که بعد از اعلام ما به پشتیبانی برای ایجاد مزاحمت رخ می‌دهد این است که شماره آن فرد را بلاک می‌کنند تا دیگر نتواند با آن شماره درخواست اسنپ بدهد. اما بارها و بارها اتفاق افتاده که افراد مزاحم با شماره‌های دیگری درخواست داده‌اند و شرکت هنوز نتوانسته این مشکل را حل کند.

مهرنوش اظهار می‌دارد: وقتی هم ما گلایه می‌کنیم می‌گویند مسافر مرد قبول نکنید. خب این مساله باعث می‌شود من که به عنوان دانشجو روزهای محدودی می‌توانم فعالیت کنم درآمدم آنقدری نباشد که هزینه‌هایم را پوشش دهد.

این دانشجوی رشته معماری می‌افزاید: قطعا بسیاری از دختران و زنانی که در اسنپ فعالیت می‌کنند به دلیل مشکلات مالی به این شغل روی آورده‌اند. چون هم از نظر معیشتی در مضیقه هستند و هم برای پیدا کردن شغل های دیگر با دیوارهای بلند تبعیض جنسیتی مواجه شده اند. به همین دلیل است که توجه به وضعیت این زنان باید در اولویت باشد.