ارزش مبادلات آپشن در پاییز امسال؛ ۸ برابر پاییز ۱۴۰۱
پویا دلگشای، مدیر مشتقه سبدگردان آگاه، در یادداشتی ضمن اشاره به تاریخچه ابزار مشتقه، آمار معاملات بازار آپشن را در پاییز بررسی کرده است.
متن کامل این یادداشت را در ادامه بخوانید:
ابتدای زمستان ۱۴۰۰ اولین صندوق اهرمی بازار پذیره‌نویسی شد و به فاصله کمتر از ۶ ماه و در ابتدای خردادماه ۱۴۰۱، اولین قراردادهای اختیار معامله این صندوق نیز با سررسید شهریور ماه همان سال راه‌اندازی شد. به‌جرات می‌توان گفت که این امر، نقطه عطفی برای بازار آپشن‌ها بود. تا قبل از آن، بیشتر قراردادهای اختیار معامله فعال و نقدشونده محدود به چند دارایی پایه مثل خودرو، خساپا و شستا بود، اما آپشن‌های صندوق اهرم به‌واسطه جذابیت ذاتی صندوق‌های اهرمی و نوپا بودن آن‌ها به‌مرور مورد توجه قرار گرفتند، به‌صورتی که در حال حاضر، رتبه اول دارایی‌های پایه از نظر ارزش معاملات را به خود اختصاص داده‌اند.
طی این سال‌ها این بازار آپشن و به‌طور کلی بازار مشتقه مثل بازار سهام، بالا و پایین‌های زیادی را تجربه کرده است. اتفاقاتی مثل ممنوعیت معامله صندوق‌های درآمد ثابت در آپشن‌ها، نقش این ابزار در افزایش فشار فروش بر دارایی پایه خصوصا در نزدیکی سررسید و... باعث نشد که از سرعت گسترش و شکوفایی این ابزار کاسته شود. بالعکس، امروزه شاهد هستیم که آپشن‌ها به ابزار قابل اتکایی برای معامله‌گران خرد و مدیران دارایی نهادهای مالی جهت مدیریت ریسک و بهبود عملکرد پرتفوی تبدیل شده‌اند.
نگاهی به روند ارزش معاملات ماهانه بازار مشتقه بورس تهران از ابتدای سال ۱۳۹۹، سرعت باورنکردنی گسترش نفوذ این ابزار را به خوبی نشان می‌دهد. برای مثال ارزش معاملات بازار مشتقه در ماه آذر ۱۳۹۹، ۲۷۱ میلیارد تومان بوده که این عدد در حال حاضر حدودا معادل نیمی از ارزش معاملات یک روز این بازار است. ارزش معاملات بازار مشتقه در آذرماه امسال به عدد ۱۰.۳ همت رسید که به‌تنهایی از مجموع ارزش معاملات سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بیشتر است.
تا آبان ماه ۱۴۰۱ ارزش معاملات ماهانه بازار مشتقه پیوسته زیر یک همت بود اما از آذر ماه ۱۴۰۱ تا امروز میانگین ماهانه ارزش معاملات حدود ۲.۵ همت بوده است که جهش خیره‌کننده‌ای را نشان می‌دهد.
همان‌طور که از آمار مشخص است، بازار مشتقه، پاییز امسال را به گرمی هرچه تمام‌تر به پایان رساند و البته که تغییر روند بازار سهام از اوایل آبان‌ماه و رشد چشمگیر آن در ثبت رکورد بیشترین ارزش معاملات فصلی بازار مشتقه بسیار تاثیر گذار بوده است. ارزش معاملات ۱۷ همتی در پاییز ۱۴۰۳ در نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲.۶ برابر و نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۱، ۸برابر شده است که این مساله به نوبه خود گویای رونق روز افزون بازار مشتقه است.
اما بررسی نسبت ارزش معاملات بازار مشتقه به ارزش معاملات خرد بورس تا مرداد ۱۴۰۱ به جز یک مقطع کوتاه دوماهه، زیر یک‌درصد بوده؛ که این رقم در آذر ماه ۱۴۰۳ به ۱۲.۵ درصد رسیده است. در آذر ماه ۱۴۰۰، به ازای هر یک‌میلیون تومان معامله خرد در بازار سهام، ابزارهای مشتقه تنها هزار تومان ارزش معاملات داشتند؛ اما در حال حاضر این عدد به ازای یک میلیون ارزش معاملات خرد به ۱۲۵ هزار تومان رسیده است. هم‌چنین میانگین این نسبت در سال ۱۴۰۱ حدودا ۲درصد، در سال ۱۴۰۲ حدودا ۳.۵درصد و در سال ۱۴۰۳ تا کنون به بیش از ۸درصد رسیده است. در این بین رشد آمار معاملات حقیقی‌ها هم مورد توجه است. با توجه به اینکه انتظار داریم استفاده از این ابزار بیش از پیش مورد توجه معامله‌گران و فعالان بازار قرار بگیرد، می‌توان گفت که هنوز تا سطوح مطلوب و بلوغ کامل این ابزار، راهی دراز و البته پرچالش در پیش خواهد بود.
نظرات