زهرا عبدالهی 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
رشد ۶۴ درصدی صادرات نفت مالزی به چین!/ کوالالامپور سکوی صادراتی ایران شد؟
گمرک چین در گزارشی اعلام کرد که واردات نفت از مالزی به این کشور افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که به گفته مرتضی بهروزی‌فرد، کارشناس انرژی، مالزی با ناترازی تولید و مصرف داخلی نفت مواجه است و نمی‌تواند صادرکننده باشد، مگر آنکه نفت ایران یا دیگر کشورهای تحت تحریم را به چین برساند.
به گزارش تجارت‌نیوز ، چین که همواره در دوره‌های تحریم بزرگ‌ترین مشتری نفت ایران شناخته می‌شود، در ماه‌های اخیر علاوه بر اینکه واردات طلای سیاه از روسیه را افزایش داده، سهم کشورهایی نظیر مالزی را هم در بازار خود بالا برده است. این در حالی است که کوالالامپور اصولاً در بین فروشندگان اصلی نفت جایگاه خاصی ندارد.
بر اساس داده‌های گمرک چین، واردات روزانه نفت خام از کوالالامپور 1/07 میلیون بشکه در روز برآورد می‌شود که به عبارتی 64 درصد نسبت به میانگین دوره ژانویه تا فوریه افزایش پیدا کرده است.
همچنین واردات نفت خام روسیه با رقم 9.61 میلیون تن یا 2.26 میلیون بشکه در روز در ماه مارس (اسفند) رکوردزنی کرد. آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در این باره اعلام کرد: صادرات نفت و محصولات روسیه در ماه مارس سال حدود ۶۰۰ هزار بشکه در روز رشد کرده و به ۸/۱ میلیون بشکه رسیده است. این رقم بالاترین میزان صادرات نفت روسیه در سه سال اخیر به حساب می‌آید.
علاوه بر این، در سه ماهه نخست سال جاری ارزش واردات کالا از ایران به این کشور 41 درصد کاهش داشته که عمده این کالاها مربوط به نفت می‌شود. البته کاهش قیمت نفت را نسبت به مدت مشابه سال قبل در افت این تجارت نباید نادیده گرفت، اما این کاهش واردات را خبرگزاری رویترز هم تائید کرده است.
حال آیا این اعداد به معنای خروج ایران از بازار نفت چین است یا کشورهایی نظیر مالزی به سکوی صادراتی ایران تبدیل شده‌اند تا ایران از این طریق تحریم‌ها را دور بزند؟
نفت ایران با اسم مالزی صادر می‌شود؟
با توجه به اینکه مالزی هیچ‌گاه صادرکننده بزرگ نفتی نبوده و نام آن حتی بین 20 کشور اول تولیدکننده طلای سیاه نیست، موضوع افزایش 64 درصدی صادرات نفت مالزی به چین پر از ابهام است.
در همین زمینه مرتضی بهروزی‌فرد، کارشناس انرژی، به تجارت‌نیوز توضیح داد: میزان مصرف نفت در مالزی بیش از تولید آن است. با این اوصاف چطور این کشور به یکی از صادرکنندگان نفت در چین تبدیل شده است؟
او ادامه داد: بر اساس گزارش بریتیش پترولیوم، مالزی یکی از واردکنندگان نفت به حساب می‌آید. بنابراین نمی‌تواند نقش صادرکننده برای دیگر کشورها را ایفا کند.
وی تشریح کرد: فقط یک احتمال برای توجیه ارائه چنین آماری از سوی گمرک چین وجود دارد. اینکه مالزی سکوی صادرات کشورهای تحت تحریم نظیر ایران باشد.
این کارشناس حوزه انرژی اضافه کرد: صادرات نفت ایران حتی برای مینی‌ریفاینرها (پالایشگاه‌های مستقل کوچک) که ارتباطی با عرصه بین‌الملل ندارند مستقیم نیست. بنابراین باید مسیرهای مختلفی همچون کشتی به کشتی شدن، تغییر مبدا و … را از سر بگذراند.
بهروزی‌فرد خاطرنشان کرد: بنابراین احتمال دارد افزایش صادراتی که به اسم مالزی تمام شده است در واقع متعلق به ایران باشد.
بازار نفت ایران در اختیار روسیه
گذشته از مالزی، سهمیه روسیه در بازار نفت چین همچنان روند صعودی دارد. رویترز در گزارشی نوشت که واردات نفت خام از روسیه به چین رکورد زده است. به نظر می‌رسد این موضوع جایگاه ایران را به تا حدودی متزلزل کند. چراکه یکی از مقاصد اصلی برای فروش نفت ایران مینی‌ریفاینرها (پالایشگاه‌های مستقل کوچک) هستند.
این پالایشگاه‌ها به واسطه نداشتن ارتباطات بین‌المللی به‌راحتی می‌توانند تحریم‌های ثانویه ایران را نادیده بگیرند و نسبت به خرید نفت اقدام کنند. به عبارتی تنها خریدار نفت ایران در چین همین پالایشگاه‌ها به حساب می‌آیند.
اما در حال حاضر با توجه به نقش پررنگ روسیه در این کشور به نظر می‌رسد حتی مینی‌ریفاینرها به سمت روسیه گرایش پیدا کرده‌اند.
داده‌های کپلر نشان می‌دهد استان شاندونگ که محل استقرار بیشتر مینی‌ریفاینرهاست در ماه مارس 4/2 میلیون بشکه نفت خام از قطب شمال روسیه وارد کرده است. در حالی که با استناد به داده‌های گمرک چین واردات نفت خام از ایران و ونزوئلا در ماه مارس انجام نشده است.
البته لازم به ذکر است که مبادلات کشورهایی همچون ایران و ونزوئلا به دلیل تحریم‌ها قابل ثبت نیست. همانطور که برخی گمانه‌زنی‌ها صادرات نفت مالزی را صرفا اسمی و سکویی برای صادرات نفت کشورهای تحت تحریم می‌دانند. بر این اساس به نظر می‌رسد بازار معاملات نفتی ایران همچنان در هاله‌ای از ابهام به سر می‌برد.
برای مطالعه بیشتر درباره حوزه انرژی خبر کشف میادین نفتی ایران به نفع همسایگان! را بخوانید.
نظرات