چگونه صنعت فولاد آمریکا به گل نشست؟

الهام میرمحمدی: زمانی که جنگ جهانی دوم به پایان رسید، فولاد آمریکا، قوی‌ترین صنعت جهان بود. اما طی 60 سال گذشته، صنعت فولاد در آمریکا افت کرده و به صنعتی بی‌اهمیت تبدیل شده است.

به گزارش تجارت‌نیوز ، به نقل از سی‌ان‎ان مانی، با پایان جنگ جهانی، تقاضای جهان برای فولاد بیش از همیشه بود. از یک‌سو کارخانه‌های سایر کشورها در جنگ ویران شده بودند و شهرهای اروپا و آسیا در حال بازسازی بودند. از سوی دیگر، شهرهای آمریکا رشد می‌کردند و با احداث بزرگراه‌ها، تقاضا برای اتومبیل‌های جدید هم بیشتر می‌شد.

کارخانه‌های فولادسازی در آمریکا با سرعت هرچه‌ تمام‌تر در حال رشد بودند و بیش از نیمی از فولاد جهان در اواخر دهه 1940 و حدود 40 درصد از فولاد مورد نیاز دنیا در دهه 1950 توسط ایالات متحده آمریکا تولید می‌شد.

در سال 1948 میلادی، 700 هزار کارگر در کارخانه‌های فولاد آمریکا مشغول به کار بودند. این رقم امروز به 83 هزار نفر رسیده است.

آغاز تغییرات در صنعت فولاد

بخشی از افت این صنعت در آمریکا به دلیل تغییرات تکنولوژیک، استفاده از کوره‌های اکسیژن پایه، تجهیزات مدرن و بازتولید ساده‌ترِ فولاد است که موجب شده نیاز به نیروی کار کمتر شود.

علاوه بر آن، به جای استفاده از فرآیندِ گران و پیچیده تبدیل سنگ آهن به فولاد، امروز بخش عظیمی از فولاد مورد نیاز از ضایعات بازیافتی به دست می‌آید.

در حقیقت، بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در ایالات متحده آمریکا کارخانه نوکور (Nucor) است که از ضایعات بازیافتی بهره می‌برد. این کارخانه در سال 1969 تاسیس شد.

استیون میم (Stephen Mihm) تحلیل‌گر در زمینه کسب‌وکار معتقد است: اقدامات کارخانه نوکور بیش از چینی‌ها موجب تضعیف صنعت فولاد در آمریکا شده است.

اما نباید فراموش کرد که نوکور تنها مشکل آمریکا نبود. رقبای خارجی در اروپا و ژاپن پس از جنگ جهانی دوم به سرعت، به فناوری‌های کارآمدتر دست یافتند و این موضوع برایشان حائز اهمیت بود.

اما در عوض آمریکا هیچ تمایلی برای تغییر روش‌های موجود از خود نشان نداد و این امر موجب شد که کارخانه‌های فولاد در خارج از کشور بر آنها برتری داشته باشند.

ظهور فولادسازان خارجی

تحلیل‌گران دیگر اما بر این باورند که تلاش‌های ایالات متحده برای کمک به اروپا و ژاپن پس از جنگ، با هدف بازسازی این کشورها و همچنین فروش فولاد ارزان‌قیمت به آنها دلیل دیگر افت این صنعت بود.

اسکات پاول (Scott Paul)، رئیس شرکت غیرانتفاعی «اتحاد برای تولید آمریکایی» می‌گوید: ما اساسا صنعت فولاد را به آلمان و ژاپن واگذار کردیم و من گمان نمی‌کنم سرزش کارخانه‌های آمریکایی، عادلانه باشد.

با بهبود اوضاع اروپا پس از جنگ، روند صنعتی شدن چین آغاز شد.

تولید فولاد چین در سال 1981 یک‌سوم تولید آمریکا بود اما 12 سال بعد این میزان با تولید آمریکا برابر شد. از آن زمان تاکنون تولید فولاد چین 800 برابر شده است.

گزارش‌ها نشان می‌دهد که امروز صنعت فولاد چین تقریبا نیمی از فولاد جهان را تولید می‌کند. کارخانه‌های تولید فولاد در آمریکا اما یک‌دهم حجم تولید چین را دارند.

در حالی که بخشی از فولاد تولیدشده در کارخانه‌های خودروسازی و شرکت‌های عمرانی مورد استفاده قرار می‌گیرد، بخش زیادی از آن نیز صادر می‌شود. صادرات فولاد چین در سراسر جهان موجب کاهش قیمت شده است.

اقتصاد متفاوت آمریکا

در عین حال به این نکته نیز باید توجه داشت که فولادسازان در کشورهای دیگر صنعتی رقابتی را در پیش گرفته‌اند و بالعکس اقتصاد آمریکا دیگر تمرکزی بر تولید ندارد و بیشتر به مرکزی برای ارائه خدمات به جهان تبدیل شده است.

رشد صنایعی همچون بانکداری، رسانه‌ها و تکنولوژی موجب شد که صنعت فولاد اهمیت خود را از دست بدهد.

پس از یک دوره 90 ساله در 1992، شرکت یو‌اس استیل از شاخص صنعتی داوجونز -فهرستی از قدرتمندترین شرکت‌های آمریکا- حذف شد. در همین زمان دیزنی و جی‌پی‌مورگن به این فهرست اضافه شدند.

موضوع جالب توجه این است که بنیانگذار جی‌پی مورگن زمانی بزرگ‌ترین شرکت فولادسازی ایالات متحده، یو‌اس استیل را تاسیس کرده بود.

شرکت بتلهم استیل (Bethlehem Steel) آخرین شرکت فولاد در آمریکا بود که در سال 1997 از فهرست داوجونز خارج شد. در این زمان والمارت، هیولت پاکارد (Hewlett-Packard) و تراولرز (Travelers) به فهرست اضافه شدند.