جایگاه علمی ایران در طب سنتی دنیا / لزوم ایجاد بیمارستان های تلفیقی

به گزارش تجارت نیوز،

در دنیای امروز توجه به طب سنتی به عنوان یکی از ارکان درمانی مهم، ضرورت بیشتری یافته است. طب سنتی که ریشه در تاریخ طولانی پزشکی دارد، به ویژه در کشورهایی مانند ایران، جایگاه ویژه‌ای در بهبود سلامت و پیشگیری از بیماری‌ها دارد.

ظرفیت‌های عظیم ایران در حوزه گیاهان دارویی و طب سنتی

کشور ایران سرزمینی دارای رتبه‌ای بالا از نظر تنوع زیستی و گیاهان دارویی است به طوری که 11 اقلیم از 13 اقلیم موجود در جهان را در خود دارد. بیش از 8000 گونه گیاهی در کشور وجود دارد که بالغ بر 2300 گونه از این گیاهان، دارای خواص دارویی، عطری، آرایشی و بهداشتی هستند و بنابراین ظرفیت عظیمی برای استفاده از این گیاهان در کشور وجود دارد.

از سوی دیگر، گسترش استفاده از روش‌های طب سنتی در درمان و پیشگیری از بیماری‌ها، مورد تأکید سازمان بهداشت جهانی و همچنین استقبال مردم قرار گرفته است و به دلیل فراوانی گونه‌های گیاهی در کشور، ظرفیت بزرگی برای بهره‌بردن از دانش طب سنتی و درمان بیماری‌ها با استفاده از گیاهان دارویی و داروهای گیاهی در کشور وجود دارد.

وجود صرفاً 500 فارغ‌التحصیل طب سنتی در کشور

با این وجود و در حالی که تقاضا برای این خدمات در حال افزایش است، آمارهای وزارت بهداشت نشان می‌دهد که از زمان راه‌اندازی رشته طب سنتی در کشور در سال 1386، تا به امروز صرفاً حدود 500 نفر از دانش‌آموختگان رشته‌های طب سنتی از دانشکده‌های طب ایرانی کشور فارغ‌التحصیل شده‌ و این تعداد اندک نیز صرفاً در سلامتکده‌ها به ارائه خدمت می‌پردازند!

این آمار نشان‌دهنده این است که به هیچ عنوان، میزان خدمات ارائه شده در سلامتکده‌ها، متناسب با نیاز جمعیت بیش از 80 میلیون نفری کشورمان نیست.

لزوم ادغام خدمات طب سنتی در نظام سلامت کشور

آرمان زرگران؛ مدیرگروه آموزشی تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با تسنیم درباره لزوم استفاده از ظرفیت طب سنتی در نظام سلامت کشور اظهار کرد: ادغام خدمات طب سنتی در نظام سلامت یکی از دغدغه‌های مهمی است که نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای دنیا نیز مطرح است. سازمان جهانی بهداشت نیز برای این موضوع سند استراتژی نوشته و کشورها را به استفاده از خدمات طب سنتی در نظام سلامت توصیه می‌کند. فواید این کار برای کشورها بسیار زیاد است، از جمله اینکه پیوست فرهنگی نیز برای ما به همراه دارد زیرا خود ما صاحب طب سنتی هستیم اما در کنار این مزایا، چالش‌های زیادی هم وجود دارد که باید برای بهترین روش ادغام، راهکارهایی پیدا کرد.

وی افزود: ایران دارای قوانین مشخص و اسناد بالا دستی در حوزه طب سنتی است و این حوزه در وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو تعریف شده است و در واقع ایران به عنوان یکی از کشورهایی که صاحب طب سنتی است، می‌تواند نقش رهبری و الگوسازی را در این زمینه به ویژه در منطقه ایفا کند. وقتی کشورهای مختلف توانمندی‌های ایران را در این زمینه ببینند، این امر کمک می‌کند تا طب ایرانی در خارج از مرزها ثبت شده و توسعه یابد و ایران نقش راهبری در این حوزه را بر عهده گیرد همچنین همکاری‌ها در حوزه طب سنتی با کشورهای دیگر می‌تواند باعث توسعه سلامت و حتی توسعه اقتصادی کشور شود. در همین راستا، اخیراً سمپوزیوم بین‌المللی سیاست‌گذاری، قانون‌گذاری و تنظیم مقررات طب سنتی با هدف به اشتراک گذاشتن تجارب جهانی و بررسی نقاط قوت و ضعف، چالش‌ها و راه‌حل‌ها در این حوزه، با حضور مهمانان خارجی برگزار شد و تجارب کشورهای مختلف به اشتراک گذاشته شد.

ایران چهارمین کشور تولیدکننده دانش طب سنتی

مدیرگروه آموزشی تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: از نظر پژوهش، ایران چهارمین کشور تولیدکننده دانش در حوزه طب سنتی است، پس سرمایه‌گذاری در این زمینه می‌تواند به مرجعیت علمی ایران کمک کند. ایران نیروی انسانی توانمند و ساختارهای خوبی در اختیار دارد که در صورت حمایت می‌تواند به مولفه‌ای مهم برای قدرت علمی کشور تبدیل شود. حمایت از این ساختارها، زیرساخت‌ها، تزریق بودجه‌های پژوهشی و حمایتی برای توسعه بین‌المللی طب سنتی، به توسعه این حوزه کمک می‌کند. با گسترش این زیرساخت‌هاست که می‌توان رشته‌ طب سنتی را در ایران توسعه داد، تعداد دانشجویان را افزایش داد و پژوهش‌های بیشتری در این زمینه انجام داد.

راهکارهای افزایش دسترسی مردم به خدمات طب سنتی

وی در پاسخ به سؤالی درباره راهکار رفع مشکل کمبود نیروی متخصص طب سنتی متذکر شد: خوشبختانه اکنون پزشکان تمایل به ورود به رشته طب سنتی دارند اما باید دورنما و آینده این رشته بهتر شود تا میزان ورود پزشکان به این رشته تخصصی افزایش یابد. یکی دیگر از نیازهای اساسی، ایجاد رشته‌های حدواسط مانند کارشناسی و کارشناسی ارشد در حوزه‌های مختلف است تا بتوان خدمات مختلف را به صورت کامل و متناسب با نیاز جامعه ارائه داد. به ویژه در زمینه‌های اعمال یداوی، حجامت، ماساژ و پرستاری سنتی، نیازمند ایجاد رشته‌های حدواسط هستیم و این امر می‌تواند زمینه‌ساز ارائه خدمات کامل‌تری در طب سنتی شود.

مشاور بین‌الملل دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت در پاسخ به این سؤال که آیا ایجاد بیمارستان‌های طب سنتی در کشور می‌تواند به گسترش دسترسی مردم به خدمات طب ایرانی کمک کند؟ تصریح کرد: این مدل در بسیاری از کشورهای دنیا وجود دارد؛ کشورهای چین، هند، تایلند و کره جنوبی، اقدام به راه‌اندازی بیمارستان‌های مبتنی بر طب سنتی کرده‌اند و طبیعتاً این مدل نیز می‌تواند در ایران پیاده‌سازی شود؛ البته یک راهکار مجرب دیگر این است که بیمارستان‌های تلفیقی راه‌اندازی شوند. ارائه خدمات تلفیقی به نظر من مدل موفقی است. در این مدل، یک دپارتمان خاص وجود دارد که در آن متخصص طب سنتی و متخصص طب نوین در کنار هم مشغول به کار می‌شوند و بهترین خدمات را به بیماران ارائه می‌دهند. برای مثال، در کنار خدمات طب نوین، بخش‌هایی برای ارائه خدمات طب سنتی شامل ویزیت و همچنین ماساژ یا طب سوزنی وجود دارد که بیماران به این بخش‌ها ارجاع داده می‌شوند. در این صورت، این خدمات می‌توانند یک بسته کامل را برای بهبود سلامت بیمار ایجاد کنند.