محلول دیالیز صفاقی بیماران کلیوی بدون کنترل کیفی عرضه شده است

به گزارش تجارت نیوز،

استفاده از داروهای تولید داخل همیشه محل مناقشه بین بیماران و وزارت بهداشت‌ودرمان بوده است. در بسیاری از موارد به‌‌ویژه در مورد بیماران خاص همیشه این شائبه وجود داشته که داروهای تولید داخل کیفیت لازم برای درمان، کنترل یا پیشگیری از برخی بیماری‌ها را ندارند؛ همان‌طور که بیماران مبتلا به سرطان یا بیماران هموفیلی همیشه در استفاده از داروهای تولید داخل با این مساله مواجه بوده‌اند که میزان اثرگذاری این داروها نسبت به داروهای وارداتی بسیار کمتر است.

مساله اما فقط دارو نیست، بارها فرسوده بودن تجهیزات بیمارستانی نیز باعث آسیب دیدن بیماران شده و حتی مرگ آنها را رقم زده است مانند اتفاقی که سال 84 در شهر مشهد رخ داد و بیماران کلیوی به دلیل استفاده از دستگاه‌های دیالیز فرسوده و غیراستاندارد جان خود را از دست دادند.  

ماجرای مرگ بیماران کلیوی از کجا آغاز شد؟

اولین بار خرداد سال جاری بود که خبر فوت 10 بیمار کلیوی به دلیل استفاده از محلول دیالیز آلوده صفاقی منتشر شد. این بار هم ماجرا از شهر مشهد شروع شده بود و البته بعد از انتشار این خبر، اخبار دیگری از مسمومیت بیماران کلیوی در تهران و اصفهان هم به گوش رسید.

اما حالا بعد از گذشت چهار ماه از انتشار این اخبار، یکی از نمایندگان مجلس مرگ 70 بیمار دیالیزی به دلیل استفاده از این داروی آلوده را تایید کرده و می‌گوید این شرکت داروسازی هرچند مقصر شناخته شده اما همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

محلول آلوده صفاقی بیمارن کلیوی از دی‌ماه سال گذشته توزیع شده است

بنا بر آخرین اخبار منتشرشده در این زمینه، داروهای آلوده به آلومینیوم که باعث مرگ‌ومیر بیماران شده از دی‌ماه سال گذشته از سوی این شرکت روانه بازار شده است.

اولین بار در اردیبهشت و خرداد سال 1403 بود که اخباری مبنی بر مسمومیت بیماران دیالیزی در مشهد، تهران و اصفهان منتشر شد. آخرین اخبار از مرگ 10 بیمار به دلیل استفاده از این دارو خبر می‌داد. اما حالا این آمار به 70 نفر رسیده است.

اما نکته اینجاست که شرکت ثامن برخی از مواد اولیه تهیه این داروی دیالیز را از دو منبع دیگر تامین می‌کرده و در نهایت آزمایش‌ها به آنجا رسید که نشان داد آن دو منبع آلوده به آلومینیوم بوده‌اند.

مرگ 70 بیمار کلیوی تایید شد

اما طی روزهای گذشته سلمان اسحاقی، سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با ابراز تاسف از مرگ 70 بیمار دیالیزی به دلیل استفاده از داروی آلوده، رسماً این آمار را تایید کرد.

به گفته او، کمیسیون بهداشت و درمان مجلس سال جاری در جریان فوت 50 بیمار دیالیزی به دلیل استفاده از داروی بی‌کیفیت، که بعداً گفته شد احتمال دارد به عنصر آلومینیوم آلوده شده باشد، قرار گرفت و طی برگزاری نشستی با مسئولان مربوطه این موضوع بررسی و مشخص شد یکی از شرکت‌ها در این زمینه قصور داشته است.

چنان‌که سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس روایت می‌کند، در وهله اول گفته شد 10 تا 12 بیمار دیالیزی در شهرهای مشهد و اصفهان به دلیل استفاده از محلول و با علائم مغزی، عفونتی، تشنجی و کما جان خود را از دست دادند و پس از مدتی آمار فوتی‌ها به 50 نفر رسید و تاکنون 70 نفر جان خود را از دست داده‌اند.

زنگ خطر تولید داروی داخلی برای بیماران

مرگ بیمارانی که از داروی دیالیز صفاقی تولید داخل استفاده می‌کردند یک بار دیگر این زنگ خطر را برای مسئولان حوزه دارو درمان به صدا درآورده که با دقت بیشتری نسبت به تولید داروهای داخلی حساسیت به خرج دهند.

مساله اینجاست که وضعیت حوزه بهداشت و درمان برخلاف شعارها و وعده‌هایی که مسئولان می‌دهند اصلاً مناسب نیست. در این بین بیش از همه این جان بیماران است که به خطر می‌افتد و گویا آنچه ارزش ندارد همین جان‌هایی است که هرازگاهی به دلایل مختلف از بین می‌رود و البته رسیدگی به پرونده آنها مشمول مرور زمان شده و به دست فراموشی سپرده می‌شود.

شرکت‌های داروسازی با تامین‌نشدن به‌موقع ارز دارویی برای خرید مواد اولیه دست به گریبان‌اند

علی میررضایی، یکی از کسانی که در خط تولید یک شرکت دارویی فعالیت می‌کند، دراین‌باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: «یکی از مشکلات عمده‌ای که شرکت‌های داروسازی با آن دست به گریبان‌اند تامین‌نشدن به‌موقع ارز دارویی برای خرید مواد اولیه است. از همین رو آنها در تامین مواد اولیه دچار مشکل می‌شوند.»

شرکت‌های دارویی مجبورند داروها را بدون کنترل کیفی راهی بازار کنند تا مانع از وضعیت بحرانی کمبود دارو شوند

او می‌افزاید: «تا طی شدن این پروسه برخی از داروها کمیاب می‌شوند و شرکت‌های دارویی مجبورند داروها را بدون کنترل کیفی راهی بازار کنند تا مانع از وضعیت بحرانی کمبود دارو شوند. درباره محلول مورد استفاده بیماران صفاقی نیز همین اتفاق رخ داده، اولاً شرکت تولیدکننده مواد اولیه را از دو شرکت دیگر خریداری کرده و داروها بعد از تولید بدون گذراندن مراحل کنترل کیفی عرضه شده‌اند.»

محلولی که به بیماران تزریق شده بنا بر نتایج آزمایش‌های انجام‌شده بین پنج تا 10 برابر حد مجاز آلومینیوم داشته است / اگر دارو مرحله کنترل کیفی را می‌گذراند با فاجعه مرگ 70 بیمار کلیوی مواجه نبودیم

میررضایی توضیح می‌دهد: «محلولی که به این بیماران تزریق شده است بنا بر نتایج آزمایش‌های انجام‌شده بین پنج تا 10 برابر حد مجاز آلومینیوم داشته که این مساله مشکلات حادی در بیماران ایجاد کرده است. عموماً چنین آلودگی‌ای غشای مغزی بیمار را دربر می‌گیرد و از سوی دیگر وارد ریه می‌شود و به این ترتیب قدرت تنفس راحت را از آنها می‌گیرد. اگر دارو مرحله کنترل کیفی را می‌گذراند، الان ما با فاجعه مرگ 70 بیمار کلیوی مواجه نبودیم.»

چرا برخی از بیماران کلیوی، دیالیز صفاقی می‌شوند؟

بیماران دیالیز صفاقی کسانی هستند که به علت نارسایی کلیه به صورت ۲۴ساعته از طریق شکم، محلول وارد فضای صفاقی آنها می‌شود و خون را از آلودگی‌هایی مثل مواد کراتینی، پتاسیم و سایر سموم پاک‌سازی می‌کند تا فرد بتواند زندگی طبیعی داشته باشد.

آغاز آلودگی بیماران کلیوی از بهمن‌ماه سال گذشته

شهرزاد عصاره، رئیس انجمن نفرولوژی ایران، نیز در گفت‌وگویی در این زمینه اعلام کرد: «زمانی که چنین مشکلی مطرح شد مسئولان شرکت ثامن ابتدا مسئولیت این کوتاهی را نمی‌پذیرفتند، اما به‌تدریج و با پذیرش این موضوع، اعلام کردند عامل این آلودگی مواد اولیه تولید محلول دیالیز صفاقی بوده است. ظاهراً این آلودگی از ابتدای عرضه این محصول (حدوداً از بهمن سال گذشته) وجود داشته و به همین علت، میزان انباشت آن در خون بیماران به صورت تدریجی بالا رفته و باعث عوارض شدید شده است.»

سایه ضعف نظارت بر سلامت مردم و مرگ بیماران کلیوی

علی نوبخت، متخصص کلیه و رئیس سابق کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، نیز در نامه‌ای به کمیسیون بهداشت، خواستار ورود مجلس به مساله مرگ تعدادی از بیماران دیالیزی کشور به علت مصرف محلول‌های آلوده در سایه ضعف نظارت وزارت بهداشت بر تولید محصول تولید داخل شد.

همچنین پروفسور بهروز برومند، بنیان‌گذار دیالیز در کشور و پدر نفرولوژی نوین ایران، نیز ضمن ابراز تاسف عمیق از بروز این فاجعه انسانی، خواستار برخورد قاطع دستگاه قضایی با عاملان و مسببان این سهل‌انگاری مرگبار شد.

برومند تصریح کرد: «علاوه بر اینکه کار ساخت محلول دیالیز صفاقی می‌بایست به داروسازان اصلح زیر نظر وزارت بهداشت سپرده شود، ضروری است که مسئولان شرکت ثامن (تولیدکننده محلول دیالیز صفاقی آلوده) هرچه زودتر پای میز محاکمه کشیده شوند و روشن گردد که کوتاهی و سهل‌انگاریِ چه کسانی به بهای جان بیماران تمام شده است.»