سهامداران خرد و مداخلات دولت
پرسش روز:
دلیل بدبینی سهامداران خرد نسبت به بازار سرمایه چیست؟
پاسخ کارشناس:
این روزها بازار سرمایه کشور حال و روز خوشی ندارد. شاخص کل بورس تهران بعد از سقوط مردادماه ۹۹ و پس از گذشت بیش از سه‌سال از آن تاریخ همچنان بازدهی منفی ثبت کرده و این در حالی است که بازارهای رقیب همچون طلا، دلار، مسکن و بانک همگی بازدهی بهتری را ثبت کردهاند. در واقع بورس در سه‌سال اخیر بدترین بازدهی را بین تمامی بازارها ثبت کرده است. بخشی از این بازدهی نامناسب را می‌‌‌توان نتیجه ابرحباب سال ۹۹ دانست. اما علت بخش دیگر آن مداخله بیش از حد دولت در اقتصاد و بازار سرمایه است. در واقع مداخله دولت سبب شد حباب مثبت سال ۹۹ شکل بگیرد و باز هم همان مداخله سبب ایجاد حباب بزرگ دیگری در بازار سرمایه کشور شده است
شاید بزرگ‌ترین مشکل بازار سرمایه در شرایط کنونی را بتوان اقتصاد دستوری و قیمت‌گذاری دستوری دانست. دولت تقریبا در تمامی شئون اقتصادی کشور مداخله می‌کند؛ از قیمت بلیت هواپیما تا قیمت فروش دلار شرکت‌های پتروشیمی، قیمت فروش محصولات ایران‌خودرو و… . مداخله گسترده در اقتصاد سبب شده است تا مردم امید چندانی به تولید و آینده اقتصاد کشور و گرایشی به فعالیت‌‌‌های مولد نداشته باشند. در واقع هرچقدر سطح ریسک در اقتصاد کشوری بالا برود، مردم با نرخ‌های P/ E پایین‌تری حاضر به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه هستند. با توجه به مشکلات گسترده‌‌‌ای که دولت در اقتصاد ایران ایجاد کرده است، مردم نیز به سرمایه‌گذاری در اقتصاد بدبین شده‌‌‌اند و نتیجه‌‌‌اش تحت فشار بودن بازار سرمایه کشور است. رفتار دولت در تعیین نرخ خوراک پتروشیمی به قیمت ۷ هزار تومان سبب شد بخش مهمی از بازار نسبت به آینده بازار و مداخلات دولت بدبین شود.
به نظر میرسد بازار سرمایه کشور بعد از فشارهای سنگین دولت به کف خود نزدیک شده است. نسبت ارزش دلاری بازار سرمایه، به حدود ۱۸۰ میلیارد دلار رسیده است که این عدد نزدیک به کف‌‌‌های تاریخی چند سال گذشته بازار سرمایه است. تنها در دوران جهش ارزی سال گذشته بازار سرمایه اعداد پایین‌تر از این را لمس کرده بود. نسبت قیمت به سود آینده‌نگر بازار براساس تحلیل‌‌‌ها به زیر ۷ رسیده است و در بازار سهم‌‌‌های بسیاری با نسبت P/ E زیر ۵ پیدا می‌شود که نشان می‌دهد بازارسرمایه به محدوده جذاب خود رسیده است. باقی نسبت‌‌‌های بنیادین بازار سرمایه همچون P/ S یا همان نسبت قیمت به فروش نیز به ما می‌‌‌گوید بازارسرمایه به محدوده کف خود رسیده و جای مناسبی برای سرمایه‌گذاری است.
سهامداران خرد طی سه‌سال گذشته زیان سنگینی را تجربه کردهاند. امروز در کوچه و بازار هرگاه اسم بازار سرمایه می‌‌‌آید، مردم خشمگین می‌شوند و آن را جایی برای تامین مالی دولت می‌‌‌دانند. در واقع دولت با رفتارهای خود سبب شد مردم نسبت به بازار سرمایه بسیار بدبین شوند. با این حال به نظر میرسد فرصت‌‌‌های موازی کسب سود نیز محدود شده است و دیگر جای رشد بالاتری نخواهند داشت. بازار مسکن، ارز و طلا نیز بعید است بازدهی بالاتری را در این دوره کسب کنند. به نظر میرسد الان فرصت مناسبی برای چیدن یک‌پرتفوی سرمایه‌گذاری مناسب است.
به نظر میرسد فروش نفت طی ماه‌‌‌های گذشته بهبود زیادی پیدا کرده و براساس داده‌‌‌های مقامات ایران و موسسه کپلر، فروش روزانه نفت ایران به بیش از یک‌میلیون بشکه در روز رسیده است. این امر به این معناست که دولت تا حد زیادی توانایی کنترل نرخ‌ها را پیدا کرده است. همین عامل سبب شده است تا بورس امیدی به رشد قیمت دلار نداشته باشد و بخش مهمی از بازار که از طریق رشد قیمت دلار به بازدهی بالاتری میرسد، دیگر همچون گذشته رشد نخواهد کرد. بنابراین در این دوره از بازار احتمالا سهامی که بیشتر فروش‌شان به صورت ریالی است و بازدهی بهتری کسب خواهند کرد، گروه‌های سیمانی و ساختمانی، برخی از نمادهای خودرویی، غذایی، دامپروری و گروه‌‌‌هایی هستند که مستعد رشد بیشتر در این بازارند.
منبع: دنیای اقتصاد
نظرات