زمان مناسب برای ساخت و ساز رسید

بازار ساخت و ساز دوباره رونق خواهد گرفت یا نوسانات قیمت میلگرد و آهن همچنان شروع پروژه‌های ساختمانی را با مشکل مواجه خواهد کرد؟

این روزها با اتمام دوره انتخابات ریاست جمهوری و مشخص شدن رییس جمهور کشور ایران، همه افراد منتظر تحقق وعده‌های انتخاباتی دولت جدید هستند. با پیاده‌سازی برنامه‌های نوسازی دولتی در کشور، چرخه تولید مسکن و بالتبع آن بازار مصالح ساختمانی نظیر آهن، فولاد نیز مجددا توان گرفته و چرخ اقتصاد را به جلو می‌رانند. پیش‌بینی قیمت میلگرد و آهن که مؤلفه‌های مهمی در طراحی و اجرای سازه‌های فولادی و بتنی تلقی می‌شوند، وابسته به عوامل متعددی است که در این مقاله درصدد بررسی آن هستیم پس با ما همراه باشید.

قیمت دلار و ثبات قیمت‌ها

پیش‌بینی قیمت میلگرد و آهن امری مهم و پرتقاضا برای فعالان حوزه فولاد و کسب‌وکارهایی است که به طور مستقیم با خرید آهن‌آلات در ارتباط هستند. به دلیل استراتژیک بودن این کالا، پیش‌بینی‌ قیمت آهن‌آلات عموما با پارامترهای زیادی دخیل است؛ از طرفی به علت تنوع کالاهای فولادی و شرایط متفاوت عرضه و تقاضا برای هر محصول، روش صحیح‌تر پیش‌بینی قیمت‌ها این است که هر محصولی به طور مجزا بررسی و تحلیل گردد.

برخی از مصالح نظیر آهن یا میلگرد به قیمت‌گذاری ارز و واردات وابسته هستند. این امر می‌تواند تاثیر شگرفی بر قیمت‌‌ها داشته باشد. از آن‌جا که پیوسته نوسان در قیمت ارزها تجربه می‌شود، نوسان در قیمت میلگرد و آهن نیز دور از انتظار به نظر نمی‌رسد.

«آیا احتمال تغییرات شدید قیمت آهن و میلگرد با توجه به شرایط دولت جدید وجود دارد؟»

قیمت آهن‌آلات از نرخ دلار در بازار داخلی و خارجی تاثیر عمده می‌پذیرد. مدتی است که از ابتدای سال ۱۴۰۰ تاکنون با قیمت تقریبا ثابت دلار در بازه ۲۲ الی ۲۴ هزار تومان روبه‌رو شده‌ایم. وضع عوارض صادراتی برای آهن اسفنجی سیگنال نشان‌دهنده حمایت از تولیدکننده‌های شمش داخلی است. از طرف دیگر، کاهش عوارض بر روی دیگر مواد معدنی نوید حمایت از صادرات مواد معدنی است. این حمایت‌ها سبب فراوانی ورق پروفیل و تنوع میلگردهای موجود در بازار شده است. از آن‌جا که تابستان، زمان ساخت و ساز و بالا بودن تقاضا برای محصولات آهن‌آلات نظیر میلگرد و تیرآهن است، به نظر می‌آید با تثبیت قیمت دلار و تنوع عرضه آهن‌آلات در بازار در پاسخ به تقاضا، تثبیت قیمت‌ها تجربه شود و خبری از حباب قیمت‌ها در هیچ جای بازار فلزات به چشم نخورد.

پیش‌بینی قیمت آهن و میلگرد

ارائه یک پیش‌بینی قیمت میلگرد و آهن، وابسته به استفاده همزمان از دو روش تحلیلی است؛ این دو روش، تکنیکال و ‌بنیادی نام دارند. به بیانی ساده در تحلیل بنیادی، تحلیل‌گر بر اساس اخبار و عوامل تاثیرگذار بر قیمت‌های میلگرد و آهن، روند بازار را در بلندمدت پیش‌بینی می‌کند و در تحلیل تکنیکال یا فنی، تحلیل‌گر بر مبنای الگوهای قیمتی روند بازار را علاوه بر کوتاه‌مدت، در میان‌مدت و بلند‌مدت نیز پیش‌بینی می‌نماید.

بنابراین به نظر می‌رسد که استفاده از ابزار تکنیکال، از جذابیت نسبتا بیشتری برخوردار باشد؛ اما با توجه به اینکه در تحلیل تکنیکال، تاثیرات فضای خبری نقش کمتری بر روی پیش بینی‌ها دارند و از طرفی در بسیاری از اوقات، قیمت‌گذاری در ایران به صورت دستوری و کنترل شده صورت می‌گیرد، بسیاری از تحلیل‌گران بازار نسبت به کاربردی بودن این نوع تحلیل در ایران دچار تردید هستند. اما توصیه ما به کسانی که به دنبال پیش‌بینی‌های قیمت میلگرد و سایر آهن‌آلات هستند، این است که می‌توانند درصد اعتماد به اعداد به‌دست آمده به روش تکنیکال را کمتر در نظر بگیرند، اما به طور کامل استفاده از آن را کنار نگذارند؛ همچنین بعد از هر اتفاق سیاسی و اقتصادی پیش‌بینی‌های قبلی خود را به‌روزرسانی کنند.

لازم به ذکر است چندین پارامتر وجود دارد که بر روی قیمت میلگرد در تابستان ۱۴۰۰ موثر می‌باشند، به عبارتی این پارامترها وابستگی چندانی به نوع مقطع فولادی در تقسیم‌بندی‌های رایج ندارند. از جمله این فاکتورها، می‌توان به بحث بودجه تخصیص‌یافته به بخش عمرانی در لایحه بودجه دولت جدید، روند دلار آزاد و دلار نیمایی در سال ۱۴۰۰، تورم، عوارض وضع‌شده بر روی مواد اولیه تولید محصولات فولادی و در نهایت روند کلی قابل پیش‌بینی برای قیمت‌های جهانی اشاره کرد.

مصوبات وزارت سمت و تاثیر آن بر قیمت میلگرد

تصمیمات و مصوبات وزارت صمت و سیاست بورس کالا در خصوص فرمول تعیین قیمت پایه‌ای محصولات فولادی عرضه شده در بورس و همچنین چگونگی عرضه میلگرد در بورس کالا تاثیر به‌سزایی در قیمت این کالاها در بازار بورس و به طبع آن در بازار آزاد دارد. همچنین مصوبات صمت در خصوص چگونگی و سهمیه صادرات هر شرکت و الزامات مبنی بر عرضه مقاطع در بورس کالا در کوتاه‌مدت حتی می‌توانند روند بازار را تغییر دهند.

وضع عوارض صادراتی برای آهن اسفنجی سیگنال نشان‌دهنده حمایت از تولیدکننده‌های شمش داخلی است. از طرف دیگر، کاهش عوارض بر روی دیگر مواد معدنی نوید حمایت از صادرات مواد معدنی است. شایعاتی مبنی بر افزایش بیشتر عوارض تا ۲۵ درصد به گوش می‌رسد و این احتمال وجود دارد که در سال جاری عوارض بر روی آهن اسفنجی افزایش یابد. دلیل آن هم چیزی جز حمایت از بازار داخلی فولاد و انتخابات ریاست جمهوری نیست. بنابراین باتوجه به این موضوع می‌توان گفت که در بین فاکتورهای موثر بر قیمت میلگرد و آهن ، فاکتور عوارض مواد اولیه در جهت کاهش قیمت آهن‌آلات خواهد بود چرا که به تامین بیشتر شمش در ایران کمک می‌کند.

تورم پارامتری است که چه به لحاظ روانی و چه به لحاظ غیر روانی بر روند قیمت‌ها موثر است. به عبارتی شاخص بهای هرکالا به صورت مستقیم تحت تاثیر تورم قرار دارد. نرخ تورم منتهی به هر ماه از محاسبه درصد تغییر متوسط شاخص CPI در دوازده ماه منتهی به ماه مورد نظر نسبت به دوره مشابه قبل به دست می‌آید. بدیهی است چنانچه ماه مورد نظر اسفندماه باشد، به آن نرخ تورم سال مورد نظر می‌گویند.

قیمت پایه‌ای عرضه میلگرد در بورس کالا، بر اساس نرخ دلار نیمایی تعیین می‌شود و با افزایش قیمت دلار نیمایی، قیمت پایه‌ای عرضه افزایش و در نتیجه آن قیمت میلگرد و معاملات شمش، ورق افزایش پیدا می‌کند. در پی افزایش قیمت معاملات گفته شده، قیمت‌ها در بازار نیز افزایش خواهند یافت. در واقع با توجه به سیاست ارزی بانک مرکزی مبنی بر نزدیک شدن قیمت ارز نیمایی به ارز آزاد، احتمالا قیمت دلار نیمایی همراه با قیمت دلار آزاد تغییر پیدا کند.

تحلیل و پیش‌‌بینی تیرآهن، میلگرد و مصالح ساختمانی

تیرآهن از مهم‌ترین عناصر یک اسکلت فلزی به شمار می‌آید؛ بنابراین در محاسبه هزینه یک سازه فلزی در نظر گرفتن قیمت انواع مقاطع فلزی به کار رفته ازجمله تیرآهن، بسیار مهم و ضروری است. بیشترین حجم مصرف تیرآهن در صنعت ساختمان‌سازی بوده و یکی از اجزای اصلی ساختمان‌های فلزی محسوب می‌شود. مصرف این محصول آن‌قدری زیاد است که کم‌ترین تغییر در قیمت آهن می‌تواند تاثیر فوق‌العاده‌ای بر بازار مسکن داشته باشد.

انتظار داریم با کاهش قیمت‌های جهانی، تثبیت قیمت ارز و در پی آن قیمت‌های پایه، قیمت معاملات بورس نیز کاهشی باشد و به نوعی روند صعودی بازار در حد ثابتی به ثبات خود برسد.

میلگرد کالایی پرمصرف در صنعت ساختمان‌سازی است. بنابراین یکی از فاکتورهای مهم تاثیرگذار بر تقاضای میلگرد، شرایط آب و هوایی و میزان ساخت و سازهای فصلی است. دو بازه زمانی در طول سال بیشترین تقاضا را برای میلگرد می‌طلبند.

1. فصل بهار و تابستان
2. دو الی سه ماهه آخر هر سال

تعیین بهترین زمان برای هر کالایی متفاوت است؛ اصولا میلگرد و تیرآهن در فصل تابستان و مقاطع تخت رنگی و روغنی در فصل زمستان دارای بیشترین میزان تقاضا هستند، مابقی کالاها در تمام طول سال تقاضای یکسانی دارند.بنابراین به صورت تجربی تقاضای فصلی در این دو زمان بیشتر خواهد شد و در نتیجه آن، قیمت میلگرد و تیرآهن صعودی خواهند بود. اما با توجه به غیر قابل پیش‌بینی بودن برخی از حوادث تنها می‌توان برخی از پارامترهای بنیادی مثل تورم و نرخ دلار را در پیش‌بینی بلندمدت قیمت میلگرد در نظر گرفت. زیرا در این بین حوادثی وجود دارند که به صورت ناگهانی اتفاق می‌افتند، مثل تحریم‌های جدید و یا سوانح طبیعی نظیر سیل یا زلزله.

ساخت سازه فلزی یا بتنی

در ساختمان‌سازی، انتخاب نوع اسکلت فلزی یا بتنی همواره از دغدغه‌های فعالان این حوزه بوده است. زیرا داشتن اطلاعات در مورد مزایا و تفاوت‌های دو نوع اسکلت یاد شده، می‌تواند انتخاب درست و بهینه‌سازی هزینه‌ها، مقاوم‌سازی بنا را در پی داشته باشد.

اسکلت فلزی حاوی مقاطع فولادی و اسکلت بتنی علاوه بر این مقاطع، دارای بتن نیز می‌باشد. بنابراین در حجم یکسان، چنین برمی‌آید که در اسکلت بتنی به مقاطع کمتر فولادی نیاز باشد. هزینه حجم بتن و دستمزد اجرای بتن و قیمت خرید میلگرد جایگزین هزینه آن میزان اضافی مقاطع فولادی خواهد شد. دانستن مزایا و تفاوت‌های جدی‌تر این دو سازه ما را به انتخاب بهتر رهنمون می سازد:

مزایای سازه‌های فولادی

• امکان ترمیم و تعمیر آسان آسیب‌های وارده به سازه فلزی
• انعطاف‌پذیری بالا در هنگام عملیات ساختمان‌سازی
• سرعت اجرای عملیات به دلیل هم‌زمانی در ساخت طبقات بنا
• امکان تهیه اسکلت‌های پیش ساخته فلزی
• عدم وجود مشکلات کاهش مقاومت در گذر زمان

مزایای سازه‌های بتنی

• مقاومت بالا در برابر حریق و آتش‌سوزی
• مقاوم در برابر تغییرات آب و هوایی و عدم آسیب دیدگی در برابر رطوبت
• استحکام بیشتر در مقایسه با سازه‌های فولادی
• امکان استفاده از سازه‌های بتنی در بخش‌های مختلف سازه به دلیل شکل‌پذیری آرماتور و بتن
• دسترسی بیشتر به مصالح سنگی و سیمان در مقایسه با سایر مصالح

تفاوت‌های سازه‌های فولادی و بتنی

به هر حال هریک از این سازه‌ها با دیگری تفاوت‌هایی دارد که در ذیل به آن‌‌ها می پردازیم:

طول عمر: یک سازه بتنی می‌تواند عمری طولانی به مدت ۶۰ یا ۷۰ ساله داشته باشد ولی باید دقت کرد که بتن با گذر عمر دچار تخلخل می‌شود که مقاومت بنا را در برابر زلزله کاهش خواهد داد. اما در سازه فلزی مشکل کاهش مقاومت در برابر زلزله در گذر زمان وجود ندارد.

مقاومت در برابر زلزله: باور اشتباه مقاوم تر بودن سازه فلزی نسبت به سازه بتنی با طراحی صحیح قابل حل است. به نحوی که می‌توان سازه‌هایی فولادی یا بتنی طراحی کرد که از مقاومت کافی در برابر زلزله برخوردار باشند. اما باید بدانیم که اسکلت بتنی به دلیل افزایش وزن سازه در زلزله از نیروی مقاومت بیشتری در برابر زلزله برخوردار است.

ارزش اسقاط: ارزش اسقاط سازه فلزی در برابر سازه بتنی بیشتر و دارای هزینه تخریب کمتر است. این امر می‌تواند به عنوان یک مزیت برای سازه فلزی مطرح شود.

مقاومت در برابر حریق و آتش‌سوزی: سازه فولادی با گرم شدن مقاومت خود را از دست می‌دهد ولی مقاومت سازه بتنی بیشتر است.

زمان اجرا: سازه‌های فلزی به دلیل امکان ساخت همزمان طبقات از سرعت پیشرفت بنای بیشتری در مقایسه با سازه بتنی برخوردارند.همچنین در صورت استفاده از اسکلت‌های فلزی پیش ساخته، زمان ساخت بنا به مراتب باز هم کاهش خواهد یافت. اما در اسکلت های بتنی باید توجه داشت که اجرای هر طبقه از بنا نسبت به مرحله قبل سرعت پیشرفت کمتری را به دلیل رعایت زمان گیرش اولیه بتن طبقه زیرین خواهد داشت.

سهولت در اجرا: اسکلت فلزی به دلیل حساسیت برش‌کاری، جوشکاری و… به تخصص و دقت بیشتری در قیاس با سازه بتنی نیاز دارد.

قیمت سازه بتنی و فولادی

از عوامل موثر در پروژه‌‌های ساخت و ساز، قیمت سازه است. فولاد استفاده شده در سازه فولادی در مقایسه با سازه بتنی با مقاومت یکسان حدود ۲۵ الی ۳۰ درصد بیشتر است. هزینه اسکلت فلزی بالاتر می‌رود و برای کارفرمایانی که در صدد کاهش هزینه ساخت هستند، سازه بتنی را ترجیح می‌دهند.

به علاوه مصالح فولادی از بتن گران‌تر هستند و بتن در دسترس‌تر است و همین امر نیز در افزایش قیمت سازه فولادی تاثیر بالایی دارد.

جمع‌بندی

در نهایت باید انتظار داشت با تثبیت دلار در روزهای اخیر، احتمال نوسان قیمت محصولات فولادی نظیر قیمت میلگرد و آهن نیز کاهش یابد. این امر مقدمه‌ای بر فصل پرکار ساخت و ساز در ایران خواهد بود. دوئل استفاده از سازه بتنی و فولادی نیز در ایران برنده‌ای ندارد. هر کدام از سازه‌ها در شرایط خاصی مناسب است. به بیان دیگر، نمی‌توان گفت که کدام سازه بر دیگری اولویت دارد. در سازه‌های بسیار بلند از اسکلت فلزی استفاده می‌کنند ولی اسکلت بتنی در ساخت تونل‌ها، پل‌ها و ساختمان‌های کوچک‌تر رواج دارد. تمایل شما به استفاده از کدام یک از سازه‌های فلزی یا بتنی است؟ دلیل انتخاب خود را با ما به اشتراک بگذارید.