رخ‌نمایی دوباره «مهشاد» و خانواده‌اش در توران
بهار ۱۴۰۳ بود که تصاویر «مهشاد» و چهار توله‌اش در پارک ملی توران استان سمنان پویایی جمعیت این گونه ارزشمند را نوید داد. مشاهده دوباره این خانواده پنج نفره در پاییز ۱۴۰۳ هر گونه نگرانی را بابت سلامت این خانواده از بین برد.
«مهشاد» با سن تقریبی سه سال، متعلق به نسل دوم یوزپلنگ ماده «هرب» محسوب می‌شود. تصاویر جدید ثبت شده از «مهشاد» و چهار توله‌اش نشان داد که این یوزپلنگ ماده آسیایی در اولین زایمان خود در بهار ۱۴۰۳ موفق به زادآوری چهار توله یوزپلنگ شد و در پاییز ۱۴۰۳ توله‌ها تا حدی از آب و گل درآمده‌اند.
مشاهده دوباره «مهشاد» به همراه چهار توله آن هم در پارک ملی توران شاهرود در شرش استان سمنان، روحیه تازه و شادی را در دل دوستداران محیط زیست ایجاد کرد و از سویی، تاکید این مساله بود که برای ثمر رسیدن شادی‌ها و بالغ‌شدن و زادآورزی این توله‌ها نیاز است در پایداری آب، تغذیه و امنیت زیستگاهی راستای حفاظت پایدار خوب از زیستگاه یوزپلنگ‌ها بیش از پیش مورد توجه باشد.
طبق تحقیقات انجام شده، یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است و از ۲ تا سه سالگی بالغ می شود و تا هشت سالگی قدرت زادآوری و چندقلوزایی دارد. فرزندآوری «مهشاد» در سه سالگی نویدبخش زادآوری این گونه دست‌کم تا پنج سال آینده است که البته از هم اکنون باید برای جلوگیری از اختلاط ژنتیکی فرزندان «مهشاد» پس از بلوغ و تولد نسل چهارم چاره‌اندیشی کرد.
توله یوزپلنگ‌ها تا یک ماهگی امکان حرکت ندارند و در لانه هستند. پس از آن کم کم قادر به حرکت می‌شوند و بر اساس تصاویر ثبت شده، سن توله پوزپلنگ‌ها تخمین زده می‌شود.
توله یوزپلنگ اگر دارای شرایط غیرعادی و ناقص باشد، از سوی مادر پذیرفته نمی‌شود و پهلو نمی‌گیرد و در نتیجه به صورت خود به خودی از طبیعت حذف می‌شود، ولی تصاویر ثبت شده و تخمین سن توله‌های همراه «مهشاد» حاکی از وضعیت مطلوب آنها دارد.
«توران» مامن امن پرورش یوزها
ذخیرگاه زیست کره توران یا خارتوران شامل سه محدوده حفاظت شده شامل منطقه حفاظت‌شده، پناهگاه حیات وحش و پارک ملی است و خارتوران را آفریقای ایران لقب داده‌اند.
ذخیره‌گاه زیست‌کره توران بزرگ‌ترین ذخیره‌گاه زیست‌کره ایران است که پس از سرنگتی آفریقا واقع در کشور تانزانیا دومین منطقه زیست‌کره جهان به‌شمار می‌آید.
یوزپلنگ ایرانی به عنوان سومین گربه سان زیبای آسیایی شناخته می شود که در آستانه انقراض قرار دارد و بیم آن می رود که برای همیشه نه تنها ایران بلکه جهان این گونه جانوری را از دست بدهد و اینگونه محیط زیست و گنجینه حیات وحش کشور دچار نقصانی بزرگ شود و از این رو یوزپلنگ ایرانی در فهرست اتحادیه بین المللی حفاظت از محیط زیست قرار دارد، به معنای اینکه گونه‌ای در خطر انقراض است، حدود ٢ هزار سال پیش یوزها در بیشتر نقاط آسیا حضور داشتند، اما اکنون حضورشان منحصر به نواحی بیابانی ایران و پارک ملی توران شده است.
به گفته کارشناسان، یوزپلنگ جزو گربه‌سانان محسوب می‌شود و گربه‌سانان امکان زادآوری ۲ بار در سال را دارند.
یوزپلنگ دوره بارداری سه ماه دارد و به طور معمول فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است برای جفت‌گیری این گونه ارزشمند مناسب است و بر پایه تحقیقات انجام شده، دی و بهمن بهترین ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت ماه توله به دنیا می‌آید.
نظرات