اتحادیه کشورهای حوزه فرهنگی نوروز و نقشآفرینی ایران و ترکیه
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه در اظهارنظری گفته بود: «اگر منطقه پس از جنگ جهانی اول تقسیم نمیشد، شهرهای حلب، شام، حماه و حمص همانند شهرهای غازی عنتب، استانبول به عنوان شهرهای ترکیه باقی مانده بودند و ما همچنان در یک کشور واحد بودیم.»
این گفته بهانهای شد برای نوشتن چند نکتهی دوستانه و از سر صدق، بهعنوان یک معلم جغرافیا که اتفاقاً تاریخ بیشتر میخواند و دلبستگیهای تاریخی فراوان دارد، در تخاطب این اظهارنظر رئیسجمهور محترم ترکیه و امیدوارم بهنحوی از انحاء این دغدغهها به گوش و هوششان برسد و حال که جناب اردوغان اندکی از تمایلات تاریخی و علاقه خود به تاریخ مورد پسندشان گفتهاند، پیشنهاد میکنم این موارد را هم مورد توجه قرار دهند:
بهگواه نظر دانشمندان و صاحبنظران تاریخ و باستانشناسی و فرهنگ و تمدن منطقه خاورمیانه، آسیای میانه، آناتولی و قفقاز بهعنوان خاستگاه اولین و قدیمیترین تمدن بشری شناخته میشود.
از ۵۰۰۰ سال پیش تا کنون، کره زمین شاهد ۶ تمدن بزرگ بشری بوده است. تمدنهای ایران، مصر، چین، روم در اوراسیا و تمدن آزتک و مایا در قاره امریکا.
متاسفانه امروزه از شش تمدن بزرگ قدیمی فقط سه تمدن باقی مانده و شوربختانه هر سه تمدن منقرض شده همگی توسط یکی از آن شش تمدن نابود و منقرض شدند و آن هم تمدن اروپایی است که ما آن را به نام تمدن رومی میشناسیم.
تمدن باستانی مصر بیش از آنکه توسط اعراب مسلمان کاملا محو شود توسط زیر گروههای تمدنی اروپایی یعنی یونانی و رومی نابود شد و اعراب مسلمان فقط کار را تمام کردند و تمدن مایا و آزتک نیز که توسط اعقاب تمدن رومی یعنی استعمارگران اسپانیایی و پرتغالی نابود شدند.
در این میان اتفاقا این تمدن ایران با ستون فرهنگی نوروز است که هنوز زنده و در حال حیات است و جالب است که پیرترین تمدن زنده نیز هست که حداقل از تمدن چین و رومی ۱۰۰۰ سال قدیمیتر است.
این تمدن کهن از گلوگاههای کشنده تاریخی بسیاری که هر تمدن دیگری را حتما از بین میبردند، زنده و سرافراز بیرون آمده و خوشبختانه زنده است و زنده نیز خواهد ماند.
امروزه نیز مشخص شده که راز جانسختی و ماندگاریاش در جغرافیای آن نیست (که اتفاقا جغرافیای خشن و ناسازگار دارد) بلکه در فرهنگ آن است.
فرهنگی مملو از رواداری، تساهل و تسامح و آموزههای انسانی که نمونههایی از آن در شعر و ادبیات شاعرانی منعکس شده که جنابعالی به میزبانی یکی از آنها در قونیه مفتخر هستید.
نکته بسیار حیاتی در خصوص این پیرترین تمدن جهان تنوع قومی و زبانی آن است که در طی همین ۵۰۰۰ سال قوام یافته است.
با وجود نیای مشترک تمامی اقوام این تمدن کهن که نمود آن را در آیینهای فرهنگی مشترک بهویژه جشن نوروز میبینیم، جغرافیای متنوع آن سبب رنگارنگی زبانها و در نتیجه شکلگیری زیر قومهای مختلفی در آن شده است. صد البته تمامی این قومهای زبانی ثانویه هیچگونه برتری بر دیگری ندارند و همگی از یک ریشه و آبشخور نشأت میگیرند.
در این بستر جغرافیای تاریخیست که ترک، کرد، فارس، قزاق، تاجیک، ازبک، افغان، عرب، ترکمان و... که همه از یک ریشه و تبار هستند و به حوزه فرهنگی نوروز تعلق دارند این کهنترین تمدن کره زمین را میسازند.
پس از شما بهعنوان رئیسجمهور کشور ترکیه، بر اساس این اشتراک تاریخی و فرهنگی انتظار میرود با تردید و شک به سخنان ترامپ در خصوص این منطقه و خود بنگرید و مطمئن باشید اتاقهای فکر نواستعمارگران برای منطقه و خاورمیانه نقشههای مخوفی دارند تا همچنان با ایجاد جنگ و درگیری میان همسایگان منافع خود را تامین کنند.
بهعنوان یکی از مردمان ایران فرهنگی بزرگ از شما انتظار داریم که پاسدار اتحاد و پیوستگیهای اقوام این تمدن عظیم باشید و از این وابستگیهای تمدنی و فرهنگی که معجزه و اکسیر توسعه پایدار منطقه است، حمایت نمایید.
در پایان امیدوارم که جناب اقای پزشکیان رئیسجمهور محترم جمهوری اسلامی ایران و جناب اقای اردوغان رئیسجمهور محترم ترکیه در این دوران سخت و پرفتنه اولین قدم برای تشکیل اتحادیه نوروز را (همانند اتحادیه اروپا) بردارند و نام خود را جاودانه کنند و اجازه ندهند تمدن بد سابقه رومی منطقه را وارد فاز جدیدی از درگیریهای بین قومی کند.
نظرات