چابهار، خاکریز مهم هند برای مقابله با گسترش نفوذ چین

روزنامه هنگ کنگی «جنوب چین» در گزارشی اعلام کرد: همزمان با اینکه روابط هند و چین تحت تاثیر مناقشات مرزی و سوء ظن هند به اینکه چین در حال محاصره این کشور از طریق سرمایه‌گذاری در همسایگی آن در چارچوب طرح «یک کمربند یک راه» قرار گرفت، دهلی نو در پی محدود کردن قدرت نفوذ چین در منطقه از طریق چابهار برآمد.

به گزارش تجارت‌نیوز ، گزارش یادآور شده است که بندر چابهار ایران همچنین به دهلی نو امکان دسترسی به افغانستان و اروپا بدون نیاز به پاکستان را می‌دهد.

هند و ایران 17 فوریه (28 بهمن) قرارداد توسعه بندر چابهار واقع در 90 کیلومتری شرق بندر «گوادر» پاکستان که چین در حال توسعه آن است را امضا کرد و گوادر قلب برنامه زیرساختی چین در پاکستان است و مطابق اعلام وزارت دفاع آمریکا در سال گذشته، انتظار می‌رود دومین پایگاه نظامی خارجی چین شود.

هند و ایران پس از گفت و گوی «حسن روحانی» رییس جمهوری ایران و «نارندا مودی» نخست وزیر هند در دهلی نو، یک توافق 18 ماهه برای فاز نخست احداث بندر چابهار امضا کردند.

رسانه هنگ کنگی نوشت: چابهار یک راه آبی - ریلی میان هند، ایران و افغانستان باز خواهد کرد که همسایه رقیب هند یعنی پاکستان را دور می زند.

در ادامه گزارش «جنوب چین» آمده است: مقامات هندی امیدوارند این راه ظرف سه سال ارزش تجارت سالیانه این کشور با افغانستان را از 700 میلیون دلار به یک میلیارد دلار افزایش دهد.

این راه تقریبا به موازات کریدور اقتصادی 62 میلیارد دلاری چین - پاکستان است که «سین کیانگ» چین را به گوادر پاکستان وصل می‌کند و چین آن را به مدت 40 سال اجاره کرده است.

«ژائو گانچن» متخصص مسائل جنوب آسیا در موسسه مطالعات بین‌الملل شانگهای می‌گوید: بندر چابهار ایران بخشی از طرح پشتیبان هند با توجه به کاهش اعتماد میان پکن و دهلی نو بود.

ژائو افزود: اگر چین بندر گوادر را تبدیل به پایگاه نظامی خود کند، به عقیده من هند از همه توان خود در منطقه از جمله استفاده از ظرفیت بندر چابهار را بکار خواهد گرفت تا چین را محدود سازد.

بندر گوادر با سرمایه‌گذاری چینی‌ها و در چهارچوب کریدور اقتصادی 46 میلیارد دلاری چین-پاکستان ساخته شده که بخشی از طرح یک تریلیون دلاری یک کمربند یک جاده دولت چین به شمار می‌رود.

وی ادامه داد: اما اکنون که چین هیچ اقدامی در این زمینه نکرده است، خیلی زود است در مورد نوع واکنش هند قضاوت کنیم.

«مدهو نالاپت» مفسر سیاسی از دهلی نو نیز فعالیت‌های بندرسازی چین در جنوب آسیا را در راستای ایجاد «رشته مروارید» برای محدود کردن قدرت منطقه‌ای هند می‌بیند.

تئوری رشته مروارید، یک تئوری ژئوپلیتیکی در مورد مقاصد بالقوه چین در منطقه اقیانوس هند است و به شبکه نظامی، تسهیلات تجاری و روابط چین در امتداد خطوط ارتباطات دریایی این کشور که پهنه آن از سرزمین اصلی چین تا بندر سودان گسترده است، اشاره می‌کند.

«تریداوش ساین مینی» استادیار مدرسه امور بین‌الملل «جیندال» گفت: اهمیت واقعی راه تجاری هند از طریق بندر چابهار توسعه یک سناریو در مقابل طرح یک کمربند یک جاده است.

ژائو می‌گوید، ایران برای هند فرصت بی نظیری برای وصل شدن به مرکز آسیا و افغانستان از طریق بندر چابهار فراهم کرده است، اما می‌تواند نقش بندر چابهار در مسائل سیاسی را محدود کند.

به گفته وی، حتی اگر هند بکوشد چابهار را به لحاظ ژئوپلیتیکی به یک بندر استراتژیک تبدیل کند، طرح این کشور ممکن است توسط تهران پذیرفته و پشتیبانی نشود، زیرا ایران تمایلی به در گیری در مناقشات هند با دیگر کشورها ندارد و تنها می‌خواهد از منافع اقتصادی توسعه بندر چابهار برخوردار شود.

پیش‌تر نیز نشریه هنگ کنگی «مورنینگ پست» در گزارشی اعلام کرده بود؛ همکاری‌های گسترده ایران و هند در بندر چابهار می‌تواند یک آزمون بزرگ بر سر راه جاه طلبی‌های چین برای اجرای برنامه‌هایی چون راه ابریشم باشد.

در بخشی از این گزارش آمده بود: دسترسی هند به چابهار به این کشور امکان می‌دهد تا بدون نیاز به پاکستان به بازار افغانستان و اروپا راه پیدا کند و همین می‌تواند آزمایشی سخت برای چین باشد.

هند به عنوان یک رقیب بر سر راه چین ایستاده است و چابهار به این کشور امکان می‌دهد تا توان بیشتری برای طرح‌های اقتصادی بزرگ در کشورهای مختلف داشته باشد.

بنابر توافقی 500 میلیون دلاری که در سال 2016 میان ایران و هند امضا شد دهلی نو 85 میلیون دلار را برای مرحله نخست چابهار سرمایه‌گذاری کرد. همچنین مقرر شد تا در 10 سال آینده هند سالیانه 22.95 میلیون دلار دیگر نیز در این بندر سرمایه‌گذاری کند.

در حالی که چین هیچ ساحلی در اقیانوس هند ندارد، اخیرا سرمایه‌گذاری‌های سنگینی در بنادر و دیگر تاسیسات کشورهای ساحلی نظیر میانمار، سریلانکا، بنگلادش، مالدیو و پاکستان انجام داده است.

در همین حال، هند به شدت در حال مقابله با افزایش حضور و نفوذ چین در اقیانوس هند است و سرمایه‌گذاری و حضور در بندر چابهار ایران نیز یکی از گام‌های هند در چهارچوب این استراتژی است.

منبع: ایرنا