جشن پیته شهیم چیست؟

به گزارش تجارت نیوز،

"پیته شهیم" یا "پایان تابستان" یک جشن باستانی زرتشتی است که به مناسبت پایان تابستان برگزار می‌شود.

این جشن در روز سی‌ام شهریور، یعنی صدوهشتادمین روز سال زرتشتیان، برپا می‌گردد. پیته شهیم یکی از شش جشن گهنبار است که با دوره‌های خاصی از سال مرتبط هستند. در باورهای زرتشتی، این جشن به مناسبت آفرینش زمین برگزار می‌شود.

پیته شهیم یک جشن کشاورزی است که شکرگزاری برای محصولات و نعمت‌های طبیعی را به نمایش می‌گذارد. در این روزها، خانواده‌ها و شرکت‌کنندگان در کنار یک سفره جمع می‌شوند و از محصولات کشاورزی بهره‌مند می‌شوند.

مراسم شامل خواندن دعاهای زرتشتی توسط موبدان، قرائت اوستا، و توزیع خوراکی‌های محلی مثل "لرک" (مخلوطی از بادام، کشمش، خرما، و دیگر خشکبار) است. این جشن به نوعی همبستگی و وحدت در جامعه نیز تأکید دارد​.

جشن پیته شهیم ریشه‌های عمیقی در باورها و آیین‌های زرتشتی دارد که به دوران باستان برمی‌گردد. این جشن به عنوان یک مراسم کشاورزی برگزار می‌شود که در آن زرتشتیان از محصولات حاصل از زمین، به ویژه دانه‌ها و میوه‌ها، شکرگزاری می‌کنند. در باورهای زرتشتی، این جشن نمادی از احترام به زمین و طبیعت است و به مناسبت آفرینش زمین توسط اهورا مزدا برگزار می‌شود.

مکانیزم‌های برگزاری جشن پیته شهیم

1. سفره گهنبار

در جشن پیته شهیم، یک سفره بزرگ به نام «سفره گهنبار» پهن می‌شود که شامل انواع محصولات کشاورزی مانند غلات، میوه‌ها، و سبزیجات است. همچنین تنقلاتی به نام «لُرک» که مخلوطی از بادام، کشمش، خرما، سنجد، گردو، انجیر خشک و دیگر خشکبارها است، بر روی سفره قرار می‌گیرد.

2. مراسم مذهبی

موبدان (روحانیان زرتشتی) بخش‌هایی از اوستا، که کتاب مقدس زرتشتیان است، را می‌خوانند. این خواندن شامل دعاها و نیایش‌هایی است که به شکرگزاری از نعمت‌های الهی و ستایش آفرینندگان طبیعت اختصاص دارد. حاضران در جشن دست یکدیگر را می‌گیرند و به نوعی هم‌پیمانی و وحدت را تجربه می‌کنند.

3. توزیع محصولات

در جریان جشن، موبدان یا همراهان آن‌ها مشتی از «لُرک» به هر فرد اهدا می‌کنند. همچنین سینی‌هایی از میوه‌ها به نمایش گذاشته می‌شود تا هر کس بتواند تکه‌ای از میوه‌ها را برای خود بردارد. این عمل نمادی از به اشتراک گذاشتن نعمت‌ها و ایجاد همبستگی اجتماعی است.

4. پوشش سفره با چادر شب

پس از تهیه سفره، یک دستمال بزرگ به نام «چادر شب» کنار سفره پهن می‌شود. در برخی موارد، داخل این دستمال یک عدد سیب یا انار قرمز به همراه چند شاخه گیاه «موُرد» قرار داده می‌شود. این امر به معنای ثبات و باروری زمین تعبیر می‌شود.

ابعاد فرهنگی و اجتماعی جشن پیته شهیم

جشن پیته شهیم نه تنها یک مراسم مذهبی است، بلکه به عنوان یک رویداد اجتماعی و فرهنگی نیز اهمیت دارد. در این جشن‌ها، مردم از تمامی اقشار جامعه، فارغ از وضعیت مالی یا اجتماعی، در کنار یکدیگر جمع می‌شوند و از نعمت‌های زمین بهره‌مند می‌شوند. این هم‌نشینی اجتماعی نشان‌دهنده همبستگی و اتحاد جامعه زرتشتی است.

همزیستی مسالمت‌آمیز: در برخی مناطق، جشن پیته شهیم به عنوان فرصتی برای تقویت روابط میان اقوام و ادیان مختلف برگزار می‌شود. این جشن‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تمام افراد حاضر، بدون توجه به تفاوت‌های قومی یا مذهبی، در یک فضای مسالمت‌آمیز و دوستانه به جشن می‌پردازند.

حفظ میراث فرهنگی: برگزاری جشن پیته شهیم در مکان‌های تاریخی و مقدس مانند آتشکده‌ها و زیارتگاه‌ها، به حفظ و انتقال میراث فرهنگی و تاریخی زرتشتیان کمک می‌کند. این مکان‌ها به عنوان نمادهایی از پیوند میان گذشته و حال جامعه زرتشتی عمل می‌کنند و نسل‌های جدید را با سنت‌ها و آیین‌های خود آشنا می‌سازند.

جشن پیته شهیم در جامعه امروز: با گذشت زمان و تغییرات اجتماعی، جشن پیته شهیم نیز دستخوش تحولاتی شده است. امروزه، علاوه بر مراسم سنتی، از فناوری‌های مدرن مانند رسانه‌های اجتماعی برای اطلاع‌رسانی و برگزاری جشن‌ها استفاده می‌شود. همچنین، افراد زرتشتی که در نقاط مختلف جهان زندگی می‌کنند، با برگزاری جشن‌های پیته شهیم در جوامع خود، ارتباطات فرهنگی و اجتماعی خود را حفظ می‌کنند.

فعالیت‌های مدرن: برخی از جشن‌های پیته شهیم امروزی شامل نمایش‌های هنری، نمایشگاه‌های کشاورزی و فروش محصولات محلی هستند که به تقویت اقتصاد محلی و ارتقاء سطح زندگی جامعه کمک می‌کنند. این فعالیت‌ها باعث می‌شوند که جشن پیته شهیم نه تنها به عنوان یک مراسم مذهبی بلکه به عنوان یک رویداد اقتصادی و اجتماعی نیز مطرح شود.